เป็นติ่งที่ขอบทวาร ไปหาหมอบอกเป็นแผลปริขอบทวารหนัก สัปดาห์ที่ผ่านมามีอาการเจ็บนิดหน่อย บวมขึ้น ควรทำอย่างไร

สวัสดีค่ะ คุณ นัฐพล แก้วมณี,

                      แผลปริขอบทวารหนัก (anal fissure) คือรอยฉีกหรือแผลเปิดขนาดเล็กๆ ที่เกิดขึ้นบริเวณเยื่อบุทวารหนัก ซึ่งทำให้เกิดอาการเจ็บบริเวณทวารหนักหและอาจมีเลือดออกเมื่อถ่ายอุจจาระได้ แต่เลือดจะมีปริมาณแค่เล็กน้อย อาจแค่ติดกระดาษชำระ ทั้งนี้ เมื่อเกิดแผลขึ้นมาแล้ว แผลจะสามารถหายได้เอง แต่ก็อาจกลับมาเกิดแผลใหม่อีก หากมีปัจจัยที่ทำให้เกิด โดยสาเหตุที่ทำให้เกิดแผล ได้แก่ การมีท้องผูกบ่อยๆ มีอุจจาระที่แข็งหรือก้อนใหญ่ ต้องออกแรงเบ่งจนไปครูดบาดเยื่อบุผิวของทวารหนักจนเกิดเป็นแผล หรือมีการถ่ายอุจจาระเหลวเรื้อรัง ทำให้การทำงานของกล้ามเนื้อหูรูดทวารหนักมากกว่าปกติจนเกิดฉีกขาด หรือจากการร่วมเพศทางทวารหนัก หรือการใส่นิ้วหรือสิ่งแปลกปลอมเข้าไปในทวารหนัก 

                 ทั้งนี้ หากได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคแผลปริขอบทวารหนัก โดยที่ไม่ได้เกิดจากการมีโรคอื่นๆ อยู่ เช่น ลำไส้อักเสบเรื้อรัง (Crohn's disease) ซิฟิลิส  วัณโรค มะเร็ง เป็นต้น ก็ไม่ได้ถือว่าอันตรายอะไรค่ะ 

                 ในเบื้องต้น หากมีอาการเจ็บเกิดขึ้น และเยื่อบุบริเวณทวารหนักมีการบวมขึ้นมาเล็กน้อย ก็อาจเกิดจากการมีแผลเกิดขึ้นมาใหม่ได้ สำหรับการดูแลตัวเอง ก็ต้องอย่าให้อุจจาระแข็ง โดยการดื่มน้ำเปล่ามากๆ อย่างน้อยวันละ 2-3 ลิตร เน้นทานผักและผลไม้สด ลดปริมาณการทานเนื้อสัตว์ และอาจทานยาที่ช่วยให้อุจจาระนิ่ม เช่น ด๊อกคูเสทโซเดียม (docusate sodium), ด๊อกคูเสทแคลเซียม (docusate calcium) เป็นต้น และไม่ควรใช้แรงเบ่งถ่ายอุจจาระ ไม่นั่งถ่ายอุจจาระนานไป นอกจากนี้ อาจใช้ยาเหน็บที่ใช้รักษาโรคริดสีดวงทวาร นำมาใช้บรรเทาอาการเจ็บและรักษาแผลได้ด้วย  เช่น พรอกโตซดิล (proctosedyl), โดพรอก (doproct) เป็นต้น

                   นอกจากนี้ อาจใช้การนั่งแช่ก้นในน้ำอุ่นจัดวันละ 2-3 ครั้ง ครั้งละ 15-30 นาที ก็จะช่วยให้แผลและอาการเจ็บแสบรูทวารหนักหายเร็วขึ้นด้วย แต่หากอาการไม่ดีขึ้น ก็ควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจรักษาค่ะ