ถามแพทย์

  • ถ้าใช้ครีมสเตียรอยด์ติดต่อกันยาวนาน จะมีผลอย่างไร จะทำให้เกิดผิวติดสเตียรอยด์ไหม และจะสามารถกินยาแก้แพ้แทนการใช้สเตียรอยด์ได้หรือเปล่า

  •  Thanawoot Songtong
    สมาชิก

    สวัสดีครับคุณหมอ

         ผมเคยเป้นภูมแพ้ผิวหนังมีตุ่มทั้งตัวขนาดเท่าปลายนิ้วก้อยตั้งแต่หนังศีรษะยันฝ่าเท้าเมื่อราว20ปีที่แล้ว ตอนนั้นรักษากับ รพ.ผิวหนังราชวิถี ได้น้ำเกลือกับยาทามา(เป้นยาทาแบบตลับของ รพ.เอง มีสีเหลืองอ่อน ครีมมีกลิ่นคล้าย clobetasol) แต่ผมเดาว่าก็คงเป้นสเตียรอยด์ชนิดหนึ่ง ทายาจนหายปกติ

    ผมแพ้พวกยุง มด อากาศหนาว หรือโดนหญ้าที่ระคายเคืองจะทำให้เป้นตุ่มคันได้ง่าย แล้วถ้าไม่ทาสเตียรอยด์ ตุ่มจะเริ่มใหญ่ขึ้นและเป็นแผลไปเรื่อยครับ ผมจึงทายาแต้มเมื่อไหร่ที่มีตุ่ม ก้ใช้พวก TA 0.1 ครีมน้ำนม บางจุดที่เป้นผื่นแล้วไม่ค่อยหายอาจใช้ dermovate ซึ่งแรงกว่าครับ ผมใช้ยาไม่เยอะแค่แต้มตามตุ่มคันที่เกิดขึ้น แต่ใช้มาตลอด ผมมี 3 คำถามครับ

    1. เคยอ่านว่า dermavate ไม่ควรใช้เกิน 2 สัปดาห์ หรือ  TA0.1 ไม่ควรเกิน3เดือน  ดังนั้นที่ผมใช้ติดต่อกันมาจนปัจจุบัน (แต่ใช้ไม่เยอะ) จะมีผลข้างเคียงอะไรมั้ยครับ เช่น ผิวติดสเตียรอยด์?

    2. ผมลองหยุดใช้สเตียรอยดืไม่กี่วัน มีผื่นคันคล้ายลมพิษแต่ขนาดเท่าปลายนิ้วชี้ที่บริเวณหลังและหน้าท้องราว 4-5จุด หรือถ้ามีมือไปเกาตรงที่ผิวหนังธรรมดาหรือโดนอะไรข่วน ผิวหนังก็จะมีเส้นนูนแดงตามรอยข่วนหรือเกาและคัน ไม่ทราบว่านี่เกิดจากที่ร่างกายติดสเตียรอยด์หรือไม่ครับ

    3. ถ้าไม่ใช่สเตียรอยด์ กินยาแก่แพ้พวก anti-histamine แทน จะช่วยได้มั้ยครับ

    ขอขอบคุณคุณหมอล่วงหน้านะครับ

    Thanawoot Songtong  พญ.นรมน
    แพทย์

     สวัสดีค่ะคุณ Thanawoot Songtong

    อาการผื่นผิวหนังอักเสบจากสาเหตุใดๆ ไม่ว่าจะจากภูมิแพ้ผิวหนังเอง หรือแพ้จากภายนอก การถูกแมลงกัด สามารถที่จะใช้ยาสเตียรอยด์ทาเฉพาะที่เป็นเวลาสั้นๆได้อย่างปลอดภัย เมื่อผื่นดีขึ้นก็ให้หยุดใช้ 

    dermovate หรือชื่อสามัญว่ายา clobetasol เป็นยาสเตียรอยด์ที่ความแรงสูง จึงควรใช้แค่ระยะเวลาสั้นๆ ไม่ควรเกิน 2 สัปดาห์ดังที่กล่าวมา การใช้ติดต่อกันนานเกินกว่านั้น แม้จะใช้ปริมาณไม่มาก อาจทำให้มีผลข้างเคียงจากยาสเตียรอยด์เช่นผิวบาง เส้นเลือดขยายตัวจนเห็นเป็นฝอยๆ หรือทำให้เกิดภาวะผิวติดสารสเตียรอยด์ คืออาการของผิวที่ไม่สามารถหยุดใช้สเตียรอยด์ได้ สาเหตุหลักๆ เกิดจาก ได้มีการใช้ครีมที่มีสารสเตียรอยด์เป็นส่วนผสมอยู่ เมื่อใช้เป็นเวลานานๆ ทำให้ผิวถูกรบกวนด้วยกลไกการกดภูมิคุ้มกันผิว เมื่อหยุดใช้ไปกะทันหันอาจทำให้ผดผื่น ผิวแห้ง เมื่อโดดแดด โดนลม หรือน้ำก็มีอาการแพ้เห่อแดงได้ง่ายขึ้น

    แต่จากที่กล่าวมา การหยุดใช้แล้วเกิดผื่นลมพิษเป็นเส้นนูนแดงตามรอยข่วนและเกาน่าจะเป็นภาวะลมพิษที่เกิดปกติตามหลังการไปข่วนหรือเกา ไม่น่าจะเกี่ยวกับการใช้สเตียรอยด์

    ส่วนว่าจะกินยาแก้แพ้แทนได้หรือไม่ ก็ต้องดูการวินิจฉัยก่อนค่ะ ถ้าเป็นกลุ่มผื่นลมพิษการกินยาแก้แพ้จะเป็นการรักษาหลัก ไม่จำเป็นต้องใช้ยาสเตียรอยด์เลย แต่ถ้าเป็นผื่นผิวหนังอักเสบชนิดอื่นๆ การกินยาแก้แพ้อย่างเดียวอาจช่วยได้แค่อาการคัน แต่อาการผื่นแดงจะไม่ช่วย ซึ่งถ้ามีผื่นผิวหนังใดๆที่เป็นติดต่อกันนานๆ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อวางแผนการรักษาร่วมกัน นอกจากยาสเตียรอยด์ยังมียาอื่นๆที่ช่วยลดการอักเสบของผิวหนังประเภทภูมิแพ้ในระยะยาวและไม่ใช่สเตียรอยด์ที่สามารถใช้ได้เช่นกัน