ซีลีเนียมซัลไฟด์ (Selenium Sulfide)

Selenium Sulfide (ซีลีเนียมซัลไฟด์) เป็นยาที่ใช้รักษาผู้ป่วยที่เป็นรังแค โรคเซ็บเดิร์ม (Seborrhoeic Dermatitis) และโรคเกลื้อน โดยยาจะออกฤทธิ์ป้องกันหรือชะลอการเจริญเติบโตของเชื้อรา ในบางกรณีแพทย์อาจใช้ยา Selenium Sulfide เพื่อรักษาโรคอื่น ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์ผู้รักษา

เกี่ยวกับยา Selenium Sulfide

กลุ่มยา	กลุ่มยาต้านการติดเชื้อ (Anti–Infectives)
ประเภทยา	ยาที่หาซื้อได้เอง ยาตามใบสั่งแพทย์
สรรพคุณ	ต้านเชื้อรา
กลุ่มผู้ป่วย	เด็กที่อายุ 5 ปีขึ้นไป และผู้ใหญ่
การใช้ยาในหญิงตั้งครรภ์และผู้ให้นมบุตร	Category C จากการศึกษาในสัตว์พบว่า ทำให้เกิดความผิดปกติต่อตัวอ่อนในครรภ์สัตว์ แต่ไม่มีการศึกษาในมนุษย์ หรือไม่มีข้อมูลเพียงพอในการศึกษาทดลองในมนุษย์และสัตว์ ควรใช้ยาเมื่อพิจารณาแล้วว่า มีประโยชน์มากกว่าความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นต่อทารกในครรภ์ ดังนั้น ผู้ที่กำลังตั้งครรภ์หรืออยู่ในช่วงให้นมบุตร ควรแจ้งให้แพทย์ทราบก่อนใช้ยา Selenium Sulfide
รูปแบบของยา	โลชั่นและแชมพู

คำเตือนในการใช้ยา Selenium Sulfide

เพื่อความปลอดภัยในการใช้ยา Selenium Sulfide ผู้ป่วยควรระมัดระวังและปฏิบัติตามคำแนะนำดังนี้

• ก่อนใช้ยานี้ควรแจ้งให้แพทย์ทราบเกี่ยวกับประวัติการแพ้ยา โดยเฉพาะยานี้ รวมถึงโรคประจำตัวต่าง ๆ และยาที่กำลังใช้อยู่
• ผู้ที่กำลังตั้งครรภ์ ผู้ที่อยู่ในช่วงให้นมบุตร และผู้ที่วางแผนจะมีบุตรควรแจ้งให้แพทย์ทราบก่อนใช้ยา
• เด็กที่อายุต่ำกว่า 5 ปี ไม่ควรใช้ยานี้ ยกเว้นอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์
• หากผิวหนังบริเวณที่ต้องใช้ยามีแผล หรือมีอาการอักเสบอยู่ เช่น แผลสด รอยถลอก ผิวไหม้แดด พุพอง หรือมีหนอง ควรแจ้งให้แพทย์ทราบก่อนใช้ยานี้ เนื่องจากการใช้ยาขณะมีแผลอาจส่งผลให้สารจากตัวยาซึมเข้าสู่ร่างกายได้

ปริมาณการใช้ยา Selenium Sulfide

ปริมาณและระยะเวลาในการใช้ยา Selenium Sulfide จะขึ้นอยู่กับความเข้มข้นของยา โรค และดุลยพินิจของแพทย์ผู้รักษา โดยมีตัวอย่างการใช้ยาดังนี้

รังแคและโรคเซ็บเดิร์ม
ตัวอย่างการใช้ยา Selenium Sulfide เพื่อรักษารังแค และโรคเซ็บเดิร์ม 

เด็กที่อายุ 5–14 ปี และผู้ใหญ่ ยา Selenium Sulfide รูปแบบยาสระผมหรือโลชันที่มีความเข้มข้น 2.5% ให้ผู้ป่วยชโลมยาลงบนหนังศีรษะที่เปียก จากนั้นให้รอ 2–3 นาที แล้วล้างออกด้วยน้ำสะอาด ผู้ป่วยควรใช้ยานี้ 2 ครั้ง/สัปดาห์ เป็นระยะเวลา 2 สัปดาห์ และค่อย ๆ ลดความถี่ในการใช้ลงตามคำแนะนำของแพทย์

ในกรณีที่แพทย์แนะนำให้ใช้ยา Selenium Sulfide รูปแบบยาสระผมหรือโลชันที่มีความเข้มข้น 1% ให้ใช้ยาประมาณ 1–2 ครั้ง/สัปดาห์ หรือตามคำแนะนำของแพทย์

เกลื้อน
ตัวอย่างการใช้ยา Selenium Sulfide เพื่อรักษาโรคเกลื้อน 

ผู้ใหญ่ ยา Selenium Sulfide ในรูปแบบโลชัน ให้ผสมยากับน้ำเล็กน้อยและทายาลงบนผิวหนังที่มีอาการ จากนั้นให้รอ 10 นาที แล้วล้างออกด้วยน้ำสะอาด โดยให้ใช้ยาทุกวันติดต่อกันวันละ 1ครั้ง เป็นเวลา 7 วัน 

การใช้ยา Selenium Sulfide

ผู้ที่ใช้ยา Selenium Sulfide ควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์หรือฉลากยาอย่างเคร่งครัด และไม่หยุดยาเองแม้อาการจะดีขึ้น

ก่อนใช้ยา Selenium Sulfide ควรเขย่าขวดก่อนใช้ยาทุกครั้ง หากเป็นยาในรูปแบบโลชัน ให้ล้างมือและผิวหนังบริเวณที่จะทายาให้สะอาดและเช็ดให้แห้งก่อนใช้ทุกครั้ง หลังจากทายาแล้ว ควรล้างมือและผิวหนังให้สะอาด โดยเฉพาะบริเวณอวัยวะเพศและข้อพับ และหลีกเลี่ยงการสวมเสื้อผ้าหรืออุปกรณ์ต่าง ๆ ที่รัดแน่นหรือระบายอากาศได้ไม่ดี

รวมถึงผู้ที่สวมเครื่องประดับที่ทำจากทอง เงิน หรือโลหะต่าง ๆ ให้ถอดเครื่องประดับก่อนใช้ยา เนื่องจากสารบางชนิดจากยาอาจทำปฏิกิริยากับเครื่องประดับ ทำให้เกิดความเสียหายได้

หากเป็นยาในรูปแบบแชมพู ควรระวังแชมพูเข้าตา ปาก จมูก รูทวาร และอวัยวะเพศหญิง หากยาเข้าตาหรือปากแล้วเกิดอาการผิดปกติตามมา ควรรีบไปพบแพทย์ นอกจากนี้ ควรหลีกเลี่ยงการใช้ผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวกับเส้นผมต่าง ๆ เช่น น้ำยาย้อมสีผม น้ำยายืดผม และน้ำยาดัดผม ภายในระยะเวลา 48 ชั่วโมงก่อนใช้ยานี้

เพื่อป้องกันการลืมใช้ยา ผู้ที่ใช้ยานี้อาจใช้ยาในเวลาเดิมของทุกวัน ในกรณีที่ลืมใช้ยา ให้ผู้ป่วยใช้ยาทันทีที่นึกได้ แต่หากใกล้ถึงเวลารอบถัดไป ให้ข้ามไปใช้ยาในรอบถัดไป โดยไม่ต้องเพิ่มปริมาณยาเป็นสองเท่า และแจ้งให้แพทย์ทราบหากลืมใช้ยาบ่อย ๆ

สำหรับการเก็บรักษา ควรเก็บไว้ในอุณหภูมิห้อง หลีกเลี่ยงความชื้น และเก็บให้พ้นมือเด็ก ที่สำคัญผู้ป่วยไม่ควรใช้ยานี้หากยาหมดอายุไปแล้ว

ปฏิกิริยาระหว่างยา Selenium Sulfide กับยาอื่น

ผู้ที่ต้องใช้ยา Selenium Sulfide ควรแจ้งให้แพทย์ทราบ หากกำลังใช้ยาอื่น ๆ โดยเฉพาะยาชนิดทาผิวหนัง ผลิตภัณฑ์สมุนไพร และวิตามินต่าง ๆ อยู่ เนื่องจากยาบางชนิดอาจส่งผลกระทบต่อกระบวนการดูดซึมและประสิทธิภาพในการทำงานของยาได้

ผลข้างเคียงจากการใช้ยา Selenium Sulfide

การใช้ยา Selenium Sulfide อาจส่งผลให้ผู้ป่วยเกิดผลข้างเคียงบางอย่าง โดยอาการที่อาจพบ เช่น ผมร่วง สีผมเปลี่ยน หนังศีรษะแห้งหรือมันผิดปกติ หนังศีรษะหรือผิวหนังเกิดการระคายเคือง หากอาการไม่ดีขึ้นหรือแย่ลง ผู้ป่วยควรแจ้งให้แพทย์ทราบ 

แต่ควรหยุดใช้ยาและไปพบแพทย์ทันที หากผู้ป่วยพบอาการที่มีความรุนแรง เช่น

• สัญญาณของอาการแพ้ยา เช่น ผื่นขึ้น หายใจลำบาก เวียนศีรษะขั้นรุนแรง เกิดอาการบวมและคันบริเวณใบหน้า ริมฝีปาก ลิ้น และลำคอ
• ผิวแห้ง คันผิวหนังขั้นรุนแรง
• เกิดแผลพุพอง
• ผิวลอก