หงุดหงิดง่ายมาก เมื่อมีหงุดหงิดจะทำร้ายตนเอง หรือทำอะไรรุนแรง รู้สึกอารมณ์ขึ้นๆ ลงๆ เป็นเพราะอะไร ทำอย่างไรให้หาย

สวัสดีค่ะ คุณ anonymous,

                  อาการที่หงุดหงิดง่าย มีการทำร้ายร่างกายตนเอง อาจเกิดจาก 

                  - ควบคุมอารมณ์ตนเองไม่ได้ หรือจัดการกับอารมณ์โกรธหรือหงุดหงิดไม่ได้ โดยมักเป็นผลมาจากการเลี้ยงดู ปัจจัยแวดล้อมที่อยู่ใกล้ตัว พฤติกรรมการเลียนแบบ

               - หากอาการหงุดหงิดเกิดขึ้นบ่อยๆ โดยไม่ได้มีสาเหตุกระตุ้นที่ชัดเจน อาจเป็นหนึ่งในอาการของโรคซึมเศร้าได้ โดยอาจมีอาการอื่นๆ ร่วมอีก ได้แก่ เศร้าสร้อย หดหู่ ไม่แจ่มใส ไม่สดชื่น สะเทือนใจง่าย ร้องไห้บ่อย เบื่อหน่าย รู้สึกไม่มีความสุข มีความคิดเปลี่ยนไป มองอะไรก็รู้สึกแย่ไปหมด หมดหวัง ท้อแท้ รู้สึกตนเองไร้ค่า รู้สึกเป็นภาระกับคนอื่น คิดถึงเรื่องการตายอยู่บ่อยๆ รวมถึงอาการทางกาย เช่น อ่อนเพลีย เหนื่อยล้า นอนหลับยาก หรือนอนมากไป เป็นต้น

               - ภาวะระเบิดอารมณ์ชั่วคราว หรือ Intermittent Explosive Disorder (IED) เป็นภาวะแสดงอาการของคนที่มีความผิดปกติในการควบคุมอารมณ์โกรธ โดยจะระบายอารมณ์ออกมาคราวเดียวในช่วงเวลาสั้น ๆ (มักไม่เกิน 30 นาที) และพฤติกรรมที่แสดงออกมามักรุนแรง ทำร้ายตนเองหรือผู้อื่นทั้งด้วยคำพูดและการกระทำ อาจเป็นการใช้วาจาหยาบคาย การทำลายข้าวของ และในระหว่างที่มีอาการ มักควบคุมตัวเองไม่ได้และมักจำไม่ได้ว่าทำไมตัวเองจึงทำอย่างนั้น และเมื่ออาการหายไป มักรู้สึกผิดหรือกลัวในสิ่งที่ตัวเองทำลงไป ภาวะนี้พบว่ามีความสัมพันธ์กับความผิดปกติอื่นๆ เช่น คือ สมาธิสั้น หรือความผิดปกติทางบุคลิกภาพ 

                แนะนำว่าหากอาการหงุดหงิดเกิดขึ้นบ่อยครั้ง และบางครั้งไม่มีสาเหตุชัดเจน หรือมีสาเหตุ แต่เกิดพฤติกรรมที่รุนแรงจนควบคุมไม่ได้ ก็ควรไปพบจิตแพทย์เพื่อตรวจประเมินว่ามีความผิดปกติทางจิตต่างๆ หรือไม่ค่ะ ซึ่งจิตแพทย์ก็จะมีแนวทางการรักษาที่เหมาะกับแต่ละบุคคล โดยมีทั้งการใช้ยา จิตบำบัด พฤติกรรมบำบัด เป็นต้น ในเบื้องต้น เมื่อเกิดอารมณ์หงุดหงิดขึ้นมา อาจรีบหากิจกรรมอื่นๆ ทำ เพื่อเบี่ยงเบนอารมณ์ เช่น กระโดดลงสระน้ำหรืออ่างน้ำ การออกไปวิ่ง เปิดเพลงฟังดังๆ หาของกิน หรืออาจใช้การทำสมาธิ การสวดมนต์ เป็นต้น