บอลซาลาไซด์
Balsalazide (บอลซาลาไซด์) เป็นยาในกลุ่มอะมิโนซาลิไซเลต (Aminosalicylates) ออกฤทธิ์ลดอาการบวมในลำไส้ใหญ่ ใช้รักษาและบรรเทาอาการของโรคลำไส้ใหญ่อักเสบ เช่น ท้องเสีย ถ่ายเป็นเลือด ปวดท้อง เป็นต้น นอกจากนี้ อาจนำมาใช้รักษาอาการอื่น ๆ ตามดุลยพินิจของแพทย์ด้วย
เกี่ยวกับยา Balsalazide
| กลุ่มยา | อะมิโนซาลิไซเลต |
| ประเภทยา | ยาตามใบสั่งแพทย์ |
| สรรพคุณ | รักษาโรคลำไส้ใหญ่อักเสบ |
| กลุ่มผู้ป่วย | เด็กและผู้ใหญ่ |
| รูปแบบของยา | ยารับประทาน |
| การใช้ยาในหญิงตั้งครรภ์ |
Category B จากการศึกษาในสัตว์ ไม่พบความเสี่ยงในการทำให้เกิดความผิดปกติ ของตัวอ่อนในครรภ์สัตว์ แต่ไม่มีการศึกษาในมนุษย์หรืออาจพบผลไม่พึงประสงค์ในสัตว์ แต่ยังไม่พบความเสี่ยงในมนุษย์เมื่อใช้ในช่วงสามเดือนแรกของการตั้งครรภ์ รวมทั้งไม่มีหลักฐานทางการศึกษาที่แสดงให้เห็นว่า มีความเสี่ยงเมื่อใช้ในช่วง หลังเดือนที่สามเป็นต้นไปกลุ่มยา ยารักษาโรคเบาหวาน |
คำเตือนในการใช้ยา Balsalazide
- แจ้งให้แพทย์ทราบก่อนใช้ยา หากมีประวัติแพ้ยาหรือส่วนประกอบของยาชนิดนี้ รวมถึงแพ้ยาและสารอื่น ๆ เช่น ยาในกลุ่มอะมิโนซาลิไซเลต ยาในกลุ่มซาลิไซเลต หรือยาในกลุ่มซัลฟาซาลาซีน เป็นต้น
- แจ้งให้แพทย์ทราบเกี่ยวกับยา วิตามิน และสมุนไพรทุกชนิดที่กำลังใช้อยู่ เพราะยาดังกล่าวอาจทำปฏิกิริยากับยา Balsalazide และเสี่ยงต่อการเกิดผลข้างเคียงที่รุนแรงได้
- แจ้งให้แพทย์ทราบหากป่วยเป็นโรคตับ โรคไต และภาวะกระเพาะอาหารส่วนปลายตีบตัน
- ผู้ป่วยเด็กและวัยรุ่นที่เป็นโรคอีสุกอีใส มีไข้ มีอาการป่วยที่ยังไม่ได้รับการวินิจฉัย หรือเพิ่งได้รับการฉีดวัคซีนเมื่อไม่นานมานี้ ไม่ควรรับประทานยาบอลซาลาไซด์และยาอื่น ๆ ในกลุ่มเดียวกันอย่างยาแอสไพรินหรือยาที่มีส่วนผสมของแอสไพริน เพราะอาจเสี่ยงต่อการเกิดกลุ่มอาการราย (Reye’s Syndrome) ได้
- ห้ามใช้ยาเมซาลามีนในขณะที่ใช้ยานี้ เนื่องจากยาทั้ง 2 ชนิดมีลักษณะคล้ายกันมาก
- หากผู้ป่วยรับประทานอาหารที่มีเกลือต่ำ ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้ยานี้ เนื่องจากยามีส่วนประกอบของโซเดียมด้วย
- ห้ามเริ่มใช้ยา หยุดใช้ยา หรือเปลี่ยนแปลงปริมาณยาด้วยตนเองโดยไม่ได้รับคำแนะนำจากแพทย์
- สตรีมีครรภ์หรือผู้ที่วางแผนจะตั้งครรภ์ควรใช้ยานี้เมื่อจำเป็นเท่านั้น และควรปรึกษาแพทย์ถึงผลดีผลเสียและความเสี่ยงต่อทารกก่อนใช้ยานี้
- สำหรับผู้ที่ให้นมบุตร ควรแจ้งให้แพทย์ทราบก่อนใช้ยาเสมอ เพราะยาอาจซึมผ่านน้ำนมมารดาและเป็นอันตรายต่อทารกได้
- ยา Balsalazide ชนิดแคปซูลบางยี่ห้อ ไม่ควรใช้กับเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 5 ปี รวมถึงยาชนิดเม็ดบางยี่ห้อก็ไม่ควรใช้กับผู้ป่วยที่มีอายุต่ำกว่า 18 ปี
ปริมาณการใช้ยา Balsalazide
ปริมาณและระยะเวลาในการใช้ยาขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์ผู้รักษา โดยมีตัวอย่างการใช้ยา ดังนี้
โรคลำไส้อักเสบ
ตัวอย่างการใช้ยา Balsalazide รักษาโรคลำไส้อักเสบ
- เด็ก เด็กที่มีอายุ 5-17 ปี รับประทานยาปริมาณ 0.75 กรัม 3 ครั้ง/วัน หรือ 2.25 กรัม 3 ครั้ง/วัน และอาจรับประทานยาต่อเนื่องเป็นระยะเวลา 8 สัปดาห์
- ผู้ใหญ่ สำหรับผู้ป่วยโรคลำไส้อักเสบที่มีอาการโดยทั่วไป ให้รับประทานยาปริมาณ 1.5 กรัม 2 ครั้ง/วัน โดยปรับปริมาณยาตามการตอบสนองต่อยา และเพิ่มปริมาณยาสูงสุดไม่เกิน 6 กรัม/วัน แต่หากเกิดอาการอย่างเฉียบพลัน ให้รับประทานยาปริมาณ 2.25 กรัม 3 ครั้ง/วัน เป็นระยะเวลา 12 สัปดาห์หรือจนกว่าอาการจะดีขึ้น
การใช้ยา Balsalazide
- ใช้ยาตามฉลากและตามคำสั่งแพทย์อย่างเคร่งครัด ห้ามใช้ยานี้ในปริมาณมากกว่า น้อยกว่า หรือติดต่อกันนานกว่าที่แพทย์แนะนำ หากมีข้อสงสัยใด ๆ ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้ยา
- รับประทานยานี้พร้อมหรือไม่พร้อมอาหารก็ได้
- เพื่อให้ง่ายต่อการรับประทานยา ผู้ป่วยอาจแกะแคปซูลและนำผงยาภายในมาผสมกับเครื่องดื่มที่มีรสหวานหรือน้ำเชื่อม โดยควรรับประทานให้หมดในครั้งเดียวและไม่เก็บไว้รับประทานในครั้งถัดไป ซึ่งวิธีนี้อาจทำให้ผงยาเกาะเป็นคราบบนฟันและลิ้นได้
- มักใช้ยานี้เพื่อรักษาอาการในช่วงเวลาสั้น ๆ ประมาณ 8-12 สัปดาห์ ซึ่งผู้ป่วยควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด เพื่อผลการรักษาที่มีประสิทธิภาพ
- หากอาการไม่ดีขึ้นหรือมีอาการแย่ลงหลังใช้ยาเป็นเวลาหลายสัปดาห์ ควรแจ้งให้แพทย์ทราบ
- หากผู้ป่วยลืมรับประทานยา ให้รับประทานทันทีที่นึกขึ้นได้ แต่หากใกล้ถึงช่วงเวลาของยารอบถัดไป ให้ข้ามไปใช้ยาตามเวลาปกติ โดยห้ามเพิ่มปริมาณยาเป็น 2 เท่า
- ห้ามให้ผู้อื่นรับประทานยาของตน และห้ามรับประทานยาของผู้อื่น
- หากผู้ป่วยรับประทานยาเกินปริมาณที่กำหนด ควรไปพบแพทย์ทันที เพราะอาจทำให้เกิดอาการ เช่น หูอื้อ อาเจียนเป็นเลือด หายใจเร็วหรือหายใจลำบาก สับสน และชัก เป็นต้น
- เก็บยาไว้ที่อุณหภูมิห้อง ให้ห่างจากความชื้น ความร้อน และแสงแดด โดยเก็บยาให้ห่างจากมือเด็กและสัตว์เลี้ยงด้วย รวมถึงควรปรึกษาวิธีการเก็บรักษาและการกำจัดยาที่ถูกต้องจากแพทย์และเภสัชกร
ผลข้างเคียงจากการใช้ยา Balsalazide
โดยปกติ ยา Balsalazide อาจทำให้เกิดผลข้างเคียงที่พบได้บ่อย เช่น ปวดศีรษะ คลื่นไส้เป็นบางครั้ง อาเจียน ปวดท้อง ท้องเสีย ปวดข้อต่อหรือกล้ามเนื้อ มีอาการของไข้หวัดอย่างคัดจมูก จาม และเจ็บคอ มีปัญหาในการนอนหลับ เป็นต้น
อย่างไรก็ตาม ผู้ป่วยควรไปพบแพทย์ทันทีหากเกิดผลข้างเคียงดังต่อไปนี้
- มีอาการแพ้ยาอย่างรุนแรง เช่น มีผื่น คัน มีอาการบวมบริเวณใบหน้า ริมฝีปาก ลิ้น และคอ เวียนศีรษะอย่างรุนแรง มีปัญหาในการหายใจ เป็นต้น
- มีภาวะโลหิตจาง ซึ่งอาจทำให้เกิดอาการ เช่น ผิวซีด รู้สึกเวียนศีรษะ หายใจไม่อิ่ม หัวใจเต้นเร็ว เป็นต้น
- มีปัญหาเกี่ยวกับไต เช่น ปัสสาวะได้น้อยหรือไม่ปัสสาวะเลย มีอาการบวม และน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว เป็นต้น
- มีปัญหาเกี่ยวกับตับ เช่น ปวดท้องส่วนบน รู้สึกเบื่ออาหาร ปัสสาวะมีสีเข้ม อุจจาระมีสีซีด มีอาการดีซ่าน เป็นต้น
- อาการลำไส้ใหญ่อักเสบไม่ดีขึ้น ซึ่งอาจมีอาการ เช่น มีไข้ ปวดท้อง ปวดเกร็งบริเวณหน้าท้อง ถ่ายเป็นเลือด เป็นต้น
- รู้สึกแสบขณะปัสสาวะ
นอกจากนี้ หากผู้ป่วยรายใดพบผลข้างเคียงหรือความผิดปกติอื่น ๆ ควรไปปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรด้วยเช่นกัน
