ถามแพทย์

  • ผมชอบกินอาหารเสริมเป็นประจำทุกวัน ถ้าเรากินอาหารเสริมทุกวันตลอดเป็นเวลาหลายปีมันจะส่งผลเสียต่อร่างกายเราไหมครับ

  • ผมชอบกินอาหารเสริมเป็นประจำทุกวัน เลยเกิดขอสงสัยขึ้นมาว่าถ้าเรากินอาหารเสริมทุกวันตลอดเป็นเวลาหลายปีมันจะส่งผลเสียต่อร่างกายเราไหมครับ

    สวัสดีค่ะ คุณ นพรัตน์ แก้ววิจัย

                       ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร (food supplements or dietary supplements) คือผลิตภัณฑ์ที่ใช้รับประทานนอกเหนือจากการทานอาหารตามปกติ โดยจะมีส่วนประกอบของวิตามิน เกลือแร่ และสารอาหารต่างๆ ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารไม่ใช่ยา จึงไม่มีผลในการรักษาโรคโดยตรง เหมาะกับการใช้สำหรับบุคคลทั่วไปที่ต้องการดูแลสุขภาพ ไม่เหมาะกับผู้ป่วย

                       ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร แบ่งออกเป็นกลุ่มได้ดังนี้

                      1. วิตามิน  เช่น วิตามินเอ วิตามินซี

                      2. แร่ธาตุ เช่น แคลเซียม สังกะสีหรือซิงค์

                      3. กรดไขมัน เช่น กรดไขมันโอเมก้า 3 หรือ 6

                      4. กรดอะมิโนและโปรตีนต่างๆ เช่น ทริปโตเฟน คอลลาเจน

                      5. สารสกัดจากพืชต่าง ๆ เช่น สารสกัดจากเม็ดองุ่น สารสกัดเห็ดหลินจือ สารสกัดโสม สารสกัดใบแปะก๊วย

                      6. สารสกัดจากสัตว์ เช่น น้ำมันปลา น้ำมันตับปลา

                     ผลิตภัณฑ์บางอย่างมีแค่สารอาหารตัวเดียว บางอย่างมีหลายชนิดรวมๆ กัน นอกจากนี้ในผลิตภัณฑ์ไม่ว่าจะเป็นเม็ด เป็นแคปซูล เป็นน้ำหรือเป็นผงชง อาจมีการเติมสารปรับแต่งต่างๆ เช่น สีสังเคราะห์ กลิ่นสังเคราะห์ สารควบคุมความเป็นกรด รวมถึงสารกันบูด

                     ตัววิตามิน เกลือแร่ หรือสารอาหารต่างๆ รวมทั้งสารปรับแต่งต่างๆ เมื่อเข้าสู่ร่างกยแล้วจะดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือด ผ่านตับและกำจัดออกทางไต ดังนั้นหากทานในปริมาณมาก หรือต่อเนื่องเป็นเวลานานย่อมทำให้ตับและไตทำงานหนักได้ นอกจากนี้ผลิตภัณฑ์บางตัวอาจมีการปนเปื้อนของยาฆ่าแมลงและโลหะหนักต่างๆ ที่อาจเกิดขึ้นจากกระบวนการผลิต หากทานผลิตภัณฑ์ชนิดเดียวติดต่อกันนานๆ อาจส่งผลเสียต่อร่างกายได้

                    ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารบางตัวมีผลทำให้การแข็งตัวของเลือดช้าลง เช่น น้ำมันปลา สารสกัดจากใบแปะก๊วย วิตามินอี หากต้องได้รับการผ่าตัดหรือเจออุบัติเหตุ อาจทำให้เลือดไหลไม่หยุดได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากเป็นโรคประจำตัวที่ต้องทานยาบางชนิดอยู่แล้ว เช่น แอสไพริน ยิ่งอาจทำให้เลือดไหลไม่หยุดได้

                     นอกจากนี้หากต้องทานยาเพื่อรักษาโรคประจำตัวอยู่ ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารบางตัวอาจมีปฏิกิริยาต่อกัน ซึ่งอาจมีผลไปลดประสิทธิภาพของยา หรือเพิ่มผลข้างเคียงได้

                     อีกทั้งยังเคยมีการศึกษาพบว่าหากทานผลิตภัณฑ์เสริมอาหารบางตัวต่อเนื่องนานเกินไป อาจเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็งได้ เช่น เบต้าแคโรทีน กรดโฟลิค เป็นต้น

                     ดังนั้นแนะนำไม่แนะนำให้ทานต่อเนื่องนานเกินไปค่ะ อีกทั้งก่อนซื้อทานควรดูฉลากว่ามีการได้รับรับอนุญาตจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารหรือไม่ หากมีโรคประจำตัวควรปรึกษาแพทย์ก่อนทานค่ะ

     

    ไม่ให้ทานต่อเนื่องนานเกินไปนี่หมายถึงเว้นไว้ซํก1วันก็กลับมาทานต่อเนื่องนานๆได้แล้วใช่ไหมครับ

    การเว้นระยะเพียง 1 วัน อาจไม่เพียงพอในการกำจัดสารต่างๆ ที่อาจสะสมอยู่ในร่างกาย ส่วนระยะเวลาว่าควรหยุดพักการทานเท่าไหร่ ไม่มีคำตอบที่ชัดเจนค่ะ เนื่องจากผลิตภัณฑ์แต่ละชนิดมีความหลากหลายของชนิดและปริมาณของสารเคมีต่างๆ อีกทั้งสารบางอย่างก็ไม่ได้มีงานวิจัยที่ชัดเจนค่ะ คำแนะนำคือหากทานนานแค่ไหนก็ควรเว้นระยะเท่านั้นค่ะ

    ถ้าผมกินดีท็อกล้างตับ ไต ลำไส้ นี่ดีไหมครับ

    อย่างที่ได้กล่าวไป หากต้องการซื้อทานควรดูฉลากว่ามีการได้รับรับอนุญาตจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาหรือไม่ แหล่งผลิตเชื่อถือได้ และทานตามคำแนะนำข้างฉลากค่ะ