Hydrochlorothiazide (ไฮโดรคลอโรไทอะไซด์)
Hydrochlorothiazide (ไฮโดรคลอโรไทอะไซด์) เป็นยาขับปัสสาวะในกลุ่มไทอะไซด์ (Thiazide Diuretic) ทำให้ร่างกายผลิตปัสสาวะเพิ่มขึ้น เพื่อช่วยกำจัดเกลือและน้ำส่วนเกินออกจากร่างกาย ใช้รักษาผู้ป่วยความดันโลหิตสูง รวมถึงรักษาภาวะคั่งน้ำในผู้ป่วยที่เป็นโรคหัวใจล้มเหลว โรคตับแข็ง โรคไต อาการบวมน้ำจากการใช้ยาสเตียรอยด์หรือยาฮอร์โมนเอสโตรเจน
เกี่ยวกับ Hydrochlorothiazide
กลุ่มยา | ยาขับปัสสาวะ |
ประเภทยา | ยาตามใบสั่งแพทย์ |
สรรพคุณ | ลดระดับความดันโลหิตและรักษาอาการบวมหรือภาวะคั่งน้ำ |
กลุ่มผู้ป่วย | เด็กและผู้ใหญ่ |
รูปแบบของยา | ยารับประทานชนิดเม็ด และแคปซูล |
คำเตือนในการใช้ยา Hydrochlorothiazide
ควรปรึกษาและแจ้งแพทย์หรือเภสัชกรให้ทราบถึงเงื่อนไขของผู้ป่วยแต่ละราย โดยเฉพาะบุคคลที่อยู่ในกลุ่มดังต่อไปนี้
- ผู้ป่วยโรคตับ
- ผู้ป่วยโรคไต
- ผู้ป่วยโรคต้อหิน
- ผู้ป่วยโรคภูมิแพ้
- ผู้ป่วยโรคหอบหืด
- ผู้ป่วยโรคเก๊าท์
- ผู้ป่วยโรคเบาหวาน
- ผู้ที่มีอาการแพ้ยาในกลุ่มซัลฟาหรือเพนิซิลลิน
- ผู้ที่กำลังตั้งครรภ์หรือผู้ที่ตั้งครรภ์ขณะใช้ยา เพราะยาอาจทำให้ทารกเป็นโรคดีซ่านหรือมีปัญหาสุขภาพอื่น ๆ
- ผู้ที่อยู่ในช่วงให้นมบุตร เพราะยาอาจขับออกผ่านทางนมแม่ไปสู่ทารกได้
- ผู้ที่วางแผนเข้ารับการผ่าตัด ควรแจ้งแพทย์ให้ทราบล่วงหน้าและอาจจำเป็นต้องหยุดใช้ยาในระยะหนึ่ง
- ผู้ที่ต้องเข้ารับการตรวจทางการแพทย์ เช่น ตรวจการทำงานของต่อมพาราไทรอยด์ เพราะการใช้ยาอาจทำให้ผลการทดสอบคลาดเคลื่อน
- ผู้ที่อยู่ในช่วงใช้ยาชนิดอื่น ๆ วิตามิน อาหารเสริม หรือสมุนไพรต่าง ๆ เพราะอาจทำให้เกิดปฏิกิริยาที่ไม่พึงประสงค์
- หลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์ เพราะอาจทำให้อาการวิงเวียนศีรษะแย่ลงกว่าเดิม และอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดผลข้างเคียง
- หลีกเลี่ยงสถานที่ที่มีอากาศร้อน หรือการออกกำลังกายที่ทำให้อุณหภูมิในร่างกายสูงขึ้นหรือเสียเหงื่อมากเกินไป และควรปฎิบัติตามคำสั่งแพทย์เกี่ยวกับประเภทและปริมาณของเครื่องดื่มที่ควรดื่มในแต่ละวัน
- หลีกเลี่ยงการขับขี่ยานพาหนะ การใช้เครื่องจักร หรือการทำกิจกรรมที่เสี่ยงให้เกิดอันตราย เพราะการใช้ยาอาจทำให้รู้สึกวิงเวียนศีรษะและไม่กระปรี้กระเปร่า
ปริมาณการใช้ยา Hydrochlorothiazide
ยา Hydrochlorothiazide จะมีปริมาณการใช้ยาที่แตกต่างกันออกไปตามเงื่อนไขของผู้ป่วยแต่ละราย โดยมีตัวอย่างปริมาณการใช้ยาและรายละเอียดดังนี้
-
ความดันโลหิตสูง
- ผู้ใหญ่ เริ่มต้นรับประทานที่ขนาด 12.5 มิลลิกรัมวันละ 1 ครั้ง หากจำเป็นอาจเพิ่มขนาดยาได้สูงสุดไม่เกิน 25-50 มิลลิกรัม อาจใช้เป็นยาเดี่ยวหรือรับประทานร่วมกับยาลดความดันโลหิตสูงชนิดอื่น ๆ ก็ได้
- ผู้สูงอายุ รับประทานขนาด 12.5-25 มิลลิกรัมวันละ 1 ครั้ง
- เด็กอายุต่ำกว่า 6 เดือน รับประทานขนาด 1-3 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัมต่อวัน โดยแบ่งให้วันละ 1-2 ครั้ง หากจำเป็นอาจเพิ่มขนาดยาได้สูงสุดไม่เกิน 37.5 มิลลิกรัมต่อวัน
- เด็กอายุตั้งแต่ 6 เดือน-2 ปี รับประทานขนาด 1-2 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัมต่อวัน โดยให้วันละ 1-2 ครั้ง หากจำเป็นอาจเพิ่มขนาดยาได้สูงสุดไม่เกิน 37.5 มิลลิกรัมต่อวัน
- เด็กอายุตั้งแต่ 2-12 ปี รับประทานขนาด 1-2 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัมต่อวัน โดยแบ่งให้วันละ 1-2 ครั้ง หากจำเป็นอาจเพิ่มขนาดยาได้สูงสุดไม่เกิน 100 มิลลิกรัมต่อวัน
-
ภาวะคั่งน้ำ
- ผู้ใหญ่ รับประทานขนาด 25-100 มิลลิกรัม โดยแบ่งเป็น 1-2 ครั้งต่อวัน หรือแพทย์อาจสั่งให้รับประทานยาวันเว้นวันหรือ 3-5 วันต่อสัปดาห์
- ผู้สูงอายุ รับประทานขนาด 12.5-25 มิลลิกรัมวันละ 1 ครั้ง
- เด็กอายุต่ำกว่า 6 เดือน รับประทานขนาด 1-3 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัมต่อวัน โดยแบ่งให้วันละ 1-2 ครั้ง หากจำเป็นอาจเพิ่มขนาดยาได้สูงสุดไม่เกิน 37.5 มิลลิกรัมต่อวัน
- เด็กอายุตั้งแต่ 6 เดือน-2 ปี รับประทานขนาด 1-2 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัมต่อวัน โดยแบ่งให้วันละ 1-2 ครั้ง หากจำเป็นอาจเพิ่มขนาดยาได้สูงสุดไม่เกิน 37.5 มิลลิกรัมต่อวัน
- เด็กอายุตั้งแต่ 2-12 ปี รับประทานขนาด 1-2 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัมต่อวัน โดยแบ่งให้วันละ 1-2 ครั้ง หากจำเป็นอาจเพิ่มขนาดยาได้สูงสุดไม่เกิน 100 มิลลิกรัมต่อวัน
การใช้ยา Hydrochlorothiazide
- ควรอ่านฉลากยาและปฏิบัติตามคำสั่งแพทย์อย่างเคร่งครัด ไม่ควรใช้ยาในปริมาณที่มากหรือน้อยเกินไป และไม่ควรใช้ยานี้เกินกว่าระยะเวลาที่แพทย์สั่ง
- ควรเก็บยาไว้ที่อุณหภูมิห้อง หรือที่ประมาณ 15-30 องศาเซลเซียส ไม่ควรเก็บในที่ที่มีความร้อน และความชื้น ไม่ควรสัมผัสแสงโดยตรง รวมถึงปิดฝาให้สนิททุกครั้งหลังใช้ยา ควรเก็บให้ไกลจากมือเด็ก และไม่ควรรับประทานยาที่หมดอายุ
- หากลืมรับประทานยาตามเวลาที่แพทย์สั่ง เมื่อนึกขึ้นได้ให้รับประทานได้ทันที หากนึกขึ้นได้ใกล้กับมื้ออาหารถัดไป ให้รับประทานยาในเวลาและขนาดตามปกติ ไม่ต้องเพิ่มขนาดยาเพื่อทดแทนในมื้อที่ขาดหายไป
- ยาอาจช่วยรักษาระดับความดันโลหิตแต่ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ ผู้ป่วยอาจต้องใช้ยาไปตลอดชีวิต และความดันโลหิตสูงอาจไม่แสดงอาการ ดังนั้นหากอยู่ในระหว่างการรักษาควรรับประทานยาอย่างต่อเนื่อง ถึงแม้ว่าจะมีอาการดีขึ้นแล้วก็ตาม
- แพทย์อาจปรับขนาดยาเพื่อประโยชน์และผลลัพธ์ที่ดีที่สุดของผู้ป่วย และในระหว่างการใช้ยาผู้ป่วยจำเป็นต้องไปพบแพทย์อย่างสม่ำเสมอเพื่อตรวจวัดระดับความดันโลหิตในร่างกาย
ผลข้างเคียงจากการใช้ยา Hydrochlorothiazide
ยา Hydrochlorothiazide อาจทำให้เกิดผลข้างเคียงที่พบได้ทั่วไปในขณะใช้ยาได้ เช่น คลื่นไส้ อาเจียน เบื่ออาหาร ท้องเสีย ท้องผูก กล้ามเนื้อกระตุก วิงเวียน หรือปวดศีรษะ เป็นต้น และควรรีบไปพบแพทย์โดยด่วน หากพบอาการอื่น ๆ ร่วมด้วยดังต่อไปนี้
- อาการแพ้ยา เช่น ผื่นคัน หายใจลำบาก มีอาการบวมที่ใบหน้า ริมฝีปาก ลิ้น หรือลำคอ
- วิงเวียนศีรษะ รู้สึกเหมือนจะเป็นลม
- เจ็บตา มีปัญหาเกี่ยวกับการมองเห็น
- อาการของดีซ่าน เช่น ผิวหรือตาเหลือง
- ผิวซีด เกิดแผลฟกช้ำได้ง่าย เลือดกำเดาไหล มีเลือดออกทางปาก อวัยวะเพศ หรือทางทวารหนัก
- หายใจลำบาก หายใจมีเสียงหวีด ไอมีน้ำมูกหรือเสมหะเป็นฟอง เจ็บหน้าอก
- อาการที่บ่งบอกว่าระดับเกลือแร่ในร่างกายไม่สมดุล เช่น ปากแห้ง กระหายน้ำ ง่วงซึม อ่อนเพลีย ไม่มีแรง ปวดเมื่อยตามกล้ามเนื้อ หัวใจเต้นเร็วผิดปกติ คลื่นไส้ อาเจียน ปัสสาวะน้อย
- อาการแพ้ที่ผิวหนังอย่างรุนแรง เช่น มีไข้ เจ็บคอ มีอาการบวมที่ใบหน้า หรือลิ้น รู้สึกแสบร้อนที่ดวงตา รู้สึกปวดตามผิวหนังและตามด้วยผื่นแดงหรือม่วงกระจายตามร่างกาย โดยเฉพาะใบหน้าและช่วงบนของลำตัว ซึ่งเป็นสาเหตุให้เกิดแผลพุพองและผิวลอก