อะม็อกซี่ซิลลิน (Amoxicillin)

อะม็อกซี่ซิลลิน (Amoxicillin)

อะม็อกซี่ซิลลิน (Amoxicillin) เป็นยาปฏิชีวนะกลุ่มเพนิซิลลิน (Penicillins) ที่ใช้รักษาโรคที่มีสาเหตุการติดเชื้อมาจากแบคทีเรีย เช่น การติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ การติดเชื้อที่หู คอ จมูก และผิวหนัง โดยผู้ที่ใช้ยานี้ต้องปรึกษาแพทย์ก่อนการใช้ทุกครั้ง

ยาชนิดอะม็อกซี่ซิลลินจะออกฤทธิ์กำจัดแบคทีเรียด้วยการยับยั้งการก่อตัวของผนังเซลล์แบคทีเรียนั้น ๆ โดยยาชนิดนี้จะใช้ในการรักษาโรคที่มีสาเหตุมาจากการติดเชื้อจากแบคทีเรียเท่านั้น ซึ่งจะไม่มีผลช่วยในการรักษาโรคใด ๆ ที่เกิดจากการติดเชื้อไวรัส เช่น โรคไข้หวัด

เกี่ยวกับอะม็อกซี่ซิลลิน

กลุ่มยา ยาปฏิชีวนะ
ประเภทยา ยาตามใบสั่งแพทย์
สรรพคุณ รักษาการติดเชื้อแบคทีเรีย
กลุ่มผู้ป่วย เด็กและผู้ใหญ่
การใช้ยาในหญิงตั้งครรภ์และผู้ให้นมบุตร Category B จากการศึกษาในสัตว์ ไม่พบความเสี่ยงในการทำให้เกิดความผิดปกติของตัวอ่อนในครรภ์สัตว์ แต่ไม่มีการศึกษาในมนุษย์หรืออาจพบผลไม่พึงประสงค์ในสัตว์ และยังไม่พบความเสี่ยงในมนุษย์เมื่อใช้ในช่วงสามเดือนแรกของการตั้งครรภ์ รวมทั้งไม่มีหลักฐานทางการศึกษาที่แสดงให้เห็นว่า มีความเสี่ยงเมื่อใช้ในช่วงหลังเดือนที่สามเป็นต้นไป และผู้ที่อยู่ในช่วงให้นมบุตร ควรแจ้งให้แพทย์ทราบก่อน
รูปแบบของยา ยารับประทานชนิดแคปซูล แบบน้ำ แบบผง และยาฉีด

คำเตือนในการใช้ยาอะม็อกซี่ซิลลิน

เพื่อความปลอดภัยในการใช้ยาอะม็อกซี่ซิลลิน ผู้ใช้ยาควรปฏิบัติตามคำแนะนำต่อไปนี้

  • ผู้ป่วยที่มีประวัติแพ้ยาเพนนิซิลินห้ามใช้ยานี้
  • แจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบก่อนใช้ยาอะม็อกซี่ซิลลินหากปัญหาทางสุขภาพใด ๆ เช่น โรคลมชัก โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว โรคตับ โรคไต กำลังเข้ารับการรักษาด้วยวิธีฟอกเลือด มีประวัติเกิดอาการแพ้ หรือมีปัญหาเกี่ยวกับการขับปัสสาวะ
  • ผู้ที่ต้องเข้ารับการตรวจทางห้องปฏิบัติการบางชนิด เช่น ตรวจการตั้งครรถ์ หรือตรวจปัสสาวะ ควรแจ้งให้แพทย์ทราบก่อน
  • ผู้ป่วยที่ตั้งครรภ์หรือกำลังให้นมบุตร ต้องปรึกษาแพทย์ก่อนการใช้ยา
  • ผู้ป่วยที่ใช้ยาคุมกำเนิดขณะที่มีการใช้ยาอะม็อกซี่ซิลลิน ควรเลือกคุมกำเนิดวิธีอื่นแทน เช่น การใช้ถุงยางอนามัย เพราะอะม็อกซี่ซิลลินทำให้ประสิทธิภาพของยาคุมกำเนิดน้อยลง
  • ผู้ป่วยโรคหอบหืด ผู้ที่เป็นโรคเกี่ยวกับตับหรือไต ต้องปรึกษาและทำตามคำแนะนำในการใช้ยาจากแพทย์อย่างเคร่งครัด โดยเฉพาะผู้ป่วยที่มีความบกพร่องเกี่ยวกับไต ต้องใช้ยาชนิดนี้อย่างระมัดระวัง
  • ไม่ควรใช้ยานี้ในผู้ป่วยที่มีการติดเชื้อจากไวรัสเอบสเตนบาร์ (มีอาการคล้ายไข้หวัด ร่วมกับต่อมน้ำเหลืองโต) เพราะจะทำให้เกิดผื่นคันขึ้น
  • ผู้ป่วยที่มีอาการแพ้จากการใช้ยาหรือใช้ยาในปริมาณที่มากเกิน ควรรีบไปพบแพทย์

ปริมาณการใช้ยาอะม็อกซี่ซิลลิน

ยาอะม็อกซี่ซิลลินถูกนำมาใช้ในการรักษาโรคหลายชนิด เช่น โรคหนองในชนิดไม่ซับซ้อน โรคที่มีการติดเชื้อจากการรักษาฟัน โรคเหงือกบวม ซึ่งปริมาณการใช้ยาก็จะแตกต่างกันออกไป ขึ้นอยู่กับชนิดของโรคและความรุนแรงของโรค แต่การใช้ยาอะม็อกซี่ซิลลินสำหรับเด็กจะขึ้นอยู่กับน้ำหนักตัว

ตัวอย่างปริมาณการใช้ยาในโรคที่พบได้บ่อย เช่น โรคหลอดลมอักเสบ เยื่อบุหัวใจอักเสบ กระเพาะอาหารและลำไส้อักเสบ โรคที่ติดเชื้อในปาก หูชั้นกลางอักเสบ ปอดบวม และทางเดินปัสสาวะอักเสบ ได้แก่

  • ผู้ใหญ่ ใช้ปริมาณ 250–500 มิลลิกรัม ทุก 8 ชั่วโมง หรือใช้ปริมาณ 500–875 มิลลิกรัม ทุก 12 ชั่วโมง
  • เด็กที่น้ำหนักน้อยกว่า 40 กิโลกรัม ใช้ปริมาณ 40–90 มิลลิกรัม/กิโลกรัม วันละ 2–3 ครั้ง ใช้ปริมาณยาสูงสุดวันละ 3 กรัม

การใช้ยาอะม็อกซี่ซิลลิน

ผู้ที่ต้องใช้ยาอะม็อกซี่ซิลลิน ควรอ่านคำแนะนำการใช้ยาบนฉลากให้ดี และทำตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด และที่สำคัญ อย่าเปลี่ยน เพิ่ม และลด ปริมาณการใช้ยาด้วยตัวเอง นอกจากได้รับคำแนะนำจากแพทย์เท่านั้น

ผู้ป่วยสามารถรับประทานยานี้ได้ทั้งก่อนและหลังอาหาร แต่หากเป็นไปได้ให้รับประทานยาหลังอาหาร เพื่อช่วยให้ร่างกายดูดซึมยาได้ดีขึ้นและลดความเสี่ยงต่อการเกิดอาการข้างเคียงทางระบบทางเดินอาหาร

หากผู้ป่วยลืมรับประทานยาตามที่แพทย์สั่ง เมื่อนึกขึ้นได้สามารถรับประทานได้ทันที และห้ามเพิ่มปริมาณยาเพื่อทดแทนมื้อที่ขาดไป หากใช้ยาแล้วอาการไม่ทุเลาให้กลับไปพบแพทย์เพื่อปรึกษาและปรับแผนการรักษาต่อไป

ในระหว่างที่ใช้ยานี้ แพทย์อาจต้องนัดผู้ป่วยมาตรวจเป็นระยะ ๆ เช่น การตรวจเลือด เพื่อตรวจดูการตอบสนองต่อยาและติดตามผลการรักษา ซึ่งผู้ป่วยควรไปพบแพทย์ตามนัดทุกครั้ง

ปฏิกิริยาระหว่างยาอะม็อกซี่ซิลลินกับยาอื่น

ผู้ที่รับประทานยาในกลุ่มดังต่อไปนี้ ควรแจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบก่อน

นอกจากยาเหล่านี้แล้ว ยังอาจมียาชนิดอื่นที่อาจส่งผลกระทบต่อการทำงานของยาอะม็อกซี่ซิลลินได้เช่นกัน ดังนั้น ผู้ป่วยควรแจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบก่อนใช้ยานี้ หากกำลังใช้ยาชนิดใด ๆ อยู่ รวมถึงผลิตภัณฑ์สมุนไพรและผลิตภัณฑ์อาหารเสริมต่าง ๆ 

ผลข้างเคียงจากการใช้ยาอะม็อกซี่ซิลลิน

ผลข้างเคียงจากการใช้ยาอะม็อกซี่ซิลลินอาจพบได้น้อย แต่หากเคยมีประวัติว่าเคยได้รับผลข้างเคียงจากการใช้ยานี้ ควรอธิบายให้แพทย์ทราบก่อนทุกครั้ง ซึ่งผลข้างเคียงจากการใช้ยาอะม็อกซี่ซิลลินที่อาจเกิดขึ้นได้ มีดังนี้

  • มีอาการคลื่นไส้และอาเจียน
  • ปวดท้อง ท้องร่วง ท้องเดิน
  • ปวดหัว
  • มีผื่นคัน ลมพิษ 

ในกรณีที่มีผื่นคันเกิดขึ้น ให้รีบติดต่อหรือพบแพทย์ในทันที หากพบว่ามีอาการบวมที่ใบหน้าและปาก หรือมีอาการหายใจติดขัด อาการเหล่านี้เป็นสัญญาณของการแพ้ยาปฏิชีวนะชนิดนี้นั่นเอง ซึ่งควรหยุดใช้ยาในทันทีและเข้าพบแพทย์ให้เร็วที่สุด