กาแฟดำ (Black Coffee) หรือที่หลายคนเรียกว่าอเมริกาโน่ (Americano) เป็นเครื่องดื่มที่ผสมกาแฟและน้ำเปล่า เพื่อเจือจางความเข้มและช่วยให้ดื่มได้ง่ายขึ้น ประโยชน์ของกาแฟดำไม่เพียงช่วยกระตุ้นให้คุณรู้สึกสดชื่นในตอนเช้า แต่ยังช่วยเสริมสุขภาพในด้านอื่นด้วย
สำหรับคนที่ชอบดื่มกาแฟและใส่ใจในสุขภาพ คุณเคยสงสัยไหมว่ากาแฟดำและกาแฟนมแตกต่างกันอย่างไร และให้ประโยชน์ต่างกันไหม โดยทั่วไปแล้ว กาแฟดำมีแคลอรีต่ำกว่ากาแฟนมที่คนไทยคุ้นเคย แต่ด้วยกลิ่นและความเข้มข้นที่มากกว่า บางคนก็อาจพบอาการบางอย่างหลังดื่มกาแฟดำได้เช่นกัน หากคุณกำลังมองหาข้อมูลเกี่ยวกับประโยชน์ของกาแฟดำและผลข้างเคียง บทความนี้อาจมีคำตอบ
ประโยชน์ของกาแฟดำ
กาแฟดำไม่ได้มอบเพียงแค่ความสดชื่นเท่านั้น แต่ยังมอบประโยชน์ดี ๆ ดังต่อไปนี้ด้วย
1. กาแฟดำแคลอรี่น้อยและดีต่อการลดน้ำหนัก
หากคุณกำลังลดน้ำหนักและควบคุมแคลอรี กาแฟดำอาจเป็นเครื่องดื่มที่ตอบโจทย์ เพราะกาแฟดำมีส่วนผสมเพียงสองอย่าง ได้แก่ กาแฟและน้ำ จึงให้พลังงานค่อนข้างต่ำ โดยกาแฟดำในปริมาณ 240 มิลลิลิตรอาจให้พลังงานแค่ 2 กิโลแคลอรีเท่านั้น ซึ่งถือว่าน้อยมากเมื่อเทียบกับเครื่องดื่มอื่น ๆ รวมถึงกาแฟนมด้วย
ถ้าหากเติมนมหรือน้ำตาลลงไป ปริมาณพลังงานที่ได้รับก็จะเพิ่มสูงขึ้น คนไทยจำนวนไม่น้อยนิยมดื่มกาแฟเย็นที่เติมนมข้นหวาน นมข้นจืด และน้ำเชื่อมกลิ่นต่าง ๆ จึงทำให้ได้รับพลังงานมากกว่าการดื่มกาแฟดำ บางคนยังชอบดื่มกาแฟปั่น ซึ่งจะต้องใส่ส่วนประกอบข้างต้นเพื่อรักษารสชาติ ทำให้ได้รับน้ำตาล ไขมัน และพลังงานเพิ่มขึ้นอีกหลายเท่า เมื่อดื่มเป็นประจำก็อาจทำให้น้ำหนักขึ้นและเพิ่มความเสี่ยงของโรคบางชนิดได้
นอกจากนี้คาเฟอีนในกาแฟดำจะช่วยเร่งการทำงานของระบบเผาผลาญ ซึ่งเพิ่มอัตราการเผาผลาญพลังงานส่วนเกินและนำไขมันสะสมไปใช้มากขึ้นเมื่อออกกำลังกาย ด้วยเหตุนี้กาแฟดำจึงมีประโยชน์สำหรับคนที่ออกกำลังกายเป็นประจำ นักกีฬา และคนที่อยู่ระหว่างลดเปอร์เซ็นต์ไขมัน
2. กาแฟดำให้สารต้านอนุมูลอิสระที่มากกว่า
คนที่ไม่ดื่มกาแฟอาจมองว่ากาแฟนั้นส่งผลเสียต่อสุขภาพได้ แต่ในทางกลับกัน หลักฐานทางวิทยาศาสตร์ชี้ว่ากาแฟมีปริมาณสารต้านอนุมูลอิสระ (Antioxidant) ค่อนข้างสูง ซึ่งสารชนิดนี้มีสรรพคุณชะลอการเสื่อมของเซลล์ ต้านการอักเสบ และอาจลดความเสี่ยงของโรคเรื้อรังบางชนิดได้
การดื่มกาแฟดำช่วยให้ร่างกายได้รับสารต้านอนุมูลอิสระมากกว่าการดื่มกาแฟนม เพราะงานศึกษาชิ้นหนึ่งได้ทดลองเติมนมลงในชาที่มีสารต้านอนุมูลอิสระโพลีฟีนอล (Polyphenols) และพบว่าการดื่มชาที่มีส่วนผสมของนมลดการดูดซึมสารต้านอนุมูลอิสระโพลีฟีนอล จึงทำให้ร่างกายไม่ได้รับประโยชน์จากสารต้านอนุมูลอิสระอย่างเต็มที่
กาแฟเป็นเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนและสารต้านอนุมูลอิสระคล้ายกับชา ดังนั้นการดื่มกาแฟที่มีนมเป็นส่วนประกอบจึงอาจลดการดูดซึมสารต้านอนุมูลอิสระได้เช่นกัน อย่างไรก็ตาม สารต้านอนุมูลอิสระในชาและกาแฟเป็นคนละชนิดกัน จึงจำเป็นต้องมีการศึกษาเกี่ยวกับประสิทธิภาพการดูดซึมสารต้านอนุมูลอิสระในกาแฟโดยตรงเพื่อยืนยันถึงข้อดังกล่าว
3. คาแฟอีนในกาแฟดำช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการออกกำลังกาย
หากคุณออกกำลังกายเป็นประจำ กาแฟดำจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการออกกำลังกายของคุณในแต่ละวัน ผลจากการทดลองที่แบ่งคนออกเป็น 4 กลุ่ม ได้แก่ คนดื่มเครื่องที่ไม่มีคาเฟอีน คนดื่มกาแฟดีแคฟหรือกาแฟคาเฟอีนต่ำ คนดื่มกาแฟแบบปกติ และคนดื่มเครื่องดื่มชนิดอื่นที่มีคาเฟอีนเพื่อวัดประสิทธิภาพการออกกำลังกาย ผลการทดลองชี้ว่ากลุ่มคนที่ดื่มกาแฟแบบปกติและคนที่ดื่มเครื่องดื่มชนิดอื่นที่มีคาเฟอีนมีประสิทธิภาพความทนทานในการออกกำลังกายสูงกว่าคนอีกสองกลุ่มที่เหลือ
4. ช่วยเสริมสุขภาพในหลายด้าน
นอกจากความโดนเด่นเรื่องกลิ่นหอม รสชาติ และสรรพคุณในการกระตุ้นร่างกายให้สดชื่น ตื่นตัว และเผาผลาญได้ดีขึ้นแล้ว กาแฟดำและคาเฟอีนยังส่งผลดีต่อระบบการทำงานของร่างกายและสุขภาพในด้านอื่น เช่น
- ช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในร่างกายให้เหมาะสม จึงอาจช่วยลดความเสี่ยงของโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ได้
- รักษาและยืดอายุการทำงานของระบบประสาท จึงอาจลดความเสี่ยงของโรคสมองและระบบประสาท อย่างโรคอัลไซเมอร์ โรคพาร์กินสัน และโรคสมองเสื่อมชนิดอื่น ๆ
อย่างไรก็ตามควรดื่มกาแฟดำในปริมาณที่เหมาะสมและรอผลการศึกษาเกี่ยวกับกาแฟดำในแง่มุมอื่น ๆ เพิ่มเติม เพื่อยืนยันถึงประโยชน์ที่มีต่อสุขภาพและความปลอดภัยในการดื่ม
ความเสี่ยงจากการดื่มกาแฟดำ
แม้ว่ากาแฟดำจะมีประโยชน์ต่อสุขภาพหลายด้าน แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่าหลายคนอาจเคยพบอาการผิดปกติหลังดื่มหรือได้กลิ่นกาแฟ รวมถึงคนที่ดื่มกาแฟมากเกินไปด้วย โดยอาจพบอาการปวดหัว เวียนหัว ใจสั่น คลื่นไส้ และอาเจียนได้ ซึ่งคนที่ไวต่อกลิ่นและไวต่อคาเฟอีนในกาแฟอาจเสี่ยงต่อผลข้างเคียงมากกว่าคนทั่วไป และอย่างที่ทราบกันดีว่า กาแฟทำให้ร่างกายตื่นตัว การดื่มกาแฟในช่วงบ่ายหรือช่วงเย็นจึงอาจส่งผลให้นอนไม่หลับหรือนอนหลับไม่สนิทได้ โดยเฉพาะคนที่มีปัญหาด้านการนอนหลับอยู่แล้ว
เพื่อสุขภาพที่ดีและป้องกันผลข้างเคียงจากการดื่มกาแฟดำ ควรดื่มกาแฟไม่เกิน 4 แก้วต่อวัน หรือ 945 มิลลิลิตร เพราะร่างกายคนเราไม่ควรได้รับคาเฟอีนเกิน 400 มิลลิกรัมต่อวัน เพราะอาจส่งผลเสียได้ หากคุณชื่นชอบการดื่มกาแฟ แต่เมื่อดื่มแล้วมักพบผลข้างเคียงอาจลองดื่มกาแฟดีแคฟที่มีคาเฟอีนต่ำก็อาจช่วยบรรเทาและลดความเสี่ยงของผลข้างเคียงได้ อย่างไรก็ตามยังไม่มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ชิ้นไหนสามารถยืนยันได้แน่ชัดว่ากาแฟดำดีต่อสุขภาพ หรือมีประโยชน์กว่ากาแฟหรือเครื่องดื่มชนิดอื่น
สำหรับใครที่มีภาวะสุขภาพ อย่างโรคหัวใจ ภาวะความดันโลหิต โรคระบบทางเดินอาหาร ภาวะซึมเศร้า โรคความผิดปกติทางอารมณ์อื่น ๆ รวมถึงคนท้องและคนที่อยู่ระหว่างการใช้ยาบางชนิด ควรปรึกษาแพทย์ก่อนดื่มกาแฟและเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนทุกชนิด