Venlafaxine (เวนลาฟาซีน)

Venlafaxine (เวนลาฟาซีน) เป็นยารักษาโรคซึมเศร้าในกลุ่มเอสเอ็นอาร์ไอ (SNRIs) ที่ออกฤทธิ์ช่วยเพิ่มระดับของสารเซโรโทนินและสารนอร์อิพิเนฟรินในสมอง นำมาใช้รักษาโรคซึมเศร้า โรควิตกกังวล และโรคแพนิค นอกจากนี้ อาจใช้รักษาโรคอื่น ๆ ตามดุลยพินิจของแพทย์ด้วย

ยา Venlafaxine มีข้อห้ามใช้และอาจเกิดผลข้างเคียงได้ ดังนั้น การใช้ยาควรอยู่ภายใต้คำแนะนำของแพทย์และเภสัชกรเสมอ

เกี่ยวกับยา Venlafaxine

กลุ่มยา	ยารักษาโรคซึมเศร้า
ประเภทยา	ยาตามใบสั่งแพทย์
สรรพคุณ	รักษาโรคซึมเศร้า โรควิตกกังวล และโรคแพนิค
กลุ่มผู้ป่วย	ผู้ใหญ่
รูปแบบของยา	ยารับประทาน

คำเตือนในการใช้ยา Venlafaxine

• ควรแจ้งให้แพทย์ทราบก่อนใช้ยา Venlafaxine หากมีประวัติแพ้ยานี้ หรือยาเดสเวนลาแฟ็กซีน
• หลีกเลี่ยงการใช้ยานี้ภายใน 7 วันก่อน หรือ 14 วันหลังจากการใช้ยารักษาโรคซึมเศร้า กลุ่มเอ็มเอโอไอ (MAOI) เช่น ยาไอโซคาร์บอกซาซิด ยาลีเนโซลิด ยาเมทิลีน บลู และยาฟีเนลซีน เป็นต้น
• ระหว่างที่ใช้ยานี้ ให้สังเกตอาการหรือความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น และแจ้งให้แพทย์ทราบหากพบความผิดปกติใด ๆ เพราะผู้ป่วยบางรายอาจมีความคิดฆ่าตัวตายเมื่อเริ่มใช้ยา
• ควรแจ้งให้แพทย์ทราบเกี่ยวกับยาทุกชนิดที่กำลังใช้อยู่ เพราะยาบางชนิดอาจทำปฏิกิริยากับยานี้ เช่น ยารักษาโรคซึมเศร้าอื่น ๆ ยาไซเมทิดีน และสมุนไพรเซนต์จอห์นเวิร์ต เป็นต้น
• ระหว่างที่ใช้ยานี้ ให้หลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์ เพราะอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงจากการใช้ยาได้
• แจ้งให้แพทย์ทราบก่อนใช้ยาหากป่วยเป็นโรคไบโพลาร์ มีการใช้ยารักษาโรคซึมเศร้าชนิดอื่นมาก่อน ความดันโลหิตสูง ภาวะคอเลสเตอรอลสูง ระดับโซเดียมในร่างกายต่ำ โรคเบาหวาน ต้อหินมุมปิด โรคต่อมไทรอยด์ ความผิดปกติเกี่ยวกับเลือดหรือลิ่มเลือด โรคตับแข็ง โรคตับอื่น ๆ โรคไต โรคหัวใจ หรือมีประวัติอาการชัก
• หลีกเลี่ยงการขับรถหรือการทำกิจกรรมที่ต้องอาศัยความตื่นตัวในระหว่างที่ใช้ยา เพราะยาอาจทำให้ความคิดหรือการตอบสนองบกพร่อง
• ไม่อนุญาตให้ใช้ยานี้ในเด็กอายุต่ำกว่า 18 ปี
• ผู้ที่ตั้งครรภ์หรือวางแผนมีบุตร ควรปรึกษาแพทย์ถึงข้อดีและข้อเสียของยาก่อนใช้เสมอ เพราะหากหญิงตั้งครรภ์ใช้ยานี้ในช่วง 3 เดือนสุดท้ายของการตั้งครรภ์ อาจทำให้เกิดความผิดปกติเกี่ยวกับปอดของทารกแรกเกิดได้
• หากตั้งครรภ์ในระหว่างที่ใช้ยา ต้องแจ้งให้แพทย์ทราบทันที และไม่หยุดหรือเริ่มใช้ยาด้วยตนเองโดยไม่ปรึกษาแพทย์
• ห้ามให้นมบุตรในระหว่างที่ใช้ยา Venlafaxine เพราะยาอาจซึมเข้าสู่น้ำนมมารดาและเป็นอันตรายต่อทารกในครรภ์ได้

ปริมาณการใช้ยา Venlafaxine

ปริมาณและระยะเวลาในการใช้ยาขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์ผู้รักษา โดยมีตัวอย่างการใช้ยา ดังนี้

รักษาโรคซึมเศร้า
ผู้ใหญ่

• รับประทานยาปริมาณ 75 มิลลิกรัม/วัน โดยแบ่งรับประทาน 2 หรือ 3 ครั้ง อาจเพิ่มปริมาณยาสูงสุดไม่เกิน 75 มิลลิกรัม/วัน รักษาในช่วงเวลา 4 วันขึ้นไป ปริมาณยาสูงสุดไม่เกิน 375 มิลลิกรัม/วัน
• รับประทานยาชนิดเม็ดที่ออกฤทธิ์นานในปริมาณเริ่มต้น 37.5-75 มิลลิกรัม/วัน อาจเพิ่มปริมาณได้ถึง 75 มิลลิกรัม/วัน หลังใช้ยาผ่านไป 4-7 วัน อาจใช้ยาปริมาณสูงสุดไม่เกิน 75 มิลลิกรัม/วัน ในระยะเวลารักษา 4 วันขึ้นไป และปริมาณยาสูงสุดต้องไม่เกิน 225 มิลลิกรัม/วัน

รักษาโรควิตกกังวล
ผู้ใหญ่ รับประทานยาชนิดออกฤทธิ์นานที่ปริมาณเริ่มต้น 37.5-75 มิลลิกรัม/วัน สำหรับผู้ป่วยที่เริ่มต้นรับประทานยาปริมาณ 37.5 มิลลิกรัม/วัน อาจเพิ่มปริมาณได้ถึง 75 มิลลิกรัม/วัน หลังใช้ยาผ่านไป 4-7 วัน โดยปริมาณการใช้ยาอาจเพิ่มขึ้นได้สูงสุดไม่เกิน 75 มิลลิกรัม/วัน ในระยะเวลา 4 วันขึ้นไป และปริมาณยาสูงสุดต้องไม่เกิน 225 มิลลิกรัม/วัน

รักษาโรคแพนิค
ผู้ใหญ่ รับประทานยาชนิดออกฤทธิ์นานที่ปริมาณเริ่มต้น 37.5 มิลลิกรัม/วัน เป็นเวลา 1 สัปดาห์ อาจเพิ่มปริมาณยาจนถึง 75 มิลลิกรัม/วัน หลังผ่านไป 7 วัน และปริมาณยาสูงสุดต้องไม่เกิน 225 มิลลิกรัม/วัน

การใช้ยา Venlafaxine

• ใช้ยาตามฉลากและตามคำสั่งแพทย์อย่างเคร่งครัด ไม่ใช้ยานี้ในปริมาณมากกว่า น้อยกว่า หรือติดต่อกันนานกว่าที่แพทย์แนะนำ หากมีข้อสงสัยควรสอบถามแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้ยาเสมอ
• ควรรับประทานยา Venlafaxine พร้อมอาหาร และรับประทานในเวลาเดียวกันทุกวัน เพื่อไม่ให้ลืมใช้ยาและเพื่อประสิทธิภาพสูงสุดในการรักษา
• อย่าบด หัก เคี้ยว และเปิดยาเม็ดชนิดออกฤทธิ์นานหรือยาชนิดแคปซูล แต่ให้กลืนยาทั้งเม็ด
• ผู้ป่วยอาจต้องรอให้เวลาผ่านไปหลายสัปดาห์หลังใช้ยาจึงจะเริ่มเห็นผลการรักษา
• อย่าหยุดใช้ยาด้วยตนเองโดยไม่ปรึกษาแพทย์ เพราะอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงจากการใช้ยา
• ระหว่างที่ใช้ยานี้ ผู้ป่วยอาจต้องได้รับการตรวจความดันโลหิตอยู่บ่อยครั้ง
• หากผู้ป่วยถูกตรวจการใช้ยาเสพติด ให้แจ้งกับผู้ตรวจว่ากำลังใช้ยานี้ เพราะยาอาจส่งผลกระทบต่อผลการตรวจ
• หากลืมใช้ยาตามเวลาที่กำหนด ให้ใช้ยาทันทีที่นึกขึ้นได้ แต่หากใกล้ถึงเวลาใช้ยาในรอบถัดไป ให้ข้ามไปใช้ยารอบต่อไป และไม่เพิ่มปริมาณยาเป็น 2 เท่า
• หากสงสัยว่าตนใช้ยาเกินกว่าปริมาณที่กำหนด ควรแจ้งให้แพทย์ทราบทันที
• เก็บยาไว้ในอุณหภูมิห้อง ให้ห่างจากความร้อนและความชื้น

ผลข้างเคียงจากการใช้ยา Venlafaxine

การใช้ยา Venlafaxine อาจทำให้เกิดผลข้างเคียง เช่น การมองเห็นเปลี่ยนแปลง คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย น้ำหนักตัวหรือความอยากอาหารเปลี่ยนแปลง หาว ปากแห้ง ปวดศีรษะ เวียนศีรษะ วิตกกังวล ประหม่า หัวใจเต้นเร็ว กระตุก สั่น นอนไม่หลับ ฝันแปลก รู้สึกเหนื่อย มีเหงื่อออกมาก ความสนใจทางเพศลดลง และไร้สมรรถภาพทางเพศ เป็นต้น หากอาการดังกล่าวไม่หายไปหรือรบกวนการใช้ชีวิตประจำวัน ผู้ป่วยควรไปพบแพทย์

หากพบผลข้างเคียงที่รุนแรงจากการใช้ยา Venlafaxine ดังต่อไปนี้ ควรหยุดใช้ยาและไปพบแพทย์ทันที

• อาการแพ้ยา เช่น ลมพิษ มีผื่นคัน หายใจลำบาก หน้าบวม ริมฝีปากบวม คอบวม และลิ้นบวม เป็นต้น
• มองเห็นไม่ชัด มองเห็นภาพเหมือนมองผ่านท่อ ตาบวม เจ็บตา หรือเห็นรัศมีรอบดวงไฟ
• แน่นหน้าอก ไอ หายใจลำบาก ชัก
• เกิดรอยช้ำหรือมีเลือดออกได้ง่าย
• ปัสสาวะหรืออุจจาระมีเลือดปน ไอเป็นเลือด
• ระดับโซเดียมในร่างกายต่ำ ซึ่งอาจทำให้มีอาการ เช่น สับสน ปวดศีรษะ พูดไม่ชัด อ่อนแรงมาก อาเจียน หลอน รู้สึกไม่มั่นคง และหายใจช้า เป็นต้น
• เกิดปฏิกิริยาทางระบบประสาทอย่างรุนแรง ซึ่งอาจทำให้มีอาการ เช่น กล้ามเนื้อแข็งเกร็งรุนแรง มีไข้สูง เหงื่อออกมาก สับสน หัวใจเต้นเร็วหรือเต้นผิดปกติ สั่น และรู้สึกคล้ายจะหมดสติ เป็นต้น