Ethambutol (อีแทมบูทอล)
Ethambutol (อีแทมบูทอล) เป็นยารักษาวัณโรค ออกฤทธิ์่โดยช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรีย หรืออาจใช้รักษาโรคอื่น ๆ ตามดุลยพินิจของแพทย์
ยา Ethambutol มีข้อห้ามใช้และอาจเกิดผลข้างเคียงได้ ดังนั้น การใช้ยาควรอยู่ภายใต้คำแนะนำของแพทย์และเภสัชกรเสมอ
เกี่ยวกับยา Ethambutol
| กลุ่มยา | ยารักษาวัณโรค |
| ประเภทยา | ยาตามใบสั่งแพทย์ |
| สรรพคุณ | รักษาวัณโรคปอด และวัณโรคนอกปอด |
| กลุ่มผู้ป่วย | เด็ก และผู้ใหญ่ |
| รูปแบบของยา | ยารับประทาน |
คำเตือนในการใช้ยา Ethambutol
- แจ้งให้แพทย์ทราบก่อนใช้ยาหากมีประวัติแพ้ยาหรือส่วนประกอบของยาชนิดนี้ และแพ้ยาชนิดอื่น อาหาร หรือสารใด ๆ
- แจ้งให้แพทย์ทราบเกี่ยวกับยาทุกชนิดที่กำลังใช้อยู่ ทั้งยาที่แพทย์สั่ง ยาที่ซื้อใช้ด้วยตนเอง วิตามิน และสมุนไพร เพราะมียาหลายชนิดที่อาจมีปฏิกิริยากับยานี้
- แจ้งให้แพทย์ พยาบาล เภสัชกร และทันตแพทย์ทราบว่ากำลังใช้ยานี้ก่อนเข้ารับการรักษาใด ๆ
- แจ้งให้แพทย์ทราบก่อนใช้ยา หากมีอาการตาบวม มีการมองเห็นเปลี่ยนแปลงไปอย่างไม่สามารถอธิบายได้ หรือเป็นโรคเก๊าท์
- ห้ามใช้ยาติดต่อกันนานกว่าที่แพทย์สั่ง เพราะอาจทำให้เกิดการติดเชื้อซ้ำซ้อน
- ระหว่างที่ใช้ยานี้ ผู้ป่วยต้องเข้ารับการตรวจเลือดหรือตรวจสุขภาพดวงตาตามที่แพทย์สั่ง
- ผู้ที่ตั้งครรภ์ วางแผนมีบุตร หรือกำลังให้นมบุตร ควรปรึกษาแพทย์ถึงข้อดีและข้อเสียของยาก่อนใช้ยานี้
ปริมาณการใช้ยา Ethambutol
ปริมาณและระยะเวลาในการใช้ยาขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์ผู้รักษา โดยมีตัวอย่างการใช้ยา ดังนี้
รักษาวัณโรคปอด และวัณโรคนอกปอด
- ผู้ใหญ่ รับประทานยาปริมาณ 15-25 มิลลิกรัม/น้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม วันละ 1 ครั้ง หรือ 25-30 มิลลิกรัม/น้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม สัปดาห์ละ 3 ครั้ง โดยส่วนใหญ่จะให้รับประทานพร้อมกับยาไอโซไนอาซิด ยาไรแฟมพิน และยาไพราซินาไมด์ ในช่วง 8 สัปดาห์แรกและใช้ยาอย่างต่อเนื่อง สำหรับผู้ป่วยที่มีประวัติใช้ยาต้านจุลชีพ ให้รับประทานยาปริมาณ 25 มิลลิกรัม/น้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม/วัน เป็นเวลา 60 วัน หลังจากนั้นให้รับประทานยา 15 มิลลิกรัม/น้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม
-
เด็ก รับประทานยาปริมาณ 15-20 มิลลิกรัม/น้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม วันละ 1 ครั้ง เป็นเวลา 60 วัน หลังจากนั้นให้รับประทานยาปริมาณ 15 มิลลิกรัม/น้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม
การใช้ยา Ethambutol
- ใช้ยาตามฉลากและตามคำสั่งแพทย์อย่างเคร่งครัด หากมีข้อสงสัยควรสอบถามแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้ยาเสมอ
- ยานี้อาจต้องใช้ร่วมกับยาอื่น ๆ จึงควรปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับการใช้ยาอย่างละเอียด
- รับประทานยาพร้อมอาหารหรือไม่ก็ได้ และควรรับประทานยาในเวลาเดิมทุกวัน โดยต้องไม่ลืมใช้ยา เพื่อประสิทธิภาพสูงสุดทางการรักษา
- ใช้ยา Ethambutol อย่างต่อเนื่องจนครบตามที่แพทย์สั่ง แม้อาการจะดีขึ้นแล้วก็ตาม
- หลีกเลี่ยงการใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนประกอบของอะลูมิเนียมในช่วง 4 ชั่วโมงหลังใช้ยา Ethambutol โดยเฉพาะยาลดกรด เพราะยาลดกรดบางชนิดอาจทำให้ร่างกายดูดซึมยานี้ได้ยากขึ้น
- หากลืมใช้ยาตามเวลาที่กำหนด ให้ใช้ยาทันทีที่นึกขึ้นได้ แต่หากใกล้ถึงเวลาใช้ยาในรอบถัดไป ให้ข้ามไปใช้ยารอบต่อไป และไม่เพิ่มปริมาณยาเป็น 2 เท่า
- แจ้งให้แพทย์ทราบหากอาการไม่ดีขึ้นหรือแย่ลง
- หากสงสัยว่าตนใช้ยาเกินกว่าปริมาณที่กำหนด ควรแจ้งให้แพทย์ทราบทันที
- ห้ามให้ผู้อื่นใช้ยานี้ และห้ามใช้ยาของผู้อื่น
- เก็บยาไว้ที่อุณหภูมิห้อง ให้ห่างจากแสงแดดและความชื้น รวมถึงเก็บให้พ้นมือเด็กและสัตว์เลี้ยง
- ปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรถึงวิธีเก็บและวิธีกำจัดยาที่ไม่ได้ใช้แล้วอย่างเหมาะสม
ผลข้างเคียงจากการใช้ยา Ethambutol
การใช้ยา Ethambutol อาจทำให้เกิดผลข้างเคียง ได้แก่ เวียนศีรษะ ปวดศีรษะ อาเจียน ไม่อยากอาหาร ปวดท้อง รู้สึกเหนื่อยหรืออ่อนแรง เป็นต้น หากอาการดังกล่าวไม่หายไปหรือรบกวนการใช้ชีวิตประจำวัน ผู้ป่วยควรไปพบแพทย์
หากพบผลข้างเคียงที่รุนแรงจากการใช้ยา Ethambutol ดังต่อไปนี้ ควรหยุดใช้ยาหรือไปพบแพทย์ทันที
- อาการแพ้ยา เช่น คัน ผื่นขึ้น ใบหน้าบวม ลิ้นบวม คอบวม เวียนศีรษะรุนแรง มีปัญหาในการหายใจ
- การมองเห็นเปลี่ยนแปลง เช่น สายตาแย่ลง มองเห็นไม่ชัด ตาบอดสี และประสาทตาอักเสบ เป็นต้น เพราะควรได้รับการตรวจตาทุก 2-4 สัปดาห์
- มีอาการของโรคตับ เช่น คลื่นไส้ อาเจียนอย่างต่อเนื่อง เหนื่อยหรืออ่อนแรงผิดปกติ ปวดท้องรุนแรง ดีซ่าน เป็นต้น
- ชาที่แขนหรือขา
- ปวดข้อหรือนิ้วเท้า
- ฟกช้ำหรือมีเลือดออกง่ายกว่าปกติ
- หลอน สับสน
- มีสัญญาณของการติดเชื้อเพิ่มเติม เช่น มีไข้ เจ็บคอ เป็นต้น
นอกจากนี้ หากผู้ป่วยพบอาการผิดปกติใด ๆ เพิ่มเติม ควรรีบแจ้งให้แพทย์ทราบด้วยเช่นกัน
