ต้องการทราบวิธีการใช้ยาคุมฉุกเฉินที่ถูกต้อง

สวัสดีครับ

การคุมกำเนิดแบบฉุกเฉิน เป็นการป้องกันไม่ให้เกิดการตั้งครรภ์ขึ้นภายหลังการมีเพศสัมพันธ์แล้ว แต่ก็มีโอกาสตั้งครรภ์ได้แต่น้อยมากขึ้นกับประเภทการคุมกำเนิดที่ใช้ ซึ่งจะกล่าวต่อไปตามข้างล่างนี้

ประเภทของการคุมกำเนิดแบบฉุกเฉินคร่าวๆ ดังนี้

1.  1. ยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม (ethinyl estradiol 100 มคก. และ levonorgestrel 1 มก.)
- มีกลไกยับยั้ง/ยืดเวลาการตกไข่ เยื่อบุโพรงมดลูกไม่เหมาะแก่การฝังตัว และมีผลต่อการทำงานของคอร์ปัสลูเตียมอีกด้วย
- วิธีการทาน : ทานหลังมีเพศสัมพันธ์ทันที หรือภายใน 72 ชั่วโมง และทานซ้ำอีก 2 เม็ดในอีก 12 ชั่วโมงต่อมา
- หากทานถูกวิธีตามข้างต้น จะมีอัตราการตั้งครรภ์ได้ 2-3%

2. 2.โปรเจนดินขนาดสูง (Levonorgestrel 0.75 มก.)
- การใช้โปรเจสตินเป็นที่นิยมมากเนื่องจากผลข้างเคียง ชเ่น คลื่นไส้/อาเจียนน้อยกว่าการใช้เอสโตรเจนขนาดสูง
- มีกลไกยับยั้ง/ยืดเวลาการตกไข่ เยื่อบุโพรงมดลูกไม่เหมาะต่อการฝังตัว
- วิธีทาน : ทานให้เร็วที่สุดหลังมีเพศสัมพันธ์(ภายใน 72 ชั่วโมง) ครั้งละ 1 เม็ด จำนวน 2 ครั้งห่างกัน 12 ชั่วโมง
- หากทานถูกตามวิธีข้างต้น จะมีอัตราการตั้งครรภ์ 1.5% ซึ่งต่ำกว่ายาเม็ดคุมกำเนิดชนิดรวม

ดังนั้นโอกาสการตั้งครรภ์ของ จขกท จะเป็นไปตามประเภทของการคุมกำเนิดฉุกเฉินที่ใช้ ดังที่กล่าวข้างต้นครับ

ผลข้างเคียงของการใช้ยาคุมฉุกเฉินที่พบได้ เช่น คลื่นไส้แต่อาเจียนไม่มาก เวียนหัว ปวดหัว ปวดท้อง อ่อนเพลีย เจ็บเต้านม ซึ่งหากรักษาตามอาการก็จะดีขึ้นภายใน 2-3 วัน

ผู้ที่ทานยาคุมฉุกเฉินอาจพบว่ามีประจำเดือนมาไม่ปกติ อาจพบเลือดออกทางช่องคลอด หรือประจำเดือนในรอบนั้นมาช้าประมาณ 2-3 วันได้ แต่หลังจากนั้นประจำเดือนควรมาเป็นปกติ ถ้ารอบเดือนถัดไปประจำเดือนมาช้ากว่าปกติเกิน 2 สัปดาห์ แนะนำควรไปรับการทดสอบการตั้งครรภ์

ข้อบ่งชี้ในการใช้ยาคุมฉุกเฉินนั้นคือ การมีเพศสัมพันธ์ที่ไม่ได้ป้องกัน และไม่ต้องการให้มีการตั้งครรภ์เกิดขึ้น โดยจะได้ผลดีเมื่อทานเม็ดแรกเร็วที่สุดหลังจากมีเพศสัมพันธ์ แต่ไม่เกิด 72hr และเม็ดที่สองอีกครั้งที่ 12hr หลังจากเม็ดแรกครับ

เนื่องจากยาคุมฉุกเฉินนั้นเป็นฮอร์โมนปริมาณสูง จึงมีผลข้างเคียงได้ ซึ่งผลข้างเคียงที่ผลได้บ่อยได้แก่ ปวดท้อง มีเลือดออกกะปริดกะปรอย ประจำเดือนมาเร็วหรือช้ากว่าปกติ อาการข้างเคียงเหล่านี้ไม่จำเป็นต้องใช้ยารักษา

สรุปได้ว่า อาการประจำเดือนไม่มาของ จขกท เป็นผลข้างเคียงจากยาคุมกำเนิดฉุกเฉินได้ และการทานยาคุมฉุกเฉินจะมักไม่ทานเกินเดือนละ 4 เม็ดคือ 2 กล่อง และหากไม่ทานยาคุมก็มีโอกาสท้องแน่นอนหากวันที่มีเพศสัมพันธ์ตรงกับวันที่ฝ่ายหญิงตกไข่พอดี ส่วนในกรณีของการมีเพศสัมพันธ์โดยการหลั่งนอกก็มีโอกาสตั้งครรภ์ได้เช่นกันครับ