Praziquantel (พราซิควอนเทล)
Praziquantel (พราซิควอนเทล) เป็นยาที่ใช้รักษาการติดเชื้อจากพยาธิบางชนิด เช่น พยาธิใบไม้ในเลือด พยาธิใบไม้ตับ พยาธิใบไม้ปอด พยาธิใบไม้ลำไส้ และพยาธิตัวตืดต่าง ๆ เช่น พยาธิตืดหมู พยาธิตืดวัว เป็นต้น ยาจะออกฤทธิ์โดยกำจัดหรือทำให้พยาธิเหล่านั้นเป็นอัมพาตและตายไป จากนั้นร่างกายจะขับพยาธิที่ตายแล้วออกทางอุจจาระ ยานี้ใช้ได้ทั้งในเด็กและผู้ใหญ่ โดยปริมาณการใช้ยาจะแตกต่างกันไปตามอายุ อาการของผู้ป่วย และชนิดของพยาธิที่ตรวจพบ
เกี่ยวกับยา Praziquantel
กลุ่มยา | ยารักษาพยาธิชนิดหนอนตัวแบน |
ประเภทยา | ยาตามใบสั่งแพทย์ และยาที่หาซื้อเองได้ |
สรรพคุณ | รักษาการติดเชื้อจากพยาธิ |
กลุ่มผู้ป่วย | เด็กและผู้ใหญ่ |
รูปแบบของยา | ยารับประทาน |
คำเตือนในการใช้ยา Praziquantel
บุคคลในกลุ่มต่อไปนี้ จำเป็นต้องแจ้งให้แพทย์ทราบก่อนใช้ยา เพื่อความปลอดภัยของตัวผู้ป่วยเอง
- ผู้ที่เคยมีอาการแพ้ยา Praziquantel รวมถึงแพ้ส่วนผสมของยานี้ ยาชนิดอื่น ๆ หรืออาหารใด ๆ และแจ้งให้แพทย์ทราบถึงอาการแพ้ที่เคยเกิดขึ้น เช่น มีผื่นคันขึ้นตามผิวหนัง ไอ หายใจไม่ออก หายใจมีเสียงหวีด มีอาการบวมที่ใบหน้า ริมฝีปาก ลิ้น ลำคอ เป็นต้น
- ผู้ที่กำลังใช้ยาไรแฟมพิน รวมถึงวิตามิน สมุนไพร หรือยาชนิดอื่น ๆ เพื่อตรวจสอบความปลอดภัยหากรับประทานร่วมกับยาชนิดนี้
- ผู้ป่วยที่ติดเชื้อพยาธิตัวตืดหมูที่ลูกตา
- ผู้ป่วยโรคตับขั้นรุนแรง
นอกจากนี้ ยังมีข้อควรระวังสำหรับผู้ที่ใช้ยา Praziquantel ดังนี้
- แจ้งให้แพทย์ ทันตแพทย์ พยาบาล รวมถึงเภสัชกรทราบก่อนรับการรักษาโรคหรืออาการอื่น ๆ
- ปรึกษาแพทย์ก่อนเริ่มใช้ยาชนิดใหม่ วิตามิน หรือยาสมุนไพรใด ๆ
- หลีกเลี่ยงการขับขี่ยานพาหนะ การทำงานหรือกิจกรรมที่ต้องใช้สติตื่นตัวตลอดเวลา เพราะยาอาจส่งผลให้ประสิทธิภาพของการคิด การกระทำ และการตัดสินใจลดลง
- แจ้งให้แพทย์ทราบหากกำลังตั้งครรภ์หรือวางแผนจะตั้งครรภ์ เพราะแพทย์ต้องพิจารณาถึงข้อดีและข้อควรระวังของการใช้ยาสำหรับหญิงตั้งครรภ์
- สำหรับผู้ที่อยู่ในช่วงให้นมบุตร ห้ามให้นมบุตรระหว่างที่ใช้ยา และเว้นระยะอย่างน้อย 3 วันหลังใช้ยาครั้งสุดท้ายก่อนเริ่มให้นมบุตรอีกครั้ง
- ห้ามเริ่มใช้ หยุดใช้ หรือปรับปริมาณยาโดยไม่ได้รับคำแนะนำจากแพทย์
ปริมาณการใช้ยา Praziquantel
Praziquantel มีปริมาณการใช้ยาแตกต่างกันตามอายุและอาการของผู้ป่วยแต่ละราย โดยมีตัวอย่างการใช้ยาและรายละเอียด ดังนี้
โรคพยาธิใบไม้ในเลือด
- ผู้ใหญ่และเด็กอายุตั้งแต่ 4 ปีขึ้นไป รับประทานยาปริมาณ 20 มิลลิกรัม/น้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม ทุก ๆ 4-6 ชั่วโมง วันละ 3 ครั้ง หรือรับประทานยาปริมาณ 40-60 มิลลิกรัม/น้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม เพียงครั้งเดียว
โรคพยาธิใบไม้ตับ โรคพยาธิใบไม้ปอด โรคพยาธิใบไม้ลำไส้
- ผู้ใหญ่และเด็กอายุตั้งแต่ 4 ปีขึ้นไป รับประทานยาปริมาณ 25 มิลลิกรัม/น้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม ทุก ๆ 4-6 ชั่วโมง เป็นเวลา 1-2 วัน หรือรับประทานยาปริมาณ 40 มิลลิกรัม/น้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม เพียงครั้งเดียว
โรคพยาธิตืดหมูและพยาธิตืดวัว
- ผู้ใหญ่และเด็กอายุตั้งแต่ 4 ปีขึ้นไป รับประทานยาปริมาณ 5-10 มิลลิกรัม/น้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม เพียงครั้งเดียว
การใช้ยา Praziquantel
- ควรอ่านฉลากยาและทำตามคำสั่งแพทย์อย่างเคร่งครัด โดยรับประทานยาอย่างต่อเนื่องจนครบแม้จะมีอาการดีขึ้นแล้วก็ตาม
- ห้ามเคี้ยวยา และควรรับประทานยาทั้งเม็ดหลังอาหารพร้อมทั้งดื่มน้ำตามมาก ๆ
- หากลืมรับประทานยาตามกำหนด เมื่อนึกขึ้นได้ให้รับประทานยาทันที หากเป็นเวลาใกล้กับการรับประทานยาครั้งถัดไป ให้ข้ามไปรับประทานยาตามเวลาและตามปริมาณปกติ ไม่ต้องเพิ่มปริมาณยาเพื่อทดแทนมื้อที่ขาดไป
- ห้ามใช้ยาร่วมกับผู้อื่น และควรรีบไปพบแพทย์โดยด่วนหากใช้ยาเกินขนาด
- ควรเก็บยาไว้ที่อุณหภูมิห้อง ให้ห่างจากความร้อน ความชื้น ไม่ให้ยาสัมผัสแสงโดยตรง และเก็บยาให้พ้นจากมือเด็ก รวมถึงปิดฝาให้สนิททุกครั้งหลังใช้ยา
ผลข้างเคียงจากการใช้ยา Praziquantel
ยา Praziquantel อาจทำให้เกิดผลข้างเคียงที่พบได้ทั่วไป แต่ผู้ป่วยควรไปพบแพทย์หากผลข้างเคียงเหล่านั้นรบกวนการใช้ชีวิต หรืออาการไม่ดีขึ้นแม้เวลาผ่านไป เช่น วิงเวียน ปวดศีรษะ ปวดท้อง คลื่นไส้ เป็นต้น และควรรีบไปพบแพทย์โดยด่วน หากพบอาการรุนแรงอื่น ๆ ดังต่อไปนี้
- แพ้ยา เช่น มีผื่นคันที่บวม แดง หรือตกสะเก็ดขึ้นตามผิวหนัง ซึ่งอาจเกิดขึ้นร่วมกับมีไข้ด้วยหรือไม่ก็ได้ อาการหายใจมีเสียงหวีด หายใจลำบาก แน่นที่หน้าอกและลำคอ เสียงแหบผิดปกติ มีอาการบวมที่ลิ้น ริมฝีปาก ใบหน้า หรือลำคอ เป็นต้น
- วิงเวียนศีรษะอย่างรุนแรง หรือเป็นลมหมดสติ
- ชัก