ไทกีไซคลีน (Tigecycline)

Tigecycline (ไทกีไซคลีน) เป็นยารักษาอาการติดเชื้อจากแบคทีเรียอย่างรุนแรงในผู้ป่วยที่ไม่ตอบสนองต่อยาปฏิชีวนะชนิดอื่น เช่น การติดเชื้อที่ผิวหนัง การติดเชื้อในช่องท้อง หรือการติดเชื้อแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุของโรคปอดอักเสบจากชุมชน (Community-Acquired Pneumonia) โดยตัวยาจะยับยั้งการเจริญเติบโตและกำจัดแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุของโรคดังกล่าว 

เกี่ยวกับยา Tigecycline

กลุ่มยา	ยาปฏิชีวนะกลุ่มไกลซิลไซคลีน (Glycylcyclines)
ประเภทยา	ยาตามใบสั่งแพทย์
สรรพคุณ	รักษาการติดเชื้อจากแบคทีเรียบางชนิดที่มีอาการรุนแรง
กลุ่มผู้ป่วย	ผู้ใหญ่
รูปแบบของยา	ยาฉีด
การใช้ยาในหญิงตั้งครรภ์และผู้ให้นมบุตร	Category D จากการศึกษาในมนุษย์ พบความเสี่ยงทำให้เกิดความผิดปกติต่อทารกในครรภ์ จะใช้ก็ต่อเมื่อพิจารณาแล้วว่าก่อให้เกิดประโยชน์ต่อมารดาและยอมรับความเสี่ยงที่อาจเกิดต่อทารกในครรภ์ โดยมากมักใช้ในกรณีที่จำเป็นในการช่วยชีวิตหรือใช้รักษาโรคร้ายแรงของมารดา ซึ่งไม่สามารถใช้ยาอื่น ๆ ทดแทนได้ และไม่ควรให้นมบุตรในระหว่างการใช้ยา เพราะตัวยาอาจปนเปื้อนไปกับน้ำนมได้

คำเตือนในการใช้ยา Tigecycline

ข้อควรทราบเพื่อความปลอดภัยก่อนการใช้ยา Tigecycline มีดังนี้

• แจ้งให้แพทย์ทราบก่อนใช้ยาหากมีประวัติแพ้ยา Tigecycline แพ้ยาชนิดอื่นที่คล้ายกัน หรือแพ้สารใด ๆ เพราะอาจเป็นส่วนประกอบของยาชนิดนี้ 
• แจ้งให้แพทย์ทราบเกี่ยวกับยา วิตามิน หรือสมุนไพรทุกชนิดที่ผู้ป่วยกำลังใช้อยู่ เพื่อป้องกันอันตรายจากการเกิดปฏิกิริยาระหว่างยา
• หากป่วยเป็นโรคตับหรือมีโรคประจำตัวอื่น ๆ ควรแจ้งให้แพทย์ทราบก่อนใช้ยา
• ก่อนรับการรักษาหรือการผ่าตัดใด ๆ ต้องแจ้งให้แพทย์หรือทันตแพทย์ทราบว่ากำลังใช้ยา Tigecycline 
• ไม่ควรเข้ารับการฉีดวัคซีนในระหว่างการใช้ยานี้ เนื่องจากยา Tigecycline อาจทำให้ประสิทธิภาพของวัคซีนเชื้อเป็นลดลงได้ 
• ห้ามใช้ยา Tigecycline ในผู้ที่อายุต่ำกว่า 8 ปี เพราะอาจส่งผลให้ฟันเป็นสีเหลืองหรือคล้ำถาวร
• ปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับวิธีการคุมกำเนิดที่เหมาะสม เนื่องจากยา Tigecycline อาจทำให้ประสิทธิภาพของยาคุมกำเนิดลดลง 
• ผู้ที่กำลังตั้งครรภ์หรือวางแผนจะมีบุตร ควรแจ้งให้แพทย์ทราบก่อนใช้ยา Tigecycline และหากตั้งครรภ์ระหว่างใช้ยา ควรแจ้งให้แพทย์ทราบโดยเร็วที่สุด เพราะยาอาจเป็นอันตรายต่อทารกในครรภ์
• ปรึกษาแพทย์ก่อนให้นมบุตร เพราะผู้ป่วยอาจต้องงดการให้นมบุตรระหว่างการใช้ยาและภายใน 9 วันหลังใช้ยาครั้งสุดท้าย เนื่องจากยังไม่สามารถระบุได้ว่าตัวยาจะปนเปื้อนไปกับน้ำนมหรือไม่
• ยา Tigecycline อาจทำให้ผิวไวต่อแสงและผิวไหม้จากแสงแดดได้ง่าย จึงควรหลีกเลี่ยงการโดนแสงแดดหรือแสงยูวีเป็นเวลานานในระหว่างใช้ยานี้ หากจำเป็นต้องอยู่กลางแจ้งควรทาครีมกันแดด สวมแว่นกันแดดหรือปกป้องผิวด้วยวิธีอื่น รวมทั้งควรแจ้งให้แพทย์ทราบหากผิวเกิดรอยแดง แผลพุพองหรือผิวไหม้แดด
• การใช้ยา Tigecycline อาจทำให้รู้สึกเวียนศีรษะ จึงควรหลีกเลี่ยงการขับรถ การทำกิจกรรมที่ต้องตื่นตัวหรือการใช้เครื่องจักร รวมทั้งควรจำกัดปริมาณการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เพราะอาจทำให้รู้สึกมึนศีรษะมากขึ้น

 

ปริมาณการใช้ยา Tigecycline

ปริมาณและระยะเวลาในการใช้ยา Tigecycline ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์ผู้รักษา โดยมีตัวอย่างการใช้ยาดังนี้

โรคปอดอักเสบจากชุมชน 

ตัวอย่างการใช้ยา Tigecycline เพื่อรักษาโรคปอดอักเสบจากชุมชน

• ผู้ใหญ่ ให้ยาทางหลอดเลือดดำ ปริมาณ 100 มิลลิกรัม/ครั้ง ในระยะเวลา 30–60 นาที จากนั้นปรับปริมาณยาเป็น 50 มิลลิกรัมทุก ๆ 12 ชั่วโมง เป็นเวลา 7–14 วัน

การติดเชื้อบริเวณผิวหนังหรือช่องท้อง

ตัวอย่างการใช้ยา Tigecycline เพื่อรักษาภาวะแทรกซ้อนจากการติดเชื้อบริเวณผิวหนังหรือการติดเชื้อในช่องท้อง

• ผู้ใหญ่ ให้ยาทางหลอดเลือดดำ ปริมาณ 100 มิลลิกรัม/ครั้ง ในระยะเวลา 30–60 นาที จากนั้นปรับปริมาณยาเป็น 50 มิลลิกรัมทุก ๆ 12 ชั่วโมง เป็นเวลา 5–14 วัน

การใช้ยา Tigecycline 

ยา Tigecycline เป็นยาที่ต้องฉีดโดยแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญในสถานพยาบาลเท่านั้น และผู้ป่วยควรไปพบแพทย์ตามนัดอย่างสม่ำเสมอแม้จะมีอาการดีขึ้น เนื่องจากการหยุดยาก่อนระยะเวลาที่แพทย์กำหนดอาจทำให้ติดเชื้อซ้ำได้ หากอาการไม่ดีขึ้นหรือแย่ลงควรแจ้งให้แพทย์ทราบเช่นกัน

ผลข้างเคียงจากการใช้ยา Tigecycline

ยา Tigecycline อาจก่อให้เกิดผลข้างเคียง เช่น ไอ เสียงแหบ ปวดศีรษะ เวียนศีรษะ ปวดท้อง คลื่นไส้ และอาเจียน ซึ่งผู้ป่วยควรแจ้งให้แพทย์ทราบหากพบความผิดปกติเหล่านี้ 

อย่างไรก็ตาม ควรหยุดใช้ยาแล้วแจ้งให้แพทย์ทราบโดยเร็วที่สุดหากพบผลข้างเคียงที่รุนแรง เช่น

• มีอาการแพ้ยาหรืออาการแพ้ทางผิวหนังอย่างรุนแรง เช่น หายใจลำบาก มีอาการบวมบริเวณลิ้น ริมฝีปาก หน้าหรือคอ 
• ความดันภายในศีรษะเพิ่มขึ้น โดยผู้ป่วยอาจรู้สึกเวียนศีรษะ ปวดหลังดวงตา ปวดศีรษะอย่างรุนแรง มีเสียงในหู
• หนาวสั่นหรือมีไข้ 
• ไอหรือมีเสียงแหบ
• รู้สึกอุ่น แสบหรือเจ็บที่นิ้วมือ ขาและนิ้วเท้า
• การมองเห็นหรือการได้ยินผิดปกติ
• การทำงานของตับมีปัญหา ทำให้รู้สึกคัน อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร มีภาวะดีซ่าน ปวดท้องช่วงบน หรืออุจจาระเป็นสีเข้ม
• หัวใจเต้นเร็ว รู้สึกปวดหลังช่วงล่างหรือปวดท้องอย่างรุนแรง หรือคลื่นไส้อาเจียน เนื่องจากตับอ่อนทำงานผิดปกติ
• ท้องเสีย ปัสสาวะน้อยลง หรือรู้สึกเจ็บเมื่อปัสสาวะ