ลิ้นเป็นฝ้าสีขาวข้างๆลิ้น มีตุ่มที่โคนลิ้นใหญ่ๆ ลิ้นบวมขึ้น เป็นโรคอะไร

 สวัสดีค่ะ คุณ Narawit,

                  ฝ้าสีขาวที่ข้างที่ลิ้น  อาจเป็น

.                 1.oral leukoplakia เกิดจากการทับถมของชั้นเคอราตินของเซลล์เยื่อบุ และการเพิ่มจำนวนเซลล์เยื่อบุมากจนเกิดเป็นรอยฝ้าสีขาว ขอบเขตของฝ้าจะชัดเจน ไม่สามารถลอกออกได้ ไม่มีอาการเจ็บ หากเป็นระยะแรกๆ ฝ้ามักเป็นแผ่นเรียบ หากเป็นมานาน จะเริ่มนูนและคลำได้เป็นตุ่มๆ มักพบในคนสูบบุหรี่ หรือดื่มแอลกอฮอลล์ 

                 2. การติดเชื้อราในช่องปาก ซึ่งเกิดเชื้อราแคนดิดา (candida) มักพบในผุู้ที่มีภูมิต้านทานไม่ดี  เช่น ในเด็กทารก ผู้สูงอายุ ผู้ติดเชื้อ HIV มีโรคเบาหวาน โรคมะเร็ง ได้รับยากดภูมิคุ้มกัน ทานยาปฏิชีวนะต่อเนื่องนาน เป็นต้น รวมถึงผู้ที่สูบบุหรี่ ใส่ฟันปลอม ปากแห้งจากการมีน้ำลายน้อย อาการคือจะเห็นเป็นฝ้าขาวเป็นมัน ถ้าขูดหรือลอกฝ้าออกจะพบพื้นข้างใต้อักเสบเป็นสีแดง และอาจมีเลือดซึมออกมาได้เล็กน้อย ในระยะแรกอาจไม่มีอาการ แต่ต่อมาจะรู้สึกเจ็บและแสบได้ 

                 3. ลิ้นลายแผนที่ เกิดจากปุ่มรับรสของลิ้นหายไปเป็นหย่อมๆ ทำให้ลิ้นมีลักษณะเรียบเป็นหย่อมๆ และมีขอบนูนเล็กน้อยดูเหมือนรูปแผนที่ ไม่ได้อันตรายแต่อย่างใด

                 4. ติดเชื้อซิฟิลิส จากการทำออรัลเซ็กซ์ให้คนที่มีเชื้ออยู่แล้ว โดยจะทำให้เกิดแผลเล็ก ๆ บนลิ้น และทิ้งรอยเป็นฝ้าขาวได้

                  5. มะเร็งที่ลิ้น มักพบในคนอายุมาก โดยเฉพาะผู้ที่สูบบุหรี่และดื่มเหล้าเป็นประจำ

                  สำหรับตุ่มที่อยู่โคนลิ้น คือต่อมรับรส ซึ่งจะพบได้เป็นปกติ ส่วนต่อมรับรสบริเวณอื่นๆ ของลิ้น หากบวมขึ้นมา ก็อาจเห็นเป็นตุ่มๆ ได้ เรียก transient lingual papillitis ซึ่งไม่มีสาเหตุที่แน่ชัด มักพบสัมพันธ์กับความเครียด การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน การทานยาบางชนิด 

                  ในเบื้องต้น หากสูบบุหรี่หรือดื่มแอลกอฮอล์ แนะนำควรงดไปก่อน และควรดูแลสุขอนามัยในช่องปากให้สะอาด โดยการแปรงฟันและแปรงลิ้นทุกครั้งหลังทานอาหาร ร่วมกับการใช้ไหมขัดฟัน และการบ้วนปากด้วยน้ำเกลือ ดื่มน้ำบ่อยๆ เพื่อช่วยไม่ให้น้ำลายลดการสะสมของแบคทีเรียในช่องปาก หากฝ้าขาวไม่หายไป หรือมีอาการเจ็บบริเวณฝ้า หรือตุ่มมีขนาดโตขึ้น ควรไปพบแทพย์เพื่อตรวจดูลักษณะค่ะ