อายุ 15 ปี แต่ยังไม่มีประเดือนเลย ส่วนสูง 148 น้ำหนัก 34 แต่มีหน้าอกและมีขนหัวหน่าวแล้ว ผิดปกติไหม

สวัสดีค่ะ คุณ Alexsanda Fisher,

                  หากอายุ 15 ปีแล้ว ยังไม่เคยมีประจำเดือน ถือว่ามีภาวะขาดประจำเดือนปฐมภูมิ (primary amenorrhea) ซึ่งสาเหตุอาจเกิดได้จาก

                  1. ภาวะเยื่อพรหมจารีไม่ขาด ถือเป็นความผิดปกติมาแต่กำเนิดที่เยื่อพรหมจารีไม่ขาดเป็นรูหรือเป็นช่องเปิดสู่ภายนอก เมื่อเข้าสู่วัยที่ควรมีประจำเดือน จะทำให้มีอาการปวดท้องน้อยทุกเดือน และอาการจะปวดมากขึ้นเรื่อยๆ แต่ไม่มีประจำเดือนออกมาให้เห็น อาจมีอาการคัดตึงเต้านมร่วมด้วยในช่วงเวลาใกล้เคียงกับมีอาการปวดท้องน้อย ส่วนการพัฒนาทางเพศด้านอื่นๆ เช่น การมีเต้านม มีขนหัวหน่าว สะโพกผาย เป็นต้น จะพัฒนาตามวัยปกติ

                   2. มีการพัฒนาที่ผิดปกติของเนื้อเยื่อที่จะเจริญไปเป็นมดลูก (Mullerian agenesis) ทำให้ไม่มีมดลูกและช่องคลอดเกิดขึ้น แต่ยังมีรังไข่เป็นปกติ ทำให้การพัฒนาทางเพศด้านอื่นๆ ยังเป็นปกติ

                    3. มีเนื้องอกของต่อมใต้สมอง ซึ่งมีหน้าที่สร้างฮอร์โมนเพื่อการมีประจำเดือน จึงส่งผลให้ไม่มีประจำเดือน ส่วนการพัฒนาทางเพศด้านอื่นๆ ยังเป็นปกติ

                     4. รังไข่ไม่พัฒนา หรือ รังไข่หยุดทำงานก่อนเวลาอันควร โดยหากเกิดก่อนวัยที่จะมีประจำเดือน ก็ไม่มีประจำเดือนเลย และไม่มีการพัฒนาทางเพศด้านอื่นๆ เช่น ไม่มีเต้านมที่ขยายขึ้น ไม่มีขนหัวหน่าว สะโพกไม่ขยาย เป็นต้น 

                      5. มี โครโมโซมเป็นเพศชาย (XY) และมีต่อมเพศซึ่งเป็นของเพศชายคอยสร้างฮอร์โมน แต่เนื้อเยื่อต่างๆ ของร่างกายไม่มีการตอบสนองต่อฮอร์โมนเพศชาย จึงทำให้ลักษณะภายนอกเป็นผู้หญิง เรียกว่า tesicular ferminization 

                      6. เป็น Turner syndrome คือความผิดปกติทางพันธุกรรมที่มีโครโมโซม X เพียงตัวเดียว นอกจากจะเป็นสาเหตุของการไม่มีประจำเดือนแล้ว มักมีอาการผิดปกติอื่นๆ มาตั้งแต่แรกคลอด เช่น มีรูปร่างเตี้ย คอมีพังผืด และปลายแขนกางออก ไตมีรูปร่างผิดปกติ กระดูกสันหลังคด กระดูกพรุน มีปัญหาในการได้ยิน มีปัญหาทางสายตา มีปัญหาทางด้านการเรียนรู้ เป็นต้น

                     สำหรับการมีส่วนสูง 148 เซนติเมตร และมีน้ำหนักตัว 34 กิโลกรัม ถือว่ามีส่วนสูงที่น้อยกว่ามาตฐานและน้ำหนักตัวน้อยกว่าเกณฑ์ แต่โดยปกติ ก็ไม่ได้เป็นสาเหตุที่ทำให้ไม่มีประจำเดือนมา

                     ดังนั้น แนะนำว่าต้องไปพบแพทย์เพื่อหาสาเหตุของการไม่มีประจำเดือนมา และจะได้ดูแลรักษาการมีน้ำหนักตัวน้อยกว่าเกณฑ์ด้วยค่ะ เพราะหากมีน้ำหนักตัวที่น้อยเกินไป ก็จะทำให้มีความเสี่ยงในการเกิดโรคต่างๆ เช่น กระดูกพรุน โลหิตจาง ผมบาง ผิวบาง เหนื่อยง่าย ป่วยบ่อย เป็นต้น