คาริพราซีน

Cariprazine (คาริพราซีน) เป็นยารักษาอาการทางจิตบางชนิดอย่างโรคจิตเภทและโรคไบโพลาร์ โดยออกฤทธิ์ช่วยปรับสมดุลของสารสื่อประสาทในสมอง ทำให้อาการหลอนลดลง คิดและมองตนเองในแง่ที่ดีขึ้น รู้สึกกระสับกระส่ายน้อยลง และช่วยให้ทำกิจกรรมต่าง ๆ ในชีวิตประจำวันได้มากขึ้น นอกจากนี้ ยังอาจนำมาใช้รักษาโรคอื่น ๆ ตามดุลยพินิจของแพทย์อีกด้วย

เกี่ยวกับยาคาริพราซีน

กลุ่มยา	ยาต้านอาการทางจิต
ประเภทยา	ยาตามใบสั่งแพทย์
สรรพคุณ	รักษาโรคจิตเภทและโรคไบโพลาร์
กลุ่มผู้ป่วย	ผู้ใหญ่
รูปแบบของยา	ยารับประทาน
การใช้ยาในหญิงตั้งครรภ์	ยังไม่มีการระบุ category ไว้ และยังไม่สามารถสรุปผลได้ว่ามีความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นต่อทารกในครรภ์ หรือเกิดการแท้งบุตรหรือไม่

คำเตือนในการใช้ยาคาริพราซีน

เพื่อให้เกิดความปลอดภัยในการใช้ยา ผู้ป่วยควรระมัดระวังและปฏิบัติตามคำแนะนำดังต่อไปนี้

แจ้งให้แพทย์ทราบก่อนใช้ยา หากมีประวัติแพ้ยาหรือส่วนประกอบของยาชนิดนี้ รวมถึงยาและสารอื่น ๆ เพราะยาอาจมีส่วนประกอบที่ทำให้เกิดอาการแพ้ยาหรือเกิดผลข้างเคียงอื่น ๆ ตามมาได้
แจ้งให้แพทย์ทราบก่อนใช้ยา หากผู้ป่วยเคยมีประวัติทางการแพทย์ เช่น โรคหัวใจ ความดันโลหิตสูง โรคหลอดเลือดสมองหรือมีลิ่มเลือด คอเลสเตอรอลหรือไตรกลีเซอไรด์ในเลือดสูง โรคตับ โรคไต โรคเบาหวาน ภาวะขาดน้ำ เป็นต้น
แจ้งให้แพทย์ทราบเกี่ยวกับยา วิตามิน หรือสมุนไพรทุกชนิดที่ผู้ป่วยกำลังใช้อยู่ เพราะยาบางชนิดอาจทำปฏิกิริยากับยานี้จนก่อให้เกิดผลข้างเคียง หรือทำให้ยามีประสิทธิภาพลดลง
หลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์ เพราะอาจเกิดผลข้างเคียงที่เป็นอันตราย
หลีกเลี่ยงการขับรถหรือการทำกิจกรรมที่เสี่ยงอันตรายจนกว่าจะแน่ใจว่ายาไม่ทำให้เกิดผลข้างเคียงที่เป็นอันตราย อีกทั้งยังควรลุกขึ้นจากท่านั่งหรือนอนอย่างช้า ๆ และระมัดระวังในการขึ้นลงบันไดขณะใช้ยา เพราะยาอาจทำให้ผู้ป่วยเวียนศีรษะและง่วงซึม ซึ่งเป็นสาเหตุของการหกล้ม อุบัติเหตุ หรืออาการเจ็บป่วยร้ายแรง
เนื่องจากร่างกายอาจไวต่ออุณหภูมิอย่างภาวะร้อนจัด ผู้ป่วยจึงควรหลีกเลี่ยงกิจกรรมที่ทำให้ร่างกายขาดน้ำหรือมีอุณหภูมิสูงในระหว่างที่ใช้ยา และยังควรดื่มน้ำให้มากในขณะที่ออกกำลังกายหรืออยู่ในสภาพแวดล้อมที่มีอุณหภูมิสูงด้วย
ผู้ป่วยอาจต้องตรวจเลือด ความดันโลหิตและอัตราการเต้นของหัวใจตามคำสั่งของแพทย์บ่อยครั้งขณะใช้ยานี้
ผู้สูงอายุอาจไวต่อผลข้างเคียงจากตัวยาโดยเฉพาะอาการชัก ง่วงซึม เวียนศีรษะ รู้สึกคล้ายจะหมดสติ สับสน กลุ่มอาการยึกยือ มีปัญหาในการกลืน รวมไปถึงผลข้างเคียงที่ร้ายแรงอื่น ๆ ด้วย
แจ้งให้แพทย์ทราบก่อนการใช้ยาหากผู้ป่วยกำลังตั้งครรภ์ เนื่องจากการใช้ยาต้านอาการทางจิตในช่วง 3 เดือนสุดท้ายของการตั้งครรภ์อาจทำให้เกิดอาการถอนยา มีปัญหาในการหายใจ การรับอาหาร อาการสั่น และอาจพบภาวะกล้ามเนื้อแข็งเกร็งในทารกแรกเกิดได้
ผู้ป่วยที่กำลังตั้งครรภ์อาจถูกติดตามผลข้างเคียงของยา Cariprazine ต่อทารกในครรภ์
ผู้ป่วยที่ใช้ยานี้ควรปรึกษาแพทย์ถึงความเสี่ยงต่อทารกก่อนการให้นมบุตร
ผู้ป่วยที่อายุต่ำกว่า 18 ปี ไม่ได้รับอนุญาตให้ใช้ยานี้
ผู้ป่วยสูงอายุที่มีภาวะสมองเสื่อมร่วมไม่ได้รับอนุญาตให้ใช้ยานี้ เพราะอาจเสี่ยงต่อการเสียชีวิตมากขึ้น

ปริมาณการใช้ยาคาริพราซีน

ปริมาณและระยะเวลาในการใช้ยาขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์ผู้รักษา โดยมีตัวอย่างการใช้ยา ดังนี้

รักษาโรคจิตเภท
ตัวอย่างการใช้ยา Cariprazine เพื่อรักษารักษาโรคจิตเภท

ผู้ใหญ่ เริ่มรับประทานยา 1.5 มิลลิกรัม วันละ 1 ครั้ง หลังจากนั้นอาจเพิ่มปริมาณยาเป็น 3 มิลลิกรัม วันละ 1 ครั้งในวันที่ 2 สำหรับการปรับปริมาณยาในครั้งถัดไปควรเพิ่มขึ้นครั้งละ 1.5-3 มิลลิกรัม ขึ้นอยู่กับผลการรักษาและความทนต่อผลข้างเคียงของยา จากนั้นรับประทานยาต่อเนื่องที่ปริมาณ 1.5-6 มิลลิกรัม วันละ 1 ครั้ง โดยมีปริมาณสูงสุดได้ไม่เกิน 6 มิลลิกรัม/วัน

รักษาโรคไบโพลาร์
ตัวอย่างการใช้ยา Cariprazine เพื่อรักษารักษาโรคไบโพลาร์

การใช้ยาคาริพราซีน

ใช้ยาตามฉลากและตามคำสั่งแพทย์อย่างเคร่งครัด ห้ามใช้ยานี้ในปริมาณมากกว่า น้อยกว่า หรือติดต่อกันนานกว่าที่แพทย์แนะนำ หากมีข้อสงสัยใด ๆ ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้ยา
รับประทานยานี้พร้อมอาหารหรือไม่พร้อมอาหารก็ได้
ผู้ป่วยอาจะต้องรับประทานยานี้เป็นระยะเวลาหลายสัปดาห์กว่าอาการจะดีขึ้น ทั้งนี้ ควรรับประทานยาอย่างต่อเนื่องตามคำสั่งของแพทย์ และหากอาการไม่ดีขึ้นก็ควรแจ้งให้แพทย์ทราบ
การใช้ยาในปริมาณมากหรือใช้ยาติดต่อกันเป็นเวลานาน ๆ อาจทำให้เกิดความผิดปกติในการเคลื่อนไหวอย่างรุนแรงโดยเฉพาะผู้ป่วยสูงอายุ ซึ่งอาจทำให้มีอาการสั่นหรือไม่สามารถควบคุมการเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อได้
ห้ามหยุดใช้ยานี้โดยปราศจากคำแนะนำจากแพทย์
ห้ามให้ผู้อื่นใช้ยานี้ และห้ามใช้ยาของผู้อื่น
แจ้งให้แพทย์ทราบหากผู้ป่วยมีน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นในระหว่างการใช้ยา
หากผู้ป่วยลืมรับประทานยา ให้รับประทานทันทีที่นึกขึ้นได้ หากใกล้ถึงช่วงเวลาของยารอบถัดไปพอดี ให้ข้ามไปรับประทานยาตามเวลาปกติ โดยห้ามเพิ่มปริมาณยาเป็น 2 เท่า
หากผู้ป่วยสงสัยว่าตนเองรับประทานยาเกินกว่าปริมาณที่กำหนดควรรีบไปพบแพทย์ทันที
เก็บยาไว้ที่อุณหภูมิห้อง ให้ห่างจากความชื้น ความร้อน และแสงแดด โดยเก็บยาให้ห่างจากมือเด็กและสัตว์เลี้ยง รวมถึงปรึกษาวิธีการเก็บรักษาและการกำจัดยาที่ถูกต้องจากแพทย์และเภสัชกรด้วย

ผลข้างเคียงจากการใช้ยาคาริพราซีน

โดยปกติยา Cariprazine มักส่งผลให้เกิดผลข้างเคียง เช่น การเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อผิดปกติ รู้สึกไม่สบายท้อง อาเจียน เวียนศีรษะ รู้สึกกระสับกระส่าย ง่วงซึม เหนื่อยล้า น้ำลายไหล มองเห็นเป็นภาพเบลอ น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น ท้องผูก เป็นต้น หากอาการเหล่านี้ไม่หายไปหรือมีอาการแย่ลง ควรไปพบแพทย์เพื่อเข้ารับการตรวจวินิจฉัยเพิ่มเติมต่อไป

ทั้งนี้ ผู้ป่วยควรหยุดใช้ยาและไปพบแพทย์ทันที หากเกิดอาการดังต่อไปนี้

มีสัญญาณของการแพ้ยา เช่น ลมพิษหายใจลำบาก อาการบวมบริเวณใบหน้า ริมฝีปาก ลิ้น และลำคอ เป็นต้น
ชาหรืออ่อนแรงโดยเฉพาะร่างกายซีกใดซีกหนึ่งอย่างฉับพลัน
ควบคุมการเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อบริเวณใบหน้าไม่ได้
มีปัญหาด้านการมองเห็นหรือการพูดคุย
เวียนศีรษะคล้ายจะหมดสติ
ชัก
กลืนลำบากหรืออาจสำลักอาหารและเครื่องดื่มโดยไม่ได้ตั้งใจ
มีระดับเซลล์เม็ดเลือดขาวต่ำ ทำให้เกิดอาการ เช่น มีไข้ หนาวสั่น เจ็บคอหรือปาก มีแผลที่ผิวหนัง ไอ หายใจลำบาก รู้สึกคล้ายจะหมดสติ เป็นต้น
มีระดับน้ำตาลในเลือดสูง ทำให้เกิดอาการ เช่น กระหายน้ำมากขึ้น ปัสสาวะมากขึ้น ปากแห้ง ลมหายใจเป็นกลิ่นผลไม้ เป็นต้น
มีผลข้างเคียงต่อระบบประสาทอย่างรุนแรง เช่น กล้ามเนื้อแข็งเกร็งมาก มีไข้สูง เหงื่อออก สับสน หัวใจเต้นเร็วหรือเต้นผิดปกติ สั่น รู้สึกคล้ายจะหมดสติ เป็นต้น
Tardive Dyskinesia ซึ่งอาจส่งผลให้มีการเคลื่อนไหวที่ผิดปกติโดยเฉพาะบริเวณใบหน้า ปาก ลิ้น แขน และขา