แพ้ท้องแทนเมีย (Couvade Syndrome) ใช้เรียกอาการแพ้ท้องซึ่งพบในผู้ชายที่ภรรยากำลังตั้งครรภ์อยู่ โดยมักมีอาการคล้ายอาการแพ้ท้องในผู้หญิง เช่น เวียนศีรษะ คลื่นไส้ ท้องอืด อารมณ์แปรปรวน ซึ่งหลายคนสงสัยว่าเป็นอาการแพ้ท้องที่เกิดขึ้นจริงหรือแค่อุปาทานไปเอง
แม้จะยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัด แต่ผู้ชายบางคนอาจมีอาการคล้ายอาการแพ้ท้องของหญิงตั้งครรภ์ ซึ่งมักเริ่มมีอาการในช่วงปลายไตรมาสแรกที่ภรรยาตั้งครรภ์ และอาจมีอาการจนถึงไตรมาสสุดท้ายของการตั้งครรภ์ คุณพ่อมือใหม่ที่มีอาการแพ้ท้องแทนภรรยาจึงควรเรียนรู้วิธีดูแลตัวเองเพื่อบรรเทาอาการ และรอพบกับเจ้าตัวน้อยที่จะลืมตาดูโลกอย่างมีความสุข
อาการแพ้ท้องแทนเมียเป็นอย่างไร
โดยปกติแล้ว อาการแพ้ท้องเป็นอาการที่พบได้บ่อยในผู้หญิงที่ตั้งครรภ์ โดยเฉพาะช่วงไตรมาสแรกของการตั้งครรภ์ แต่บางคนอาจไม่มีอาการแพ้ท้องเลย ในขณะที่สามีกลับมีอาการแพ้ท้องแทน ซึ่งอาการแพ้ท้องแทนเมียอาจแตกต่างกันไปในแต่ละคน แต่โดยทั่วไปมักทำให้ว่าที่คุณพ่อเกิดอาการดังต่อไปนี้
- ปวดท้อง ท้องอืด รู้สึกแสบร้อนกลางอก
- คลื่นไส้ อาเจียน
- เบื่ออาหารหรืออยากอาหารมากกว่าปกติ ทำให้น้ำหนักตัวลดลงหรือเพิ่มขึ้น
- อ่อนเพลีย
- ปวดขา ปวดหลัง ปวดฟัน
- เป็นตะคริวที่ขา
- วิตกกังวล ซึมเศร้า
- กระสับกระส่าย นอนไม่หลับ
- ความต้องการทางเพศลดลง
อาการแพ้ท้องแทนภรรยาของคุณพ่อมักเกิดขึ้นในช่วงไตรมาสแรกของการตั้งครรภ์เช่นเดียวกับอาการแพ้ท้องของคุณแม่ และอาการอาจค่อย ๆ ดีขึ้นเมื่อการตั้งครรภ์เข้าสู่ไตรมาสที่ 2 อย่างไรก็ตาม คุณพ่อบางคนอาจมีอาการแพ้ท้องหนักขึ้นเมื่อเข้าสู่ไตรมาสที่ 3 ซึ่งเป็นช่วงใกล้คลอด
แพ้ท้องแทนเมียเกิดจากอะไร
ในปัจจุบันนักวิจัยยังคงต้องศึกษาเกี่ยวกับสาเหตุของอาการแพ้ท้องแทนเมีย จึงยังไม่สามารถสรุปสาเหตุที่แน่ชัดได้ แต่สันนิษฐานว่าอาการแพ้ท้องแทนเมียอาจเกิดจากสาเหตุดังต่อไปนี้
ความเครียด
ความเครียด โดยเฉพาะเมื่อมีลูกคนแรก ซึ่งอาจเกิดจากการที่คุณพ่อต้องดูแลสุขภาพภรรยาที่ตั้งครรภ์ เตรียมความพร้อมสำหรับทารกที่จะเกิด รวมถึงการที่ต้องรับผิดชอบภาระงานและค่าใช้จ่ายในบ้าน นอกจากนี้ หากเป็นคู่ที่มีลูกยากหรือผ่านการสูญเสียลูกมาก่อนก็อาจยิ่งทำให้เกิดความเครียดมากขึ้น
การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน
การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในร่างกายอาจเป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดอาการแพ้ท้องแทนเมีย ซึ่งงานวิจัยพบว่าระหว่างที่ภรรยาตั้งครรภ์ ระดับฮอร์โมนเทสทอสเทอโรน (Testosterone) ในผู้ชายจะลดลง ซึ่งอาจเป็นผลจากความเครียด จึงทำให้ระดับฮอร์โมนเสียสมดุลและทำให้เกิดอาการแพ้ท้อง
ความรู้สึกของคุณพ่อ
อีกสาเหตุที่อาจเป็นไปได้คือความรู้สึกอยากมีส่วนร่วมในการดูแลและเตรียมตัวสำหรับการเป็นคุณพ่อมือใหม่ รวมทั้งความเป็นห่วงและเห็นใจภรรยาที่ตั้งครรภ์ เช่น เมื่อต้องฉีดฮอร์โมนสำหรับคนที่มีบุตรยาก หรือภรรยามีอาการเลือดออกขณะตั้งครรภ์ อาจกระตุ้นให้สามีเป็นตะคริว ซึ่งเป็นอาการหนึ่งของการแพ้ท้องแทนเมียได้
อย่างไรก็ตาม ผลการศึกษาในปัจจุบันยังไม่มีข้อมูลเพียงพอที่จะยืนยันได้ว่าเหตุใดผู้ชายบางคนจึงมีอาการแพ้ท้องแทนเมีย จึงอาจต้องรอการศึกษาวิจัยเพิ่มเติมต่อไปในอนาคต
แพ้ท้องแทนเมีย รับมืออย่างไร
อาการแพ้ท้องแทนเมียไม่ใช่โรค จึงไม่มีวิธีการรักษาโดยตรง โดยทั่วไปอาการมักหายไปหลังจากภรรยาคลอดลูก ซึ่งสิ่งที่คุณพ่อควรทำเพื่อรับมือกับอาการแพ้ท้อง มีดังนี้
- ดื่มน้ำให้เพียงพอวันละ 6–8 แก้ว เพื่อทดแทนการสูญเสียน้ำจากการอาเจียน ในระหว่างวันอาจจิบน้ำผลไม้หรือน้ำขิงที่ช่วยบรรเทาอาการคลื่นไส้ และหลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน
- หากรับประทานอาหารได้น้อย ให้แบ่งเป็นมื้อย่อยเพื่อรับประทานได้บ่อยขึ้น ควรหลีกเลี่ยงอาหารที่มีไขมันสูง รับประทานอาหารที่ย่อยง่ายและรสไม่จัด เช่น โจ๊ก ซุปอุ่น ๆ ขนมปังปิ้ง ขนมปังกรอบ และซีเรียล
- หลีกเลี่ยงกลิ่นที่ทำให้รู้สึกคลื่นไส้ โดยสวมหน้ากากอนามัยป้องกันกลิ่น หรือใช้เทียนหอมหรือสเปรย์ปรับอากาศที่มีน้ำมันหอมระเหยกลิ่นสดชื่น เช่น มิ้นท์ เลมอน
- พักผ่อนให้เพียงพอ เพื่อป้องกันอาการอ่อนเพลีย
อาการแพ้ท้องแทนเมียอาจทำให้คุณพ่อหลายคนรู้สึกอายที่มีอาการคลื่นไส้ อาเจียน และอาจส่งผลกระทบต่อการทำงานและการใช้ชีวิตประจำวัน หากรู้จักวิธีรับมือกับอาการเหล่านี้จะช่วยบรรเทาอาการให้ดีขึ้นได้ นอกจากนี้ การพูดคุยกับภรรยาให้เข้าใจอาจช่วยลดความเครียดและความกังวลที่เกิดขึ้นได้ หากมีข้อสงสัยในการดูแลตนเองเมื่อมีอาการแพ้ท้องแทนเมีย ควรไปพบแพทย์เพื่อรับคำแนะนำ
