ความหมาย เล็บเป็นร่องลึก (Beau’s Lines on nails)

เล็บเป็นร่องลึก (Beau’s Lines on nails) เป็นอาการที่เล็บมือหรือเล็บเท้ามีเส้นร่องตามแนวขวางเกิดขึ้น โดยอาจเกิดขึ้นเพียง 1 เส้นหรือมากกว่านั้น ซึ่งเล็บเป็นร่องลึกมักเป็นอาการที่ไม่เป็นอันตราย แต่อาจเป็นสัญญาณของปัญหาสุขภาพต่าง ๆ เช่น การได้รับบาดเจ็บบริเวณเล็บ โรคทางผิวหนังบางอย่าง การติดเชื้อ การขาดสารอาหารบางชนิด

เล็บเป็นอวัยวะชนิดหนึ่งของร่างกายที่ควรสังเกตและใส่ใจอยู่เสมอ เพราะความผิดปกติต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นกับเล็บ รวมไปถึงเล็บเป็นร่องลึก อาจบ่งบอกถึงปัญหาสุขภาพบางอย่างได้ อย่างไรก็ตาม หากสังเกตเห็นเล็บเป็นร่องลึก ควรไปพบแพทย์ตั้งแต่เนิ่น ๆ เพื่อวินิจฉัยหาสาเหตุและทำการรักษาอย่างเหมาะสม

สาเหตุของเล็บเป็นร่องลึก

เล็บเป็นร่องลึกอาจเกิดขึ้นเมื่อการงอกของเล็บถูกหยุดชั่วคราว จึงทำให้เล็บไม่สามารถงอกได้ตามปกติ และทำให้เกิดเป็นร่องลึกบนเล็บตามมา โดยสาเหตุที่ทำให้การงอกของเล็บถูกหยุดชั่วคราวอาจเกิดจากปัญหาสุขภาพบางอย่าง เช่น

อาการบาดเจ็บ 

อาการบาดเจ็บต่าง ๆ บริเวณเล็บ เช่น การแกะเล็บหรือผิวหนังรอบเล็บบ่อย ๆ การถูกกระแทกบริเวณเล็บอย่างรุนแรง การทำเล็บหรือการติดเล็บปลอมเป็นประจำ อาจส่งผลต่อการงอกของเล็บ และทำให้เกิดเล็บเป็นร่องลึกได้

การใช้ชีวิตประจำวันหรือการทำงาน

เล็บเป็นร่องลึกอาจเกิดจากปัจจัยต่าง ๆ จากการใช้ขีวิตประจำวัน เช่น ความเครียด หรือการขาดสารอาหารบางชนิดที่สำคัญต่อการงอกของเล็บอย่างรุนแรง เช่น สังกะสี หรือโปรตีน อาจทำให้เล็บงอกผิดปกติ รวมไปถึงอาจทำให้เล็บเป็นร่องลึกได้ 

นอกจากนี้ การทำงานที่เกี่ยวข้องกับความเย็นจัด โดยไม่สวมอุปกรณ์ป้องกันก็อาจส่งผลให้บริเวณเล็บได้รับความเสียหาย และอาจส่งผลต่อการเจริญเติบโตของเล็บได้

โรคเรื้อรังต่าง ๆ 

การป่วยเป็นโรคหรือปัญหาสุขภาพเรื้อรังต่าง ๆ โดยเฉพาะโรคที่ทำให้การไหลเวียนเลือดบริเวณฐานเล็บลดน้อยลงอาจขัดขวางกระบวนการสร้างเล็บได้ โดยผู้ที่มีโรคเรื้อรังต่าง ๆ เช่น โรคไต ภาวะพร่องฮอร์โมนไทรอยด์ (Hypothyroidism) โรคหลอดเลือดแดงส่วนปลายตีบ โรคเรเนาด์ (Raynaud Disease) ผู้ป่วยโรคเบาหวานที่ไม่สามารถคุมระดับน้ำตาลได้

โรคทางผิวหนัง

โรคทางผิวหนังบางชนิด เช่น โรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง โรคสะเก็ดเงิน อาจส่งผลต่อลักษณะของเล็บได้ ซึ่งรวมไปถึงลักษณะของเล็บเป็นร่องลึก

การติดเชื้อ

การติดเชื้อบางชนิดอาจส่งผลให้เกิดเล็บเป็นร่องลึกได้ เช่น โรคซิฟิลิส โรคคอตีบ โรคหัด โรคคางทูม มาลาเรีย โรคไข้อีดำอีแดง โรคมือ เท้า ปาก โรคปอดบวม 

การใช้ยารักษา

เล็บเป็นร่องลึกอาจเกิดจากการใช้ยารักษาต่าง ๆ เช่น ยาที่ใช้ในการทำเคมีบำบัด เรตินอยด์ ยาแดพโซน (Dapsone) ยาไอทราโคนาโซล (Itraconazole) ยาคลอกซาซิลลิน (Cloxacillin) ยาคาร์บามาซีปีน (Carbamazepine) รวมไปถึงการรักษาต่าง ๆ อย่างการฉายรังสีอีกด้วย 

อาการของเล็บเป็นร่องลึก

เล็บเป็นร่องลึกสามารถสังเกตจากร่องลึกที่เกิดขึ้นอยู่บนเล็บ ซึ่งร่องนี้จะพาดตามแนวนอน หรือแนวขวางของเล็บ และอาจเกิดขึ้นเพียง 1 เส้นหรือมากกว่านั้น โดยเล็บเป็นร่องลึกอาจเกิดขึ้นได้ทั้งเล็บมือและเล็บเท้า และมักจะพบได้บ่อยบนเล็บของนิ้วโป้ง

อาการของเล็บเป็นร่องที่ควรไปพบแพทย์

หากสังเกตเห็นเล็บเป็นร่อง ควรไปพบแพทย์ตั้งแต่เนิ่น ๆ เพื่อรับการวินิจฉัยหาสาเหตุที่ถูกต้อง เพราะเล็บเป็นร่องอาจเป็นสัญญาณของปัญหาสุขภาพที่เป็นอันตรายได้ นอกจากนี้ ผู้ที่มีโรคประจำตัวบางอย่าง เช่น โรคเบาหวาน โรคไต หรือ โรคหลอดเลือดแดงส่วนปลายตีบ ควรปรึกษาแพทย์ หากมีเล็บเป็นร่องลึกเกิดขึ้น

การวินิจฉัยเล็บเป็นร่องลึก

การวินิจฉัยเล็บเป็นร่องลึกสามารถทำได้โดยการตรวจดูบริเวณหน้าเล็บ อย่างไรก็ตาม แพทย์อาจทำการซักถามอาการ รวมถึงตรวจด้วยวิธีอื่น ๆ เพิ่มเติมเพื่อวินิจฉัยสาเหตุที่ทำให้เกิดเล็บเป็นร่องลึก ซึ่งวิธีการตรวจจะแตกต่างกันไปตามอาการที่พบร่วมกับเล็บเป็นร่องลึก

การรักษาเล็บเป็นร่องลึก

ในปัจจุบัน เล็บเป็นร่องลึกยังไม่มีวิธีการรักษาเพื่อให้หน้าเล็บกลับมาเรียบเป็นปกติ แต่อาจจำเป็นต้องรอนาน 3–6 เดือนเพื่อให้เล็บงอกยาวขึ้น และตัดบริเวณที่เป็นร่องลึกออก หรืออาจใช้ยาทาเล็บเพื่อทาปกปิดบริเวณร่องลึก แต่ควรเลือกยาทาเล็บที่ได้มาตรฐานและปลอดภัย เพราะยาทาเล็บบางชนิดอาจทำให้เล็บเปราะบางหรือไม่แข็งแรงได้

ทั้งนี้ ควรรักษาสาเหตุที่ทำให้เล็บเป็นร่องลึกควบคู่ไปด้วยเพื่อป้องกันไม่ให้เล็บที่งอกใหม่เป็นร่องลึก โดยวิธีการรักษาอาจขึ้นอยู่กับสาเหตุนั้น ๆ เช่น การทายาต่าง ๆ เพื่อรักษาผื่นภูมิแพ้ผิวหนังหรือสะเก็ดเงิน หากเล็บเป็นร่องลึกเกิดจากโรคเบาหวาน ควรรักษาระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ และรับประทานยาตามที่แพทย์สั่ง

ภาวะแทรกซ้อนของเล็บเป็นร่องลึก

เล็บเป็นร่องลึกอาจไม่ก่อให้เกิดภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ แต่อาจทำให้รู้สึกขาดความมั่นใจ เนื่องจากรอยบนเล็บได้ อย่างไรก็ตาม ผู้ที่มีเล็บเป็นร่องลึกอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนจากปัญหาสุขภาพที่เป็นสาเหตุของเล็บเป็นร่องลึกได้ เช่น 

• หากเล็บเป็นร่องลึกเกิดจากโรคสะเก็ดเงิน อาจเพิ่มความเสี่ยงในการเป็นโรคเบาหวาน โรคหัวใจขาดเลือด และโรคหลอดเลือดสมอง
• หากเล็บเป็นร่องลึกเกิดจากโรคเบาหวาน อาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพอื่น ๆ เช่น โรคหัวใจ โรคไตเรื้อรัง เส้นประสาทได้รับความเสียหาย
• หากเล็บเป็นร่องลึกเกิดจากการติดเชื้อโรคซิฟิลิส อาจก่อให้เกิดภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ เช่น มีปัญหาด้านการมองเห็นและการได้ยิน เพิ่มโอกาสในการติดเชื้อเอชไอวี (HIV) สำหรับผู้ที่กำลังตั้งครรภ์ เชื้อที่ก่อให้เกิดโรคซิฟิลิสอาจส่งต่อจากแม่สู่ลูกได้

การป้องกันเล็บเป็นร่องลึก

การป้องกันเล็บเป็นร่องลึกอาจเริ่มจากการป้องกันปัจจัยต่าง ๆ ที่อาจเป็นสาเหตุให้เกิดเล็บเป็นร่องลึก โดยวิธีการป้องกันอาจมีหลายวิธี เช่น 

• รับประทานอาหารที่อุดมไปด้วยสังกะสีและโปรตีน เช่น เนื้อ ถั่ว ไข่ หอยนางรม เพื่อป้องกันภาวะขาดสังกะสีและโปรตีนที่อาจส่งผลให้เล็บเป็นร่องลึก
• ล้างมือให้สะอาดและเช็ดมือให้แห้งอยู่เสมอ เพื่อป้องกันการเจริญเติบโตของเชื้อโรคบางชนิดที่อาจสู่ร่างกาย และก่อให้เกิดการติดเชื้อต่าง ๆ 
• ตัดเล็บให้สั้นอยู่เสมอ โดยควรทำความสะอาดกรรไกรตัดเล็บก่อนตัดเล็บเสมอเพื่อความสะอาด
• หลีกเลี่ยงการกัดเล็บ แกะเล็บ หรือแกะผิวหนังรอบเล็บ เพราะอาจสร้างความเสียหายต่อฐานเล็บได้ 
• คลายความเครียดด้วยวิธีการต่าง ๆ เช่น การออกกำลังกาย การเล่นโยคะ การพูดคุยกับผู้อื่น การทำงานอดิเรกที่ชอบ 

นอกจากนี้ ควรสังเกตการเปลี่ยนแปลงของเล็บอยู่เสมอ หากเล็บมีลักษณะเปลี่ยนแปลงไปจากเดิม ควรไปพบแพทย์เพื่อป้องกันไม่ให้อาการรุนแรงขึ้นกว่าเดิม