ปวดท้อง แน่นท้อง ท้องแข็ง ถ่ายไม่ออก ไม่เรอ นอนไม่หลับ หน้าซีด ตัวเหลือง เป็นเพราะอะไร

 สวัสดีค่ะ คุณ J'Jang Smile,

                  อาการต่างๆ หลายๆ อย่างที่เป็นอยู่ ทั้งอาการปวดท้องหลายๆ ตำแหน่ง อาการแน่นท้อง ท้องแข็งหายใจไม่อิ่ม ไม่เรอ นอนไม่หลับ น่าจะเกิดจากการมีปัญหาเรื่องท้องผูกค่ะ  ซึ่งอาการท้องผูก เกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น

              1. การเคลื่อนไหวของลำไส้ลดลง เพราะขาดตัวกระตุ้นการเคลื่อนไหวของลำไส้ จากการที่มีปริมาณอุจจาระน้อย เช่น เกิดจากการกินอาหารที่มีกากใยน้อย ดื่มน้ำน้อย หรือขาดการเคลื่อนไหวของร่างกาย ทำให้ลำไส้ไม่บีบเคลื่อนตัว

              2. จากปัญหาทางอารมณ์ เช่น ความเครียด ความวิตกกังวล ส่งผลให้ลำไส้ลดการบีบตัวลง

              3. การทานยาบางชนิด ซึ่งมีผลข้างเคียงทำให้ท้องผูกได้ เช่น ยาดลดกรด ยารักษาอาการซึมเศร้า ยากันชัก ยาเสริมแคลเซียมและธาตุเหล็ก ยาแก้ปวดกลุ่มโอปิออยด์ เป็นต้น

             4. การเสียสมดุลของฮอร์โมน เช่น ตั้งครรภ์ ภาวะไทรอยด์ฮอร์โมนต่ำ เป็นต้น

             5. มีการอุดตันภายในลำไส้ใหญ่หรือทวารหนัก เช่น มีเนื้องอกหรือมะเร็งของลำไส้ใหญ่ แต่มักมีอาการอื่นๆ ร่วมด้วย ได้แก่ ถ่ายอุจจาระมีมูกเลือดปน ถ่ายเป็นเลือด เบื่ออาหาร น้ำหนักลด เป็นต้น หรืออาจเกิดจากเนื้องอกมดลูกที่มีขนาดใหญ่จนกดเบียดลำไส้ตรงและทวารหนัก เป็นต้น

             สำหรับ การดูแลตนเองในเบื้องต้น แนะนำให้ ดื่มน้ำมากๆ อย่างน้อยวันละ 8-10 แก้ว เน้นทานอาหารที่มีไฟเบอร์สูง จำพวกผัก ผลไม้ ธัญพืชต่างๆ หรืออาจทานไฟเบอร์สำเร็จรูปเสริม การทานโยเกิร์ตหรือนมเปรี้ยวอาจช่วยให้ถ่ายง่ายขึ้นได้ เนื่องจากมีแบคทีเรียที่ไปช่วยการทำงานของลำไส้ใหญ่ หมั่นออกกำลังกายเป็นประจำเพื่อให้ลำไส้เคลื่อนไหว และควรฝึกขับถ่ายให้เป็นเวลา

              หากไม่ถ่ายอุจจาระนานเกิน 3 วัน หรืออุจจาระแห้ง แข็ง หรือเป็นก้อนเล็กๆ ดังที่เป็นอยู่ ควรหายาระบายช่วย ซึ่งมีหลายชนิด เช่น

               - ยาระบายกลุ่มกระตุ้น จะช่วยกระตุ้นจังหวะการบีบตัวของลำไส้ให้ทำงานดีขึ้น เช่น ยาดัลโคแลค (Dulcolax) ยาบิซาโคดิล (Bisacodyl) ยาเซนโนไซด์ (Sennosides)

              - ยาระบายกลุ่มออสโมซิส (Osmotic Laxatives) จะออกฤทธิ์ดูดซึมน้ำกลับเข้าสู่ลำไส้ใหญ่มากขึ้น ทำให้อุจจาระไม่แห้งและแข็งจนถ่ายออกลำบาก เช่น ยาแมกนิเซียม ไฮดรอกไซด์ (Magnesium Hydroxide)  ยาแลคตูโลส (Lactulose) 

                นอกจากนี้ยังมียาระบายแบบที่ช่วยหล่อลื่นอุจจาระ ยาที่ช่วยให้อุจจาระนิ่มอ่อนตัว และยาชนิดยาเหน็บ ซึ่งหากเป็นยาเหน็บกลีเซอรีน ยาจะช่วยทำให้อุจจาระอ่อนนุ่มลงและกระตุ้นการเคลื่อนไหวของลำไส้

                 หากได้ปฏิบัติตัวดังกล่าวต่อเนื่องแล้ว และได้ทานยาระบายช่วยแล้ว ยังคงมีอาการท้องผูก คือไม่ถ่ายเกิน 3 วัน หรือก้อนอุจจาระเล็กและถ่ายยาก แนะนำให้ไปพบแพทย์เพื่อทำการสวนอุจจาระออก เช่น การใช้ยา อีนีมา (enema) สวน หรือใช้ยาที่มีความแรงมากขึ้น ซึ่งต้องอยู่ในความดูแลของแพทย์เท่านั้น

                 สำหรับอาการหน้าซีด ตัวเหลือง อาจเกิดจากมีภาวะโลหิตจางได้ แนะนำให้ไปพบแพทย์เพื่อตรวจด้วยเช่นกันว่ามีภาวะโลหิตจางจริงหรือไม่ ซึ่งอาจต้องเจาะเลือดตรวจเพื่อยืนยันการวินิจฉัยค่ะ