ดื่มกาแฟขณะตั้งครรภ์ อันตรายต่อลูกในท้องหรือไม่ ?

การเอาใจใส่และระมัดระวังเรื่องอาหารการกินเป็นสิ่งสำคัญสำหรับคุณแม่ที่กำลังตั้งครรภ์ กาแฟซึ่งเป็นเครื่องดื่มคาเฟอีนก็เป็น 1 ในอาหารที่หลายคนสงสัยว่าดื่มในช่วงตั้งครรภ์ได้หรือไม่ รวมไปถึงเครื่องดื่มและผลิตภัณฑ์อื่น ๆ ที่มีส่วนผสมของคาเฟอีนด้วย เพราะบางคนอาจกังวลว่าสารคาเฟอีนอาจมีผลต่อเด็กในท้อง ดังนั้น คนท้องควรศึกษาว่าสารชนิดนี้ส่งผลต่อการตั้งครรภ์อย่างไร และคุณแม่ควรดื่มกาแฟหรือเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนในปริมาณเท่าใดจึงจะเหมาะสม

คาเฟอีนส่งผลต่อสุขภาพครรภ์อย่างไร ?

คาเฟอีนเป็นสารกระตุ้นชนิดหนึ่งที่ไม่เพียงพบได้ในกาแฟเท่านั้น แต่ยังอยู่ในเครื่องดื่มและอาหารชนิดอื่น ๆ อีกมากมาย เช่น ชา น้ำอัดลม โซดา เครื่องดื่มชูกำลัง ช็อกโกแลต หรือแม้กระทั่งในยาบรรเทาอาการปวดศีรษะบางชนิดในร้านขายยา โดยสารชนิดนี้มีฤทธิ์ทำให้ความดันโลหิตและอัตราการเต้นของหัวใจเพิ่มขึ้น ซึ่งอาจไม่เป็นผลดีต่อหญิงตั้งครรภ์นัก โดยผลกระทบของการได้รับคาเฟอีนมากเกินไปในระหว่างตั้งครรภ์ มีดังนี้

คาเฟอีนซึมผ่านรกไปสู่ลูกน้อยได้ แม้ร่างกายของคุณแม่อาจไม่ได้รับผลกระทบใด ๆ จากคาเฟอีน แต่สำหรับทารกในครรภ์ที่ยังไม่สามารถกำจัดสารคาเฟอีนออกจากร่างกายได้ดีพอนั้น แม้มีคาเฟอีนเพียงในปริมาณเล็กน้อยก็อาจกระตุ้นให้ทารกตื่นตัว ซึ่งส่งผลต่อการนอนหลับหรือการเคลื่อนไหวร่างกายในครรภ์ได้
ปัสสาวะบ่อยขึ้น คาเฟอีนมีฤทธิ์ในการขับปัสสาวะ ซึ่งส่งผลให้ร่างกายสูญเสียน้ำ หากคุณแม่ไม่ดื่มน้ำทดแทน อาจนำไปสู่ภาวะขาดน้ำได้
เด็กอาจพิการแต่กำเนิด มีงานวิจัยที่ทดลองกับสัตว์หลายชิ้นชี้ว่า การได้รับคาเฟอีนในระหว่างตั้งครรภ์อาจมีส่วนเกี่ยวข้องกับความพิการแต่กำเนิด การคลอดก่อนกำหนด น้ำหนักแรกเกิดต่ำกว่าเกณฑ์ และอาจทำให้เด็กมีปัญหาเกี่ยวกับระบบสืบพันธุ์ได้ อย่างไรก็ตาม งานวิจัยในคนนั้นยังไม่ได้ข้อสรุปที่แน่ชัด แต่เพื่อความปลอดภัยคุณแม่ก็ควรจำกัดปริมาณการบริโภคคาเฟอีนในระหว่างตั้งครรภ์ไว้ก่อนเป็นดีที่สุด
เด็กอาจมีน้ำหนักแรกเกิดต่ำกว่าเกณฑ์ ผลการศึกษาชิ้นหนึ่งพบว่า การบริโภคคาเฟอีนในระหว่างที่ตั้งครรภ์มากเกินไปอาจเพิ่มความเสี่ยงให้เด็กมีน้ำหนักตัวแรกเกิดต่ำกว่าปกติ ทว่าหลักฐานดังกล่าวก็ยังไม่เพียงพอที่จะนำมาเป็นข้อสรุปชัดเจนได้ในขณะนี้
อาจเกิดภาวะมีบุตรยาก งานวิจัยบางชิ้นชี้ว่าการบริโภคคาเฟอีนมากเกินไปอาจเชื่อมโยงกับภาวะตั้งครรภ์ยาก แต่ยังต้องมีการศึกษาเพิ่มเติมให้แน่ชัดในด้านนี้ต่อไป
อาจเสี่ยงต่อการแท้งบุตร หลักฐานทางวิทยาศาสตร์ที่เกี่ยวกับผลเสียของคาเฟอีนในด้านนี้ค่อนข้างมีความขัดแย้งกัน โดยมีงานวิจัยหนึ่งพบว่าหญิงที่ได้รับคาเฟอีนปริมาณวันละ 200 มิลลิกรัมขึ้นไปนั้น เสี่ยงต่อการแท้งบุตรมากกว่าหญิงที่ไม่บริโภคคาเฟอีนถึง 2 เท่า ในขณะที่ผลการวิจัยอีกชิ้นหนึ่งกลับชี้ว่า การบริโภคคาเฟอีนวันละ 200-350 มิลลิกรัม ไม่ได้เพิ่มความเสี่ยงต่อการแท้งบุตร อย่างไรก็ตาม หญิงตั้งครรภ์ก็ควรจำกัดปริมาณคาเฟอีนให้ไม่เกินวันละ 200 มิลลิกรัม จนกว่าจะมีข้อสรุปที่ชัดเจนกว่านี้

หญิงตั้งครรภ์ควรดื่มกาแฟและเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนปริมาณเท่าใด ?

การได้รับคาเฟอีนไม่เกินวันละ 200 มิลลิกรัมนั้นถือว่าปลอดภัยต่อหญิงตั้งครรภ์ คุณแม่จึงไม่ต้องเลิกดื่มเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนเสียทีเดียว แต่ต้องจำกัดปริมาณให้น้อยลงและหันไปดื่มเครื่องดื่มชนิดอื่นที่มีประโยชน์แทน เช่น น้ำผลไม้ นม น้ำเปล่า เป็นต้น นอกจากนี้ ควรปรึกษาแพทย์หรือสูตินรีแพทย์ให้แน่ใจก่อนรับประทานยาทุกชนิดด้วย ทั้งยาแก้ไข้ ยาแก้หวัด หรือยาสมุนไพรใด ๆ เพราะยาบางชนิดอาจมีสารคาเฟอีนหรืออาจเป็นอันตรายต่อทารกในครรภ์ได้

ปริมาณคาเฟอีนที่ได้รับจากเครื่องดื่มแต่ละชนิด

เครื่องดื่มชนิดต่างกันย่อมมีปริมาณคาเฟอีนแตกต่างกันไปด้วย คุณแม่ที่ตั้งครรภ์ควรคำนวณปริมาณคาเฟอีนในเครื่องดื่มที่ตัวเองชื่นชอบหรือดื่มเป็นประจำ เพื่อป้องกันการได้รับคาเฟอีนมากเกินไปในแต่ละวัน ดังนี้

กาแฟ

กาแฟชง 237 มิลลิลิตร มีคาเฟอีนประมาณ 95-165 มิลลิกรัม
กาแฟชงที่ผ่านการลดปริมาณคาเฟอีน 237 มิลลิลิตร มีคาเฟอีนประมาณ 2-5 มิลลิกรัม
กาแฟสำเร็จรูป 237 มิลลิลิตร มีคาเฟอีนประมาณ 63 มิลลิกรัม
กาแฟสำเร็จรูปที่ผ่านการลดปริมาณคาเฟอีน 237 มิลลิลิตร มีคาเฟอีนประมาณ 2 มิลลิกรัม
กาแฟลาเต้หรือมอคค่า 237 มิลลิลิตร มีคาเฟอีนประมาณ 63-126 มิลลิกรัม
กาแฟเอสเพรสโซ่ 30 มิลลิลิตร มีคาเฟอีนประมาณ 47-64 มิลลิกรัม

ชา