ตอบทุกข้อสงสัยในการดูแลผิวแพ้ง่ายให้มีสุขภาพดี

ผิวแพ้ง่ายเป็นสภาพผิวรูปแบบหนึ่งที่มีลักษณะระคายเคืองต่อปัจจัยกระตุ้นต่าง ๆ โดยอาจรู้สึกไม่สบายผิว ผิวแดง คัน หรือแสบร้อนเมื่อผิวหนังสัมผัสกับสารเคมีบางชนิดในผลิตภัณฑ์บำรุงผิวหรือสภาพอากาศ ซึ่งอาการระคายเคืองอาจเกิดขึ้นได้ทั่วทั้งร่างกาย และพบมากที่บริเวณผิวหน้า

อาการระคายเคืองของผู้มีผิวแพ้ง่ายอาจแตกต่างกัน โดยอาจเกิดอาการทันทีหลังผิวหนังสัมผัสสารที่ก่อให้เกิดการระคายเคือง หรือเกิดอาการหลังจากที่สัมผัสสารนั้นซ้ำหลายครั้ง แม้ผิวแพ้ง่ายจะไม่จัดเป็นโรคผิวหนังโดยตรง แต่การดูแลผิวไม่ถูกวิธีอาจทำให้เกิดการระคายเคืองผิวได้ โดยเฉพาะผู้ที่เป็นโรคผิวหนังอยู่ก่อนแล้ว บทความนี้จึงได้รวบรวมข้อมูลในการดูแลผิวแพ้ง่ายมาฝากกัน

ตอบข้อสงสัยเกี่ยวกับผิวแพ้ง่าย

ผิวแพ้ง่ายเกิดได้จากหลายปัจจัย โดยอาจพบในผู้ที่มีปัญหาผิว เช่น ผิวแห้ง โรคผื่นระคายสัมผัส (Contact Dermatitis) โรคผิวหนังอักเสบโรซาเชีย (Rosacea) และโรคผิวหนังอักเสบ (Eczema) นอกจากนี้การสัมผัสแสงแดดจัดหรืออากาศเย็น กรรมพันธุ์ เพศ และอายุ อาจเป็นปัจจัยที่ทำให้ผิวของคุณแพ้ง่ายได้

ผู้มีผิวแพ้ง่ายอาจมีข้อสงสัยในการดูแลผิวและการเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ให้เหมาะกับสภาพผิว ซึ่งข้อสงสัยเหล่านี้มีคำตอบ

1. ผิวแพ้ง่ายผลัดเซลล์ผิวได้หรือไม่

การผลัดเซลล์ผิว (Exfoliation) เป็นวิธีที่ช่วยกำจัดสิ่งสกปรกที่ตกค้างในรูขุมขน ช่วยผลัดเซลล์ผิวที่ตายแล้ว และกระตุ้นการสร้างเซลล์ผิวใหม่ จึงช่วยลดการเกิดสิวและริ้วรอยบนใบหน้าได้ อย่างไรก็ตาม ผู้ที่มีผิวแพ้ง่ายไม่ควรผลัดเซลล์ผิวด้วยการใช้อุปกรณ์ขัดผิวอย่างรุนแรงติดต่อกันบ่อยครั้ง หรือใช้สารเคมีที่มีความเข้มข้นสูงอย่างกรดอัลฟาไฮดรอกซี (AHA) ในการผลัดเซลล์ผิว เพราะอาจทำให้ผิวระคายเคืองและทำลายเกราะป้องกันผิวให้อ่อนแอมากขึ้น

หากผู้มีผิวแพ้ง่ายต้องการผลัดเซลล์ผิว ควรใช้ผ้าขนหนูชุบผลิตภัณฑ์ผลัดเซลล์ผิวที่อ่อนโยนเช็ดผิวหน้าและผิวกายเบา ๆ หลีกเลี่ยงการขัดผิวด้วยการใช้แปรงขัดผิวหรือฟองน้ำเนื้อหยาบขัดถูผิวแรง ๆ และไม่ควรผลัดเซลล์ผิวบ่อยเกินสัปดาห์ละ 2 ครั้ง หากมีอาการระคายเคืองหลังการผลัดเซลล์ผิว ควรปรึกษาแพทย์

2. ผิวแพ้ง่ายควรใช้ผลิตภัณฑ์ที่ระบุข้อความว่า “ผ่านการทดสอบด้านการแพ้” (Hypoallergenic)

หลายคนอาจเคยเห็นผลิตภัณฑ์ที่ระบุข้อความ “ผ่านการทดสอบด้านการแพ้” (Hypoallegenic) บนฉลากสินค้า และเข้าใจว่าเป็นผลิตภัณฑ์ที่เหมาะกับผู้มีผิวแพ้ง่าย เพราะไม่ก่อให้เกิดอาการแพ้ แต่ที่จริงแล้ว กระทรวงสาธารณสุขกำหนดความหมายของ Hypoallergenic ไว้ว่า เป็นผลิตภัณฑ์ที่สามารถทำให้เกิดอาการแพ้ได้ แต่มีความเสี่ยงน้อยกว่าผลิตภัณฑ์อื่น 

นอกจากนี้องค์การอาหารและยาสหรัฐอเมริกา (FDA) เผยว่า ผู้ผลิตไม่จำเป็นต้องแสดงเอกสารการทดสอบสารใด ๆ ในผลิตภัณฑ์ จึงสามารถระบุข้อความดังกล่าวบนสินค้าเพื่อการโฆษณาได้โดยไม่ต้องผ่านการ

การใช้ผลิตภัณฑ์ที่ระบุข้อความว่า “ผ่านการทดสอบด้านการแพ้” จึงไม่สามารถรับประกันได้ว่าผลิตภัณฑ์นั้นจะไม่ก่อให้เกิดอาการแพ้กับทุกคน

3. เลือกผลิตภัณฑ์บำรุงผิวแพ้ง่ายอย่างไร และมีส่วนผสมใดที่ควรเลี่ยงบ้าง

โดยทั่วไปผู้มีผิวแพ้ง่ายควรหลีกเลี่ยงผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของน้ำหอม แอลกอฮอล์ เรตินอยด์ กรดอัลฟาไฮดรอกซี สารยับยั้งแบคทีเรีย (Antibacterial) และสารระงับกลิ่นกาย (Deodorant) ซึ่งสารเหล่านี้อาจก่อให้เกิดการระคายเคืองได้ง่าย

นอกจากนี้ น้ำมันหอมระเหยที่ผสมในผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ เช่น น้ำมันทีทรี (Tea Tree oil) น้ำมันตะไคร้ (Lemongrass oil) และน้ำมันดอกลาเวนเดอร์ (Lavender oil)  อาจทำให้ผู้มีผิวแพ้ง่ายและผู้มีโรคผิวหนังอักเสบเกิดอาการแพ้ได้ ผู้มีผิวแพ้ง่ายควรทดสอบการแพ้ก่อนใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของน้ำมันหอมระเหยด้วยการทาผลิตภัณฑ์ในปริมาณเล็กน้อยที่บริเวณท้องแขนด้านใน หากมีอาการแสบร้อน ผิวแดง หรือคัน ไม่ควรใช้ผลิตภัณฑ์นั้น 

4. ผิวแพ้ง่ายควรเลือกครีมกันแดดอย่างไร

เป็นที่ทราบกันดีว่าการทาครีมกันแดดช่วยป้องกันผิวจากการถูกทำลายของรังสียูวี (UV) ซึ่งอาจทำให้ผิวคล้ำเสีย หยาบกร้าน และเกิดริ้วรอย ทุกคนจึงควรใช้ครีมกันแดดเป็นประจำทุกวันไม่ว่าจะมีสภาพผิวแบบใด ทว่าผู้มีผิวแพ้ง่ายอาจเกิดอาการระคายเคือง เช่น ผิวแดง แสบร้อน มีผื่นคัน เมื่อใช้ครีมกันแดดที่ผสมสารกันแดดแบบเคมี (Chemical Sunscreen)

ครีมกันแดดที่ผู้มีผิวแพ้ง่ายควรเลือกใช้คือ ครีมกันแดดชนิดผสมสารกันแดดแบบกายภาพ (Physical Sunscreen) ซึ่งประกอบด้วยสารไททาเนียมไดออกไซด์ (Titanium Dioxide) และซิงค์ออกไซด์ (Zinc Oxide) โดยสารกันแดดเหล่านี้ปกป้องผิวโดยสะท้อนรังสียูวีจากแสงแดดออกไป จึงอาจลดความเสี่ยงต่อการเกิดอาการระคายเคืองผิวหนัง

เคล็ด (ไม่) ลับในการบำรุงผิวสำหรับผู้มีผิวแพ้ง่าย

การดูแลผิวของผู้มีผิวแพ้ง่ายไม่ยุ่งยากอย่างที่คิด เพียงแค่ใส่ใจบำรุงผิวในแต่ละขั้นตอน และเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่อ่อนโยนต่อผิวด้วยวิธีดังต่อไปนี้

• ใช้น้ำอุณหภูมิปกติหรือน้ำอุ่นในการอาบน้ำและล้างหน้า เพราะการใช้น้ำร้อนเกินไปอาจทำให้ผิวแห้งและระคายเคืองง่าย จากนั้นใช้ผ้าขนหนูซับน้ำให้แห้ง ทามอยส์เจอร์ไรเซอร์เพื่อเติมความชุ่มชื้นให้ผิวหน้าและผิวกาย
• ใช้ผลิตภัณฑ์บำรุงผิวที่อ่อนโยน โดยอ่านส่วนประกอบจากฉลากสินค้าก่อนเลือกใช้ ทั้งโฟมล้างหน้า ครีมทาผิว สบู่ แชมพู และผลิตภัณฑ์อื่น ๆ ที่ไม่มีส่วนผสมของสารเคมีที่ทำให้ผิวเกิดความระคายเคืองและอาการแพ้
• ควรทดสอบอาการแพ้บนผิวหนังก่อนใช้ผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ อย่างน้อย 1 วันเสมอ หากมีอาการผิวลอก แสบร้อน คัน มีผื่น หรือตุ่มบนผิวหนัง ควรหยุดใช้ผลิตภัณฑ์นั้นทันที
• หมั่นตรวจดูวันหมดอายุของครีมบำรุงผิวหรือเครื่องสำอางที่ใช้อยู่ หากหมดอายุแล้ว หรือมีกลิ่นและเนื้อสัมผัสผลิตภัณฑ์เปลี่ยนไปจากเดิม ไม่ควรใช้ผลิตภัณฑ์นั้นต่อ เนื่องจากอาจทำให้เกิดอาการแพ้ได้

ผิวแพ้ง่ายอาจต้องการการดูแลเป็นพิเศษ โดยเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่อ่อนโยนต่อผิว หลีกเลี่ยงสารที่อาจทำให้เกิดอาการระคายเคืองผิว และหากมีโรคผิวหนังที่อาจทำให้ผิวแพ้ง่าย ควรดูแลผิวและใช้ยารักษาอย่างต่อเนื่องตามที่แพทย์สั่ง ทั้งนี้หากใช้ผลิตภัณฑ์ใด ๆ แล้วมีอาการระคายเคือง โดยอาการไม่ดีขึ้นหรือแย่ลง หรือมีอาการแพ้อย่างรุนแรง เช่น มีผื่นแดงและคัน หายใจหรือกลืนลำบาก ใบหน้า ปาก และลำคอบวม ควรไปพบแพทย์ทันที