ความดันปกติ หรือช่วงค่าความดันที่บ่งบอกถึงแรงดันเลือดจากหัวใจในระดับปกติ เป็นค่าความดันที่ต่ำกว่า 120 มิลลิเมตรปรอท (mmHg) สำหรับตัวบน (Systolic) และต่ำกว่า 80 มิลลิเมตรปรอท สำหรับตัวล่าง (Diastolic)
ค่าความดัน คือค่าที่ใช้วัดแรงดันเลือดจากหัวใจภายในหลอดเลือดแดง ซึ่งจะแสดงออกมาเป็น 2 ค่า ได้แก่ ค่าความดันตัวบนที่บอกถึงค่าความดันขณะหัวใจบีบตัว และค่าความดันตัวล่างที่บอกถึงค่าความดันขณะหัวใจคลายตัว การควบคุมให้ความดันเป็นปกติเป็นสิ่งที่ทุกคนควรใส่ใจ เนื่องจากค่าความดันที่มากหรือน้อยเกินไปอาจนำไปสู่ความเสี่ยงต่อการเกิดปัญหาทางสุขภาพบางชนิดได้ เช่น หัวใจขาดเลือด และสมองขาดเลือด
ข้อควรรู้เกี่ยวกับความดันปกติ
แม้ความดันปกติที่ควรจะเป็นจะอยู่ในช่วงต่ำกว่า 120 มิลลิเมตรปรอทสำหรับตัวบน และต่ำกว่า 80 มิลลิเมตรปรอทสำหรับตัวล่าง แต่ช่วงค่าเหล่านี้ก็อาจเปลี่ยนแปลงไปได้เช่นกัน ขึ้นอยู่กับหลาย ๆ ปัจจัย เช่น เพศ อายุ น้ำหนักตัว พฤติกรรมการใช้ชีวิตประจำวัน และการเจ็บป่วยด้วยโรคบางชนิด
ยกตัวอย่างเช่นผู้ใหญ่ที่อายุอยู่ในช่วง 50–60 ปี ความดันปกติอาจจะอยู่ในช่วงต่ำกว่า 140 มิลลิเมตรปรอทสำหรับตัวบน และต่ำกว่า 90 มิลลิเมตรปรอทสำหรับตัวล่าง ทั้งนี้ ค่าเหล่านี้อาจจะแตกต่างกันไปในแต่ละคน ผู้ที่กำลังป่วยด้วยโรคหรือกำลังใช้ยารักษาโรคใด ๆ อยู่ อาจจะปรึกษาแพทย์เพื่อให้ทราบถึงค่าความดันของตนเองที่ถูกต้อง
ทั้งนี้ ค่าความดันเป็นค่าที่มีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดทั้งวัน ขึ้นอยู่กับกิจกรรมที่ทำหรือภาวะทางร่างกายบางอย่าง เช่น ค่าความดันอาจจะสูงขึ้นชั่วคราวเมื่อออกกำลังกาย รู้สึกตื่นเต้น เครียด มีอาการเจ็บปวดตามร่างกาย หรือในผู้หญิงที่กำลังตั้งครรภ์อยู่ แต่กรณีเหล่านี้ ความความดันจะลดต่ำลงได้เอง ซึ่งไม่ถือเป็นภาวะผิดปกติใด ๆ
ปัจจัยที่อาจส่งผลให้ความดันเพิ่มหรือต่ำลงผิดปกติ
แม้สาเหตุบางอย่างจะอาจส่งผลให้ค่าคามดันเพิ่มขึ้นหรือลดลงชั่วคราวได้ แต่บางสาเหตุก็อาจส่งผลให้บางคนมีความดันที่สูงหรือต่ำอยู่ตลอดได้ ซึ่งอาจนำไปสู่ปัญหาทางสุขภาพได้ เช่น หัวใจขาดเลือด สมองขาดเลือด และภาวะช็อก โดยตัวอย่างสาเหตุก็เช่น
ความดันโลหิตสูง
ความดันโลหิตสูง คือภาวะที่ความดันเลือดสูงกว่าปกติตลอดเวลา สาเหตุที่อาจเป็นไปได้ก็มีตั้งแต่
- การไม่ค่อยได้ออกกำลังกาย
- การรับประทานอาหารที่มีโซเดียมสูงเป็นประจำ
- การสูบบุหรี่
- การดื่มเครื่องดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์เป็นประจำ
- การป่วยด้วยโรคบางชนิด เช่น โรคไต โรคอ้วน เบาหวาน
ความดันโลหิตต่ำ
ความดันโลหิตต่ำ คือภาวะที่ความดันเลือดต่ำกว่าปกติ สาเหตุที่อาจเป็นไปได้ก็เช่น
- ภาวะขาดน้ำ
- การสูญเสียเลือด
- การขาดธาตุเหล็ก
- การขาดวิตามินบี 12
- โรคเกี่ยวกับหัวใจ
- ภาวะแพ้ขั้นรุนแรง
- การติดเชื้อในร่างกาย
- โรคเกี่ยวกับฮอร์โมน
มาถึงตรงนี้ หลายคนคงพอเห็นภาพแล้วว่า ค่าความดันคืออะไร ค่าความดันปกติควรอยู่ในช่วงเท่าไร หากมากหรือน้อยเกินไปจะอาจส่งผลเสียอะไรต่อร่างกายได้บ้าง และปัจจัยอะไรบ้างที่อาจส่งผลให้ค่าความดันเพิ่มหรือลดลงได้
ดังนั้น เพื่อป้องกันหรือลดความเสี่ยงต่อการเกิดปัญหาจากการมีค่าความดันที่มากหรือน้อยเกินไป การดูแลตัวเองอยู่เสมอก็ถือเป็นสิ่งสำคัญ ไม่ว่าจะเป็นการออกกำลังกาย การรับประทานผักผลไม้ การหลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่และการดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์
นอกจากนี้ การวัดค่าความดันและไปตรวจสุขภาพประจำปีอยู่เสมอก็เป็นอีกสิ่งที่สำคัญ โดยช่วงอายุที่ควรเริ่มไปเข้ารับการตรวจความดันทุกปี อย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง หรืออาจมากกว่านั้น ขึ้นอยู่กับสุขภาพของแต่ละคน ก็คือเมื่ออายุมากกว่า 35 ปีขึ้นไป
