อาการปวดฟันเป็นอาการทีทราบกันดีว่าเป็นอาการที่สร้างความทรมานและสร้างความรู้สึกรำคาญได้ในเวลาเดียวกัน ยาแก้ปวดฟันจึงอาจเป็นตัวเลือกแรก ๆ ที่หลายคนเลือกใช้เพื่อบรรเทาอาการปวดฟัน แต่จริง ๆ แล้วก็ยังมีวิธีอื่น ๆ ที่สามารถนำมาปรับใช้เพื่อรักษาและบรรเทาอาการปวดฟันได้เองด้วยของใช้ในครัวเรือน ซึ่งในบทความนี้ได้รวบรวมยาแก้ปวดฟันที่สามารถหาซื้อได้ใกล้บ้าน รวมถึงวิธีการรักษาอาการปวดฟันโดยไม่ต้องพึ่งยามาให้ได้ศึกษากัน
อาการปวดฟันเป็นอาการผิดปกติภายในช่องปากที่เกิดได้จากหลายเหตุ อย่างฟันผุ ฟันแตก การอักเสบ การติดเชื้อ หรือแม้แต่ขาดสุขอนามัยที่ดี ซึ่งสาเหตุของอาการปวดฟันเหล่านี้อาจเกิดจากการละเลยการดูแลสุขภาพช่องปาก เช่น การรับประทานอาหารที่มีน้ำตาลสูง การแปรงฟันที่ไม่สะอาด หรือการใช้ยาสีฟันที่ไม่มีฟลูออไรด์ เป็นต้น
วิธีแก้ปวดฟันที่สามารถทำได้เองที่บ้าน
ยาแก้ปวดฟันส่วนใหญ่นั้นสามารถหาซื้อได้จากร้านขายยาทั่วไป แต่เพื่อความปลอดภัยควรปรึกษาแพทย์และเภสัชกรก่อนใช้ยา โดยยาที่อาจช่วยบรรเทาอาการปวดฟันได้มี ดังนี้
- ไอบูโพรเฟน ผู้ใหญ่รับประทานยาไอบูโพรเฟนปริมาณ 200-400 มิลลิกรัมทุก 4-6 ชั่วโมง
- พาราเซตามอล ผู้ใหญ่รับประทานยาพาราเซตามอลชนิดออกฤทธิ์ทันทีปริมาณ 325-1,000 มิลลิกรัมทุก 4-6 ชั่วโมง เด็กรับประทานยาพาราเซตามอลปริมาณ 10-15 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัวต่อกิโลกรัม ทุก 4-6 ชั่วโมงและไม่ควรรับประทานเกิน 5 ครั้งต่อวัน
- นาพรอกเซน ผู้ใหญ่รับประทานยานาพรอกเซนชนิดออกฤทธิ์ทันทีปริมาณ 550 มิลลิกรัมทุก 12 ชั่วโมง หรือรับประทานยานาพรอกเซนชนิดออกฤทธิ์ทันทีปริมาณ 275 มิลลิกรัมทุก 6-8 ชั่วโมง
- เบนโซเคนชนิดทา ใช้ยาเบนโซเคนชนิดทารูปแบบเจลความเข้มข้น 20 เปอร์เซ็นต์ทาบริเวณที่มีอาการปวด 4 ครั้งต่อวัน โดยยาเบนโซเคนนั้นมีความเข้มข้นของยาชาแตกต่างกันไป จึงควรขอคำแนะนำจากแพทย์ถึงปริมาณและความถี่ในการทายาก่อนการใช้
อย่างไรก็ตาม ยาเหล่านี้อาจก่อให้เกิดผลข้างเคียงได้ จึงควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์และเภสัชกรอย่างเคร่งครัด โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้ที่มีโรคประจำตัว เด็ก และคุณแม่ที่กำลังตั้งครรภ์
วิธีแก้ปวดฟันโดยไม่พึ่งยา
วิธีแก้ปวดฟันโดยไม่รับประทานยาอาจเป็นประโยชน์สำหรับผู้ที่กังวลเกี่ยวกับผลข้างเคียงของยา หรือนำมาใช้เพื่อบรรเทาอาการปวดชั่วคราวในกรณีที่ไม่สามารถหายาได้ โดยวิธีแก้ปวดฟันที่สามารถทำเองได้ที่บ้านมี ดังนี้
ประคบเย็น
ใช้ผ้าขนหนูผื่นเล็กห่อน้ำแข็งหรือถุงน้ำแข็งและประคบเย็นบริเวณที่ปวดฟันราว 20 นาที และทำซ้ำอีกครั้งในช่วง 2-3 ชั่วโมง โดยความเย็นนั้นจะไปช่วยลดการอักเสบและบวมบริเวณนั้น
บ้วนปากด้วยน้ำเกลือ
น้ำเกลือนั้นมีคุณสมบัติในการฆ่าเชื้อโรค สมานแผลในปาก ต้านการอักเสบ และยังช่วยชะล้างคราบหรือเศษอาหารตามซอกฟันที่อาจเป็นสาเหตุของอาการปวดฟันได้ โดยนำเกลือป่น 2 ช้อนชา ผสมกับน้ำอุ่นหนึ่งแก้วสำหรับใช้บ้วนปาก
ใช้ไหมขัดฟัน
การใช้ไหมขัดฟันจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการทำความสะอาดช่องปากหากใช้อย่างถูกต้อง ซึ่งจะช่วยกำจัดเศษอาหารที่ติดในซอกฟันบริเวณที่แปรงสีฟันเข้าไม่ถึงได้ นอกจากนี้ ไหมขาดฟันยังอาจช่วยลดคราบพลัคที่เป็นสาเหตุของหินปูนด้วย
รักษาด้วยสมุนไพร
สมุนไพรนั้นนับว่าเป็นยาแก้ปวดฟันจากธรรมชาติ โดยสมุนไพรที่อาจช่วยบรรเทาอาการปวดฟันได้ เช่น ใบฝรั่งมีคุณสมบัติยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อโรค ลดการอักเสบ วิธีการใช้เริ่มต้นด้วยการนำใบฝรั่งไปล้างให้สะอาดแล้วนำมาเคี้ยวหรือนำไปบดและต้มในน้ำเดือดเพื่อใช้ในการบ้วนปาก น้ำมันกานพลูมีสารฆ่าเชื้อโรคจากธรรมชาติสามารถนำมาหยดใส่ก้อนสำลีและทาบริเวณที่ปวดหรือใช้ผสมกับน้ำสะอาดเพื่อใช้บ้วนปากช่วยในลดอาการปวดและการอักเสบ กระเทียมออกฤทธิ์ช่วยลดอาการปวดและฆ่าเชื้อโรคภายในปาก นำมารักษาด้วยวิธีการเคี้ยวอย่างช้า ๆ หรือนำมาบดและทาบริเวณที่ปวดเพื่อบรรเทาอาการ
การรักษาเหล่านี้เป็นเพียงวิธีบรรเทาอาการปวดฟันเท่านั้น ไม่สามารถรักษาอาการติดเชื้อหรือรักษาโรคได้ อาการปวดฟันอาจเป็นสัญญาณของผิดปกติภายในช่องปาก จึงควรไปพบทันตแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาอย่างถูกต้อง นอกจากนี้ ผู้ที่ทราบว่าตนเองมีโรคประจำตัว ควรดูแลตนเองตามแพทย์สั่งอย่างเคร่งครัด
อย่างไรก็ตาม วิธีที่ดีที่สุดในการรักษาอาการปวดฟันคือการป้องกันการปวดฟันไม่ให้เกิดขึ้น ด้วยการดูแลช่องปากและฟันให้สะอาดและดีอยู่เสมอ อย่างแปรงฟันอย่างน้อย 2 ครั้งต่อวัน ใช้ไหมขัดฟันเพื่อกำจัดเศษอาหารและคราบพลัค รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ และตรวจสุขภาพช่องปากเป็นประจำเพื่อสุขภาพปากที่ดี
