รู้สึกตนเองไร้ค่า เบื่ออาหาร นอนไม่หลับ ร้องไห้บ่อย ไม่มีความสุข ไม่อยากมีชีวิตอยู่ต่อไป เป็นมาตั้งแต่เด็ก เป็นซึมเศร้าไหม แก้อย่างไร

สวัสดีค่ะ คุณ  Maii Ladawan,

                      ความคิดที่รู้สึกว่าตนเองไร้ค่า เป็นภาระกับคนอื่น เบื่ออาหาร นอนไม่หลับ ร้องไห้บ่อย ไม่มีความสุข รู้สึกไร้ค่า ไม่อยากมีชีวิตอยู่ต่อไป แสดงว่ามีอาการของซึมเศร้า โดยหากอาการซึมเศร้าเป็นมานานแล้ว ก็ถือเป็นโรคซึมเศร้าได้ ซึ่งเป็นโรคที่ประกอบด้วยการเปลี่ยนแปลงต่างๆ ดังนี้

                    1.อารมณ์เปลี่ยนไป คือกลายเป็นคนเศร้าสร้อย หดหู่ ไม่แจ่มใส ไม่สดชื่น สะเทือนใจง่าย ร้องไห้บ่อย เบื่อหน่ายไปหมดทุกสิ่งอย่าง สิ่งที่เคยชอบทำก็ไม่ชอบทำ รู้สึกไม่มีความสุข บางคนอาจหงุดหงิด ฉุนเฉียวง่าย อารมณ์ร้อนขึ้น 

                   2. ความคิดเปลี่ยนไป มองอะไรก็รู้สึกแย่ไปหมด มองเห็นแต่ความผิดพลาดของตนเอง มองไม่เห็นอนาคต หมดหวัง ท้อแท้ รู้สึกตนเองไร้ค่า ไม่มีความมั่นใจในตัวเอง รู้สึกเป็นภาระกับคนอื่น คิดถึงเรื่องการตายอยู่บ่อยๆ หรืออาจถึงขั้นวางแผนการตายและทำร้ายตนเองได้

                   3. สมาธิความจำแย่ลง หลงลืมง่าย จิตใจเหม่อลอย ประสิทธิภาพในการทำงานลดลง ทำงานผิดๆถูกๆ 

                   4. อาการทางกาย เช่น อ่อนเพลีย เหนื่อยล้า นอนหลับยาก หรือนอนมากไป เบื่ออาหาร น้ำหนักลด ปวดเมื่อยตัว ปวดหัว ท้องอืด ท้องผูก เป็นต้น

                   5. การเรียนหรือการงานแย่ลง 

                   6. อาการโรคจิต มักพบในผู้ที่มีโรคซึมเศร้ารุนแรง  เช่น อาการหลงผิด ประสาทหลอน

                   ทั้งนี้ โรคซึมเศร้า อาจมีสาเหตุมาจากโรคทางกายได้ เช่น มีภาวะไทรอยด์ต่ำ ขาดวิตามินบางอย่าง เนื้องอกในสมอง สมองอักเสบ เป็นต้น แต่หากมีอาการมานานหลายปี ก็ไม่น่าเกิดจากโรคทางกายค่ะ 

                    สำหรับสาเหตุหลักที่ทำให้เกิดโรคซึมเศร้า เช่น พันธุกรรม หรือมีประวัติสมาชิกในครอบครัวเป็นโรคซึมเศร้า สภาพแวดล้อมในการเลี้ยงดูตั้งแต่เด็ก อิทธิพลจากคนใกล้ชิดรอบข้าง การมีลักษณะนิสัยเป็นคนอ่อนไหวง่าย คิดมาก  รวมถึงการมีสารเคมีในสมองที่ไม่สมดุล เป็นต้น ซึ่งหากเริ่มมีความรู้สึกผิดปกติมาตั้งแต่เด็ก อาจเป็นลจากพันธุกรรมหรือการเลี้ยงดูได้ค่ะ 

                   ในเบื้องต้น แนะนำควรเล่าให้สามีฟังถึงความรู้สึกต่างๆ ที่เราเป็นอยู่ แม้ในเริ่มแรก สามีอาจยังไม่เข้าใจ แต่อย่างน้อย ก็ขอให้มีคนรับรู้ถึงความผิดปกติของเราก่อน หรือหากลูกๆ โตแล้ว ก็อาจเล่าให้ลูกรับฟังก็ได้ค่ะ และควรหาเวลาไปพบจิตแพทย์เพื่อประเมินอาการซึมเศร้าที่เป็นอยู่ว่ารุนแรงเพียงใด ซึ่งการรักษาก็มีทั้งการใช้ยา และการรักษาทางจิตบำบัดค่ะ ไม่ควรปล่อยให้อาการความรู้สึกผิดปกติต่างๆ เป็นมากขึ้นเรื่อยๆ เพราะอาจยิ่งยากต่อการรักษา และอาจอันตรายต่อตนเองได้ หากมีความพยายามที่จะทำร้ายตนเองค่ะ ทั้งนี้ อาจลองโทรไปที่เบอร์สายด่วนสุขภาพจิต 1323 เพื่อให้คำแนะนำเพิ่มเติมได้ค่ะ 

                   การเป็นโรคซึมเศร้า ก็เหมือนกับการเป็นโรคอื่นๆ หากได้รับการรักษาที่ถูกวิธี โรคก็จะทุเลาลง อารมณ์ความรู้สึกผิดปกติต่างๆ ก็จะหายเป็นปกติได้ในที่สุดค่ะ เป็นกำลังใจให้ค่ะ