Enalapril (อีนาลาพริล)

Enalapril (อีนาลาพริล)

Enalapril (อีนาลาพริล) คือยาต้านเอนไซม์เอซีอี (Angiotensin Converting Enzyme Inhibitors: ACE Inhibitors) ใช้รักษาความดันโลหิตสูงในผู้ใหญ่และเด็กอายุ 1 เดือนขึ้นไป ภาวะหัวใจล้มเหลวในผู้ใหญ่ ทั้งยังใช้ในการรักษาความผิดปกติของหัวใจห้องล่างซ้ายซึ่งทำหน้าที่ส่งเลือดไปเลี้ยงส่วนต่าง ๆ ของร่างกายด้วยเช่นกัน

Enalapril ใช้ได้ทั้งแบบตัวเดียวและใช้ร่วมกับยาอื่น ๆ เพื่อรักษาความดันโลหิตสูง และภาวะหัวใจวาย ซึ่งช่วยให้การทำงานของหัวใจดียิ่งขึ้น โดยขยายหลอดเลือดจากการยับยั้ง Angiotensin Converting Enzyme ทั้งนี้ ยามีทั้งในรูปแบบรับประทาน (ยาเม็ดและยาน้ำ) และสารละลาย โดยสารละลายมักใช้ในกรณีที่ไม่สามารถรักษาด้วยยารูปแบบรับประทานได้

Enalapril

เกี่ยวกับยา Enalapril

กลุ่มยา ยาต้านเอนไซม์เอซีอี (ACE Inhibitors)
ประเภทยา ยาตามใบสั่งแพทย์ 
สรรพคุณ รักษาความดันโลหิตสูงและภาวะหัวใจวาย
กลุ่มผู้ป่วย เด็กอายุ 1 เดือนขึ้นไปและผู้ใหญ่
การใช้ยาในหญิงตั้งครรภ์ Category D จากการศึกษาในมนุษย์ พบความเสี่ยงทำให้เกิดความผิดปกติต่อทารกในครรภ์ จะใช้ก็ต่อเมื่อพิจารณาแล้วว่า ก่อให้เกิดประโยชน์ต่อมารดาและยอมรับความเสี่ยงที่อาจเกิดต่อทารกในครรภ์ โดยมากมักใช้ในกรณีที่จำเป็นในการช่วยชีวิต หรือใช้รักษาโรคร้ายแรงของมารดา ซึ่งไม่สามารถใช้ยาอื่น ๆ ทดแทนได้
การใช้ยาในผู้ให้นมบุตร ยานี้สามารถขับออกผ่านทางนมแม่สู่ทารกได้ ผู้ที่กำลังให้นมบุตรควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยา
รูปแบบของยา ยารับประทานและสารละลาย

คำเตือนในการใช้ยา Enalapril

เพื่อความปลอดภัยในการใช้ยา Enalapril ผู้ป่วยควรระมัดระวังและปฏิบัติตามคำแนะนำ ดังนี้

  • ผู้มีประวัติแพ้ยานี้หรือยาต้านเอนไซม์ ACE อื่น ๆ ควรแจ้งให้แพทย์ทราบ
  • ผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคไต โรคตับ โรคเบาหวาน โรคเกี่ยวกับหัวใจ หรือมีภาวะความดันโลหิตต่ำ เซลล์เม็ดเลือดขาวต่ำ รวมถึงมีอาการปวดท้องและอยู่ในช่วงรับประทานอาหารที่มีเกลือน้อย ควรบอกแพทย์ก่อนใช้ยาทุกครั้ง 
  • ห้ามใช้ในสตรีมีครรภ์และให้นมบุตร กรณีตั้งครรภ์ภายหลังการใช้ยา ควรหยุดใช้และแจ้งแพทย์ทันที เนื่องจากยาอาจทำร้ายทารกในครรภ์จนเสียชีวิตได้
  • ผู้ป่วยที่มีโรคลมพิษแบบแองจิโออีดีมา (Angioedema) ซึ่งคืออาการบวมภายใต้ผิวหนังอ่อนโดยเฉพาะหนังตาและริมฝีปาก ไม่ควรใช้ยานี้
  • ผู้ป่วยโรคเบาหวานไม่ควรใช้ยานี้ร่วมกับยาที่มีส่วนผสมของยาอะลิสคิเรน (Aliskiren) เช่น ยา Amturnide, Tekturna, Tekamlo และ Valturna
  • ไม่ควรใช้ยานี้ภายใน 36 ชั่วโมง ก่อนหรือหลังรับประทานยาที่มีส่วนผสมของ sacubitril 
  • Enalapril อาจส่งผลกระทบต่อไต หัวใจ และระดับอิเล็กโทรไลต์ (Electrolyte) ในร่างกาย ซึ่งทำให้เกิดอาการบวมอักเสบตามร่างกาย ปัสสาวะน้อย น้ำหนักขึ้นเร็ว หายใจติดขัด เจ็บหน้าอก หัวใจเต้นแรง ชีพจรลดหรืออ่อนลง รู้สึกอ่อนแรง หากผู้ป่วยมีอาการเหล่านี้ควรแจ้งให้แพทย์ทราบ
  • ควรปรึกษาแพทย์หากมีการใช้สารทดแทนเกลือ (Salt Substitutes) หรืออาหารเสริมที่มีส่วนผสมของโพแทสเซียมและควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด

ปริมาณการใช้ยา Enalapril

ปริมาณการใช้ยา Enalapril อาจแตกต่างกันไปตามดุลยพินิจของแพทย์ โดยตัวอย่างปริมาณการใช้ยาสามารถแบ่งเป็นรูปแบบยารับประทานและสารละลาย เช่น 

ยารับประทาน

ตัวอย่างปริมาณการใช้ยา Enalapril ในรูปแบบรับประทาน เช่น 

ความดันโลหิตสูง

ผู้ใหญ่ ปริมาณเริ่มต้น 5 มิลลิกรัม รับประทาน 1 ครั้งต่อวัน โดยอาจเพิ่มปริมาณเป็น 10—40 มิลลิกรัม ต่อวัน ตามดุลยพินิจของแพทย์ แต่ปริมาณสูงสุดมักจะไม่เกิน 40 มิลลิกรัม และสามารถรับประทาน 1 ครั้งต่อวัน หรือแบ่งเป็น 2 ครั้งต่อวัน

กรณีใช้ร่วมกับยาขับปัสสาวะ (Diuretics) ปริมาณเริ่มต้น 2.5 มิลลิกรัม รับประทาน 1 ครั้งต่อวัน ควรหยุดใช้ยาขับปัสสาวะ 2—3 วันก่อนเริ่มใช้ Enalapril

เด็กอายุ 1 เดือนหรือมากกว่า ปริมาณเริ่มต้น 0.8 มิลลิกรัม ต่อน้ำหนักมวลรวม แบ่งรับประทาน 1—2 ครั้ง ต่อวัน และไม่เกิน 0.58 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักมวลรวม หรือไม่มากกว่า 40 มิลลิกรัมต่อวัน

ทั้งนี้ ปริมาณยาอาจปรับเปลี่ยนได้ตามการตอบสนองของผู้ป่วย และไม่ควรใช้ยาในทารกแรกเกิดและผู้ป่วยเด็กที่มีอัตราการกรองไต (Glomerular Filtration Rate) ต่ำกว่า 30 มิลลิลิตรต่อนาที 


ภาวะหัวใจล้มเหลว

ผู้ใหญ่ ปริมาณเริ่มต้น 2.5 มิลลิกรัม รับประทาน 1 ครั้งต่อวัน โดยอาจเพิ่มปริมาณต่อเนื่อง 2.5—20 มิลลิกรัม แบ่งรับประทาน 2 ครั้ง โดยปริมาณสูงสุดต่อวันคือ 40 มิลลิกรัม และแบ่งรับประทาน 2 ครั้ง

ทั้งนี้ ปริมาณยาอาจเพิ่มขึ้นตามระยะเวลาและปริมาณที่ผู้ป่วยสามารถรับได้ และแพทย์มักใช้ยานี้รักษาร่วมกับยาขับปัสสาวะและยาดิจิตาลิส (Digitalis)


ความผิดปกติของหัวใจห้องล่างซ้าย (Left Ventricular Dysfunction)

ผู้ใหญ่ ปริมาณเริ่มต้น 2.5 มิลลิกรัม รับประทาน 2 ครั้งต่อวัน โดยอาจเพิ่มปริมาณต่อเนื่อง 20 มิลลิกรัม แบ่งรับประทาน 2 ครั้งต่อวัน

ทั้งนี้ ผู้ป่วยควรลดปริมาณยาขับปัสสาวะลง เพราะอาจทำให้เกิดความดันโลหิตต่ำได้

ภายหลังผู้ป่วยรับประทานยาเป็นเวลา 2 ชั่วโมง จะเริ่มเห็นการตอบสนองต่อยา แพทย์ควรสังเกตอาการผู้ป่วยจนกว่าระดับความดันโลหิตจะคงที่ โดยควรใช้เวลาสังเกตอาการอย่างน้อย 1 ชั่วโมง

สารละลาย

ตัวอย่างการใช้ยา Enalapril ในรูปแบบสารละลาย เช่น 

ความดันโลหิตสูง

ฉีดสารละลายเข้าหลอดเลือดปริมาณ 1.25—5 มิลลิกรัม เป็นเวลา 5 นาที ทุก ๆ 6 ชั่วโมง โดยการตอบสนองทางการรักษามักเกิดขึ้นภายใน 15 นาทีหลังการฉีดสารละลาย

การใช้ยา Enalapril

ควรใช้ยา Enalapril ตามคำแนะนำของแพทย์หรือฉลากยาอย่างเคร่งครัด การเปลี่ยนแปลงปริมาณยาอาจช่วยให้อาการของผู้ป่วยดีขึ้น ห้ามผู้ป่วยลดหรือเพิ่มปริมาณยา รวมถึงระยะเวลาในการใช้ยานอกเหนือจากที่แพทย์แนะนำ

การใช้ยา Enalapril รูปแบบยาน้ำ ควรใช้ช้อนตวง ถ้วยใส่ยา หรือกระบอกฉีดยา ในการวัดปริมาณยา และไม่ควรใช้ช้อนสำหรับรับประทานอาหาร

กรณีลืมรับประทานยา ควรรับประทานทันทีเมื่อนึกได้ แต่หากใกล้เวลาต้องรับประทานยาในรอบถัดไป ให้ข้ามไปรับประทานยาตามเวลาปกติ โดยไม่ต้องเพิ่มปริมาณยาเป็น 2 เท่าและสามารถรับประทานร่วมกับอาหารได้

กรณีจำเป็นต้องเข้ารับการผ่าตัด ควรแจ้งศัลยแพทย์ล่วงหน้าว่ากำลังใช้ยานี้ ซึ่งอาจมีความจำเป็นต้องงดใช้ยาชั่วคราว นอกจากนี้ ผู้ป่วยควรเข้ารับการตรวจเป็นประจำ เพื่อตรวจดูการทำงานของตับและไต ทั้งนี้ Enalapril อาจทำให้ความดันโลหิตต่ำลงเช่นกัน จึงควรแจ้งให้แพทย์ทราบ หากผู้ป่วยมีอาการเหงื่อออกมากกว่าปกติ อาเจียนหรือท้องเสีย 

ห้ามใช้สารทดแทนเกลือหรือโพแทสเซียมเสริมขณะใช้ยานี้ เว้นแต่ได้รับคำแนะนำจากแพทย์ และควรหลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์ เพราะอาจเพิ่มโอกาสในการเกิดผลข้างเคียงจากยามากขึ้น โดยเครื่องดื่มและปริมาณที่ควรดื่มนั้น ควรเลือกดื่มตามคำแนะนำของแพทย์ นอกจากนี้ ไม่ควรเปลี่ยนอิริยาบถจากการนั่งหรือนอนอย่างรวดเร็ว เนื่องจากอาจเกิดอาการมึนงงจากการใช้ยาได้

ควรเก็บยาไว้ในอุณหภูมิห้องให้ห่างจากความชื้นและความร้อน สำหรับยาน้ำ ควรปิดขวดให้สนิทและเก็บไว้ในตู้เย็น โดยไม่ควรแช่ไว้ในช่องแช่แข็ง และทิ้งยาหลังจากเปิดขวด 60 วัน

ปฏิกิริยาระหว่างยา Enalapril กับยาอื่น 

ยาที่ต้องแจ้งให้แพทย์ทราบและใช้อย่างระมัดระวังเมื่อใช้ร่วมกับ Enalapril เช่น

ยา Enalapril ยังอาจทำปฏิกิริยากับยาอื่น ๆ ได้ ดังนั้นจึงควรแจ้งแพทย์ทุกครั้งหากกำลังใช้ยาตัวอื่น ๆ อยู่ เพื่อป้องกันผลข้างเคียงจากการใช้ยา 

ผลข้างเคียงของยา Enalapril

ยา Enalapril อาจทำให้เกิดผลข้างเคียงที่พบบ่อย ได้แก่

  • มึนงงหรือหน้ามืด
  • รู้สึกเหนื่อย เหงื่อออกมาก
  • ปวดหัว คลื่นไส้ 
  • ไอ
  • ความดันเลือดต่ำ 

ผลข้างเคียงที่พบและควรไปพบแพทย์ ได้แก่

  • หัวใจเต้นแรง
  • เวียนศีรษะคล้ายจะเป็นลม
  • เม็ดเลือดขาวต่ำลง อาจพบอาการอักเสบหรือติดเชื้อ เช่น เจ็บช่องปากขณะกลืนอาหาร รู้สึกเหนื่อยหรืออ่อนล้า รู้สึกหนาว มีไข้ ไอ หรือมีอาการคล้ายไข้หวัด หายใจลำบาก หรือติดขัด
  • ความผิดปกติของไต อาจพบปัสสาวะน้อย เจ็บปวดขณะปัสสาวะหรือปัสสาวะลำบาก บวมที่เท้าหรือข้อเท้า เหนื่อย หายใจลำบาก

นอกจากนี้ หากมีอาการแพ้ยา Enalapril เช่น ผื่น ปวดท้องรุนแรง มีการบวมที่ใบหน้า ปาก ลิ้น และมีอาการหายใจลำบาก ให้ไปพบแพทย์ในทันที