Cefotaxime (เซโฟแทกซีม)

Cefotaxime (เซโฟแทกซีม) เป็นยาปฏิชีวนะในกลุ่มเซฟาโลสปอริน (Cephalosporins) ออกฤทธิ์โดยฆ่าหรือยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรีย ใช้รักษาการติดเชื้อจากแบคทีเรียในร่างกาย เช่น การติดเชื้อที่กระดูกและข้อต่อ การติดเชื้อที่ระบบประสาทส่วนกลาง การติดเชื้อที่ระบบทางเดินปัสสาวะ เป็นต้น และยังอาจใช้ในการป้องกันการติดเชื้อจากการผ่าตัดอีกด้วย

เกี่ยวกับ Cefotaxime

กลุ่มยา	เซฟาโลสปอริน
ประเภทยา	ยาตามใบสั่งแพทย์
สรรพคุณ	รักษาและป้องกันการติดเชื้อจากแบคทีเรีย
กลุ่มผู้ป่วย	เด็กและผู้ใหญ่
รูปแบบของยา	ยาฉีดทางหลอดเลือดดำหรือทางกล้ามเนื้อ

คำเตือนในการใช้ยา Cefotaxime

การใช้ยา Cefotaxime อาจทำให้เกิดผลข้างเคียงหรือปฏิกิริยาที่ไม่พึงประสงค์ได้ ดังนั้น ควรปรึกษาและแจ้งแพทย์หรือเภสัชกรให้ทราบถึงเงื่อนไขของผู้ป่วยเกี่ยวกับประวัติการใช้ยา ประวัติทางการแพทย์ และประวัติการแพ้ยา ก่อนการใช้ยาทุกครั้ง โดยเฉพาะบุคคลที่อยู่ในกลุ่มต่อไปนี้

• ผู้ที่แพ้ส่วนผสมที่อยู่ในยา Cefotaxime หรือยาในกลุ่มเซฟาโลสปอรินอื่น ๆ เช่น เซฟาเลกซิน (Cephalexin)
• ผู้ที่กำลังตั้งครรภ์ ผู้ที่วางแผนจะตั้งครรภ์ หรือผู้ที่อยู่ในช่วงให้นมบุตร เพื่อปรึกษาเกี่ยวกับผลกระทบของยาที่อาจเกิดขึ้นต่อทารก
• ผู้ที่เคยมีอาการแพ้ยาอย่างรุนแรง เช่น หายใจลำบาก วิงเวียนศีรษะ หรือผื่นคัน จากการใช้ยาปฏิชีวนะในกลุ่มเพนิซิลลิน (Penicillin) เช่น อะมอกซิซิลลิน (Amoxicillin) หรือยาปฏิชีวนะเบต้า-แลกแทม (Beta-Lactam Antibiotic) เช่น อิมมิเพเนม (Imipenem)
• ผู้ที่มีปัญหาของกระเพาะอาหาร ลำไส้ ตับ ไต หรือผู้ที่ขาดสารอาหาร
• ผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับเลือด เช่น การแข็งตัวของเลือด จำนวนของเซลล์เม็ดเลือดขาว จำนวนของเกล็ดเลือด หรือผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับไขกระดูก
• ผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับหัวใจเต้นผิดปกติ
• ผู้ที่จะเข้ารับการรักษาทางทันตกรรม หรือการผ่าตัด
• ผู้สูงอายุ เพราะอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงได้ง่ายกว่า
• ผู้ที่จะเข้ารับการตรวจทางห้องปฏิบัติการ (Lab Test) รวมถึงผู้ป่วยโรคเบาหวาน เพราะการใช้ยาอาจทำให้ค่าน้ำตาลกลูโคสในปัสสาวะ หรือผลการทดสอบอื่น ๆ คลาดเคลื่อนได้
• ผู้ที่กำลังใช้ยาชนิดอื่น ๆ สมุนไพร หรือผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร เพราะการใช้ยาร่วมกันอาจเพิ่มความเสี่ยงของการเกิดผลข้างเคียงหรือลดประสิทธิภาพการทำงานของยา โดยเฉพาะยาที่มีรายชื่อดังต่อไปนี้
  • ยาที่ใช้รักษาการติดเชื้อจากแบคทีเรียในกลุ่มอะมิโนไกลโคไซต์ (Aminoglycosides) เช่น เจนตามัยซิน (Gentamicin) เป็นต้น
  • ยาขับปัสสาวะ เช่น ฟูโรซีไมด์ (Furosemide) เป็นต้น
  • ยาในกลุ่มเอ็นเสด (NSAIDs)  เช่น ไอบูโปรเฟน (Ibuprofen) เป็นต้น
  • ยาที่อาจส่งผลข้างเคียงหรือทำอันตรายต่อไต เช่น แอมโฟเทอริซิน บี (Amphotericin B) ไซโคลสปอริน (Cyclosporine) ทาโครลิมัส (Tacrolimus) แวนโคมัยซิน (Vancomycin) เป็นต้น
  • ยารักษาโรคเก๊าท์ เช่น โพรเบเนซิด (Probenecid) เป็นต้น
  • ไม่ควรใช้ยาหากพบว่าบรรจุภัณฑ์ได้รับความเสียหาย หรือ ตัวยามีลักษณะเปลี่ยนไป เช่น ขุ่น สีเปลี่ยน หรือตกตะกอน
  • การใช้ยาอาจทำให้ผู้ป่วยมีอาการท้องเสีย ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยารักษาอาการท้องเสีย เพราะอาจทำให้ผู้ป่วยมีอาการท้องเสียที่รุนแรงขึ้นได้

ปริมาณการใช้ยา Cefotaxime

ยา Cefotaxime ใช้ฉีดเข้าทางหลอดเลือดดำหรือทางกล้ามเนื้อ ขนาดและปริมาณการใช้จะแตกต่างกันออกไปขึ้นอยู่กับอายุ น้ำหนักตัว และอาการของผู้ป่วยแต่ละราย โดยมีตัวอย่างปริมาณการใช้ยาและรายละเอียดดังนี้

• การป้องกันการติดเชื้อจากการผ่าตัด
  • ผู้ใหญ่ ใช้ขนาด 1 กรัม ประมาณ 30-90 นาทีก่อนการผ่าตัด โดยการฉีดเข้าทางหลอดเลือดดำนาน 3-5 นาที หรือการให้ยาทางหลอดเลือดดำเป็นหยดเป็นเวลา 20-60 นาที หรือฉีดเข้าทางกล้ามเนื้อ
• การป้องกันการติดเชื้อจากการผ่าคลอด (Cesarean Section)
  • ผู้ใหญ่ ใช้ขนาด 1 กรัม โดยการฉีดเข้าทางหลอดเลือดดำทันทีที่หนีบสายสะดือ และอีก 2 ครั้งใน 6 และ 12 ชั่วโมงถัดไปหลังจากเข็มแรก
• การติดเชื้อในกระแสเลือด
  • ผู้ใหญ่ ใช้ขนาดไม่เกิน 6-8 กรัม แบ่งเป็น 3-4 ครั้งต่อวัน โดยการฉีดเข้าทางหลอดเลือดดำ การให้ยาทางหลอดเลือดดำเป็นหยดเป็นเวลา 20-60 นาที หรือการฉีดเข้าทางกล้ามเนื้อ
• การติดเชื้อที่กระดูกและข้อต่อ การติดเชื้อที่ระบบประสาทส่วนกลาง การติดเชื้อที่ระบบทางเดินปัสสาวะ การติดเชื้อที่ระบบสืบพันธุ์เพศหญิง การติดเชื้อภายในช่องท้อง การติดเชื้อที่ระบบทางเดินหายใจ การติดเชื้อที่เนื้อเยื่อและผิวหนัง
  • ผู้ใหญ่ ใช้ขนาด 1-2 กรัม ทุก 8-12 ชั่วโมง ขึ้นอยู่กับอาการและความรุนแรงของการติดเชื้อในผู้ป่วยแต่ละราย สูงสุดไม่เกิน 12 กรัมต่อวัน โดยการฉีดเข้าทางหลอดเลือดดำ การให้ยาทางหลอดเลือดดำเป็นหยดเป็นเวลา 20-60 นาที หรือการฉีดเข้าทางกล้ามเนื้อ
  • เด็กแรกเกิดถึงอายุ 1 สัปดาห์ ใช้ขนาด 50 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม ทุก 12 ชั่วโมง โดยการฉีดเข้าทางหลอดเลือดดำ
  • เด็กที่มีอายุ 1-4 สัปดาห์ ใช้ขนาด 50 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม ทุก 8 ชั่วโมง โดยการฉีดเข้าทางหลอดเลือดดำ
  • เด็กที่มีอายุ 1 เดือน-12 ปี แต่มีน้ำหนักตัวน้อยกว่า 50 กิโลกรัม ใช้ขนาด 50-180 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม แบ่งเป็น 4-6 ครั้ง โดยการฉีดเข้าทางหลอดเลือดดำ หรือฉีดเข้าทางกล้ามเนื้อ
• โรคหนองใน
  • ผู้ใหญ่ ใช้ขนาด 500 มิลลิกรัม หรือ 1 กรัม โดยการฉีดเข้าทางกล้ามเนื้อ การฉีดเข้าทางหลอดเลือดดำ หรือการให้ยาทางหลอดเลือดดำเป็นหยดเป็นเวลา 20-60 นาที

การใช้ยา Cefotaxime

• ยา Cefotaxime เป็นยาตามใบสั่งแพทย์ โดยพิจารณาจากเงื่อนไขของผู้ป่วยแต่ละราย ไม่ควรใช้ยาร่วมกับผู้อื่น และปกติจะทำในสถานพยาบาล โดยบุคลากรทางการแพทย์เท่านั้น เพื่อสังเกตอาการของผู้ป่วยอย่างใกล้ชิด
• ควรใช้ยาให้ครบตามกำหนดถึงแม้ว่าจะมีอาการที่ดีขึ้นแล้วก็ตามเพื่อให้การติดเชื้อหายขาด หากใช้ยาไม่ครบตามกำหนดอาจทำให้เชื้อแบคทีเรียดื้อยาและยากต่อการรักษาในการติดเชื้อครั้งต่อ ๆ ไป
• ควรเก็บยาไว้ที่อุณหภูมิประมาณ 15-30 องศาเซลเซียส ไม่ควรใช้เข็มฉีดยาซ้ำ เก็บยาและอุปกรณ์ที่ใช้ในการฉีดให้ไกลจากมือเด็กและสัตว์เลี้ยง

ผลข้างเคียงจากการใช้ยา Cefotaxime

การฉีดยา Cefotaxime เข้าทางหลอดเลือดดำ หากเกิดการรั่วหรือซึมอาจสร้างความเสียหายต่อเนื้อเยื่อในบริเวณรอบข้าง ควรแจ้งแพทย์ให้ทราบหากเกิดอาการแดง แสบร้อน ปวด บวม เป็นแผล หรือสังเกตว่ายาเกิดการรั่วหรือซึมออกจากบริเวณที่ฉีดยา หรือมีอาการท้องเสีย ซึ่งเป็นผลข้างเคียงพบได้มาก

หากพบอาการดังต่อไปนี้ ซึ่งเป็นผลข้างเคียงที่มีอาการรุนแรง ควรรีบไปพบแพทย์โดยด่วน

• อาการแพ้ยาอย่างรุนแรง เช่น ผื่นคัน หายใจลำบาก แน่นหน้าอก มีอาการบวมที่ใบหน้า ปาก ริมฝีปาก ลิ้น หรือมีเสียงแหบ เป็นต้น
• หนาวสั่น มีไข้ หรือเจ็บคอ
• อาการชัก
• อาการที่บ่งถึงปัญหาของตับ เช่น ปัสสาวะมีสีเข้ม อุจจาระมีสีซีด เบื่ออาหาร ปวดท้องข้างขวา ตาและผิวมีสีเหลือง เป็นต้น
• รอยช้ำหรือเลือดออกผิดปกติ
• รู้สึกเหนื่อย หรืออ่อนเพลีย