มีปานดำขนาดใหญ่ใต้ตามาตั้งแต่เกิด รู้สึกรบกวนการมองเห็น ควรรักษาวิธีไหน?

สวัสดีค่ะ คุณ Krittayot Mailarksee,

               ปานสีดำดังกล่าว อาจเป็น

            1. ปานสีกาแฟใส่นม (Café-Au-Lait Spots)  จะเป็นจุดหรือรอยปื้นสีแทนหรือน้ำตาล มักมีตั้งแต่ตอนแรกเกิดหรือตอนยังเล็ก เป็นปานดำถาวร มักมีแค่ 1 หรือ 2 จุด หากพบตั้งแต่ 3 จุดขึ้นไป ควรพบแพทย์เพื่อตรวจหาโรคพันธุกรรมต่างๆ เช่น โรคท้าวแสนปมปาน, Legius syndrome, LEOPARD syndrome McCune Albright syndrome เป็นต้น 

                หากไม่ได้เกิดจากโรคทางพันธุกรรม ไม่จำเป็นต้องรักษา หากต้องการความสวยงาม สามารถรักษาด้วยเลเซอร์ต่างๆ ซึ่งมีโอกาสหายได้ ได้แก่ Pulse-dye lase, Er YAG laser Q-switched Nd YAG laser, alexandrite laser

             2. ปานดำแต่กำเนิด (Congenital Melanocytic Naevi) มีตั้งแต่ขนาดเล็ก กลางและใหญ่ และอาจพบขนบริเวณปานได้ โดยส่วนใหญ่มักจะโตขึ้นเรื่อยๆตามการเติบโตของ แต่บางรายอาจค่อยๆ เล็กลง และมีส่วนน้อยที่อาจหายไปเองได้ ปานดำที่มีขนาดใหญ่ (giant melanocytic nevi) มีโอกาสที่กลายเป็นมะเร็งของเม็ดสีได้ในอนาคต

               การรักษาขึ้นอยู่กับขนาดและตำแหน่ง หากเป็นขนาดเล็ก อาจไม่จำเป็นต้องรักษา เพราะมีบางรายอาจหายเองได้ หากมีขนาดกลางหรือใหญ่ อาจให้เฝ้าสังเกตลักษณะของปาน หากใหญ่ขึ้นเร็ว สีเปลี่ยนไป ผิวดูขรุขระขึ้น ขอบเขตของปานดูไม่ชัดเจน ควรผ่าตัดออก เพราะอาจกลายเป็นมะเร็งได้ หากอยู่ในตำแหน่งที่สังเกตได้ยาก เช่น หนังศีรษะ ฝ่าเท้า ที่หลัง ควรผ่าตัดรักษาออก

               หากอยู่ในตำแหน่งที่ไม่สามารถผ่าตัดได้ อาจรักษาด้วยการเลเซอร์ เช่น Ruby Q-switched laser, carbon dioxide laser หรืออาจลอกออกด้วยสารเคมี (chemical peel) เช่น trichloroacetic acid หรือ phenol แต่การรักษาเหล่านี้ มักหลงเหลือรอยโรคอยู่ได้

              3. nevus of Ota, nevus of Ito, nevus of Hori เป็นปานที่สีออกน้ำสีน้ำเงินเทา หรือน้ำตาลม่วง โดย nevus of Ota จะเป็นที่หน้าผากและรอบดวงตา รวมไปถึงกระจกตา ตาขาว และม่านตา มักพบตั้งแต่แรกเกิด แต่ส่วนหนึ่งพบเมื่อเข้าสู่วัยรุ่นได้ส่วน nevus of Hori จะเป็นที่หน้าทั้ง 2 ข้าง ไม่ได้เป็นแต่แรกเกิด จะพบเมื่อโตแล้ว ส่วน nevus of Ito จะเป็นที่ไหล่และต้นแขน 

             ปานเหล่านี้ไม่สัมพันธ์กับการกลายเป็นมะเร็ง การรักษาส่วนใหญ่เพื่อความสวยงาม โยการใช้เลเซอร์ ได้แก่ Q switched  Nd YAG laser, Alexandrute laser, QS ruby laser ,และ intense pulse light laser (IPL) แต่มักกลับเป็นซ้ำได้อีก

             แนะนำให้คุณ Krittayot Mailarksee ไปพบแพทย์เฉพาะทางด้านผิวหนังเพื่อวินิจฉัยและรักษาตามชนิดของปานค่ะ หากการรักษาอยู่ในการดูแลของแพทย์เฉพาะทาง ก็ไม่ได้อันตรายแต่อย่างใดค่ะ