มีปวดท้องน้อย ตรวจพบซีสต์ที่รังไข่ขนาด 3 เซนติเมตร ได้ติดตามต่อเนื่อง 1 ปี ไม่โตขึ้น จะทำอย่างไรให้ซีสต์ฝ่อลง

สวัสดีค่ะ คุณผู้ใช้งาน,

                  ถุงน้ำ หรือซีสต์ในรังไข่ แบ่งออกได้เป็น

             1. ซีสต์ธรรมดา (paraovarian cyst) ซึ่งมักมีขนาดไม่ใหญ่มาก โดยส่วนใหญ่ไม่เกิน 3 cm. ขนาดมักคงที่ ไม่ทำให้เกิดอาการอะไร และไม่ได้อันตรายแต่อย่างไร ไม่จำเป็นต้องรักษา

             2. ช็อกโกแลตซีสต์ เป็นซีสต์ที่เกิดจากเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ หากมีขนาดเล็กอาจไม่ทำให้เกิดอาการอะไร หากมีขนาดใหญ่ อาจทำให้มีอาการปวดท้องน้อย และปวดท้องในขณะมีประจำเดือน การรักษามักเริ่มด้วยการทานยาหรือฉีดยา หากไม่มีแนวโน้มเล็กลง หรือมีขนาดโตขึ้นเร็ว หรือมีอาการมาก อาจต้องผ่าตัดรักษา  

              3. เนื้องอกที่เป็นซีสต์ เช่น serous cystadenoma, mucinous cystadenoma, teratoma เป็นต้น ซีสต์เหล่านี้มีได้ตั้งแต่ขนาดเล็กจนถึงขนาดใหญ่หลายสิบเซนติเมตรได้ หากมีขนาดเล็กอาจไม่มีอาการอะไร หากโตขึ้น อาจทำให้มีอาการปวดท้องน้อย หรือคลำได้ก้อที่ท้องน้อยได้ การรักษาต้องอาศัยการผ่าตัด 

               4. มะเร็งที่เป็นซีสต์ เช่น serous cystadenocarcinoma, mucinous cystadenocarcinoma เป็นต้น ขนาดของซีสต์มักใหญ่ได้หลายสิบเซนติเมตร และจะโตอย่างรวดเร็ว และมักทำให้เกิดอาการปวดท้องมากขึ้นเรื่อยๆ ท้องโตจากการมีน้ำในช่องท้อง คลำได้ก้อนที่ท้องน้อย มีอาการเบื่ออาหาร น้ำหนักลด เป็นต้น การรักษาหลักคือการผ่าตัด และอาจมีการให้ยาเคมีบำบัดร่วม 

               ดังนั้น หากตรวจอัลตราซาวด์แล้วพบซีสต์จำนวน 1 อัน ขนาด 3 cm. และเมื่อตรวจติดตาม พบว่าซีสต์มีขนาดคงที่ อีกทั้งไม่ได้มีอาการปวดท้องน้อยหรืออาการปวดประจำเดือนที่รุนแรง ก็แสดงว่าน่าจะเป็นซีสต์ธรรมดา ซึ่งไม่จำเป็นต้องผ่าตัดออกค่ะ

                ส่วนการทานยาคุมหรือฉีดยาคุมกำเนิด ไม่ได้มีผลอะไรต่อซีสต์ ไม่ได้ทำให้ซีสต์มีขนาดเล็กลงได้เหมือนกับกรณีที่เป็นช็อกโกแลตซีสต์ค่ะ 

                ส่วนการที่มีน้ำหนักตัวมาก การจะควบคุมอาหาร หรือการออกกำลังกาย ก็ไม่ได้มีผลต่อการโตหรือฝ่อไปของซีสต์เช่นเดียวกันค่ะ