กลืนน้ำลายลำบาก เหมือนน้ำลายในช่องปากน้อยลง และมีระคายคอเหมือนมีเสมหะด้วย

สวัสดีค่ะ คุณ Silaporn Pusaptawee,

                   อาการกลืนลำบาก หากไม่ได้เกิดเฉพาะแต่การกลืนน้ำลาย แต่เกิดขึ้นขณะกลืนอาหารด้วย อาจเกิดจาก

                  1. มีการอุดตันของหลอดอาหาร ซึ่งสาเหตุ ได้แก่ การกดทับจากภายนอก เช่น ต่อมไทรอยด์โต ต่อมน้ำเหลืองบริเวณลำคอโต ก้อนเนื้องอกและมะเร็งในปอด หลอดเลือดแดงใหญ่โป่งพอง เป็นต้น หรือมีการโป่งพองของหลอดอาหารออกเป็นกระเปาะ (Zenker's diverticulum) หรือเกิดการตีบแคบจากการที่เคยฉายรังสีรักษา ผ่าตัด หรือกลืนสารพิษเข้าไป หรือเป็นมะเร็งหลอดอาหาร มะเร็งคอหอย เป็นต้น

                2. มีโรคที่มีการบีบตัวที่ผิดปกติของหลอดอาหาร เช่น โรคหนังแข็ง (scleroderma) โรคกล้ามเนื้ออ่อนแรง (Myasthenia gravis) โรคของกล้ามเนื้อเรียบหลอดอาหารบีบตัวผิดปกติ (achalasia) โรคของก้านสมองและไขสันหลัง โรค amyloidosis เส้นประสาทถูกทำลายจากเบาหวาน รวมถึงโรคทางจิตประสาท (globus hystericus)

                   3. โรคกรดไหลย้อน อาจทำให้มีอาการคล้ายมีอะไรจุกอยู่ที่คอ และรู้สึกกลืนลำบากได้ แต่มักมีอาการอื่นร่วมด้วย เช่น แสบร้อนจากช่วงอกไปจนถึงลิ้นปี่ เจ็บหน้าอก มีน้ำรสเปรี้ยวหรือขมไหลย้อนขึ้นมาในปากและคอ มีอาการเจ็บคอ ระคายเคืองคอ มีเสมหะในคอ มีอาการจุกเสียดแน่นลิ้นปี่ เรอบ่อย  เป็นต้น

                   นอกจากนี้ หากมีน้ำลายน้อย ก็อาจทำให้เกิดอาหารหลืนลำบากได้ แต่ก็จะมีอาการอื่นๆ ร่วมอีก เช่น ปากแห้ง ลิ้นแห้ง คอแห้ง การรับรสต่างๆ ลดลง มีกลิ่นปาก ฟันผุ เหงือกอักเสบ เป็นต้น ซึ่งสาเหตุของการมีน้ำลายน้อย ได้แก่ 

                   - ร่างกายขาดน้ำ

                   - ผลข้างเคียงจากยา เช่น ยาแก้แพ้ ยาลดน้ำมูก ยาคลายกล้ามเนื้อ ยาลดความดันโลหิตบางชนิด ยาขับปัสสาวะ ยากันชัก ยารักษาโรคพาร์กินสัน ยารักษาอาการทางจิต เป็นต้น รวมถึงสารเสพติดต่างๆ

                   - โรคของต่อมน้ำลาย เช่น มีต่อมน้ำลายอักเสบเรื้อรังจากโรคภูมิแพ้ตนเองบางอย่าง เช่น Sjogren's syndrome 

                   - การฉายรังสีรักษาบริเวณศีรษะและลำคอ และยาเคมีบำบัดบางชนิด

                   - การสูบบุหรี่ และการดื่มแอลกอฮอล์ 

                   หากอาการกลืนลำบาก เป็นกับอาหารหรือเครื่องดื่มที่ทานด้วย ก็ควรไปพบแพทย์เพื่อหาสาเหตุค่ะ แต่หากสามารถกลืนอาหารได้ตามปกติ เพียงแต่มีน้ำลายในช่องปากน้อย ก็ให้จิบน้ำบ่อยๆ และอาจใช้วิธีเคี้ยวหมากฝรั่งที่ไม่มีน้ำตาลเพื่อกระตุ้นการหลั่งน้ำลาย หลีกเลี่ยงการทานอาหารรสจัด โดยเฉพาะเผ็ดจัดและหวานจัด งดสูบบุหรี่และการดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ ไม่ใช้น้ำยาบ้วนปากที่มีส่วนผสมแอลกฮอล์ หรือบ้วนแล้วมีอาการแสบปากมาก เป็นต้น แต่หากอาการไม่ดีขึ้น ก็ควรไปพบแพทย์ค่ะ