หลายคนคงเคยรู้จัก Ceramide หรือเซราไมด์กันมาบ้าง โดยเฉพาะผู้ที่มีผิวบอบบางแพ้ง่าย ผิวแห้ง และผู้ที่ชื่นชอบการดูแลผิว ซึ่งสารชนิดนี้ขึ้นชื่อเรื่องการปกป้องผิว ทำให้สกินแคร์ที่มีสารชนิดนี้เป็นส่วนประกอบมักโฆษณาว่าสามารถเสริมสร้างความแข็งแรงให้กับผิวหนังได้
Ceramide เป็นกรดไขมันชนิดหนึ่งที่มีอยู่ตามผิวหนังชั้นนอก อีกทั้งยังมีหน้าที่ในการทำงานของสมองและระบบประสาท แต่จะมีความโดดเด่นในด้านสรรพคุณต่อผิวหนังและเป็นสารให้ความชุ่มชื้น เพราะไม่เพียงแต่ช่วยบำรุงผิว แต่ยังใช้ในการรักษาโรคผิวหนังบางชนิดได้ด้วย นอกจากสกินแคร์แล้ว เซราไมด์ยังอาจผสมอยู่ในผลิตภัณฑ์อื่น อย่างเครื่องสำอาง ยาสระผม และผลิตภัณฑ์ดับกลิ่นกาย
ทำไม Ceramide ถึงดีต่อผิว?
ผิวชั้นนอก (Epidemis) มีกรดไขมันเซราไมด์เป็นส่วนประกอบมากกว่าครึ่งหนึ่ง โดยจะช่วยเคลือบผิวหนังและป้องกันการระเหยของน้ำในชั้นผิว ลดอาการผิวแห้งที่เป็นสาเหตุของผิวระคายเคืองและปัญหาผิวอื่น ๆ อย่างริ้วรอยก่อนวัย ตีนกา และผิวที่ดูเหนื่อยล้า ไม่ชุ่มชื้น
นอกจากป้องกันน้ำในผิวระเหยแล้ว การศึกษายังพบอีกว่าสรรพคุณในการเคลือบผิวของ Ceramide ทำหน้าที่เป็นเกราะปกป้องผิวจากมลพิษ อย่างสารเคมี ฝุ่นควัน และสารก่อการระคายเคืองอื่น ๆ ถึงแม้เซราไมด์ในสกินแคร์จะเป็นชนิดสังเคราะห์ขึ้นมา แต่ก็มีโครงสร้างคล้ายกันกับเซราไมด์ธรรมชาติที่เป็นส่วนประกอบของผิวอยู่แล้วจึงสามารถปกป้องผิวและทำหน้าที่ได้ดีไม่แพ้กัน ด้วยเหตุนี้ Ceramide จึงเป็นมิตรต่อผิว โดยเฉพาะผู้ที่มีผิวแห้ง ระคายเคือง และบอบบางแพ่ง่าย
Ceramide ยังเป็นสารให้ความชุ่มชื้นทางเลือกที่แพทย์อาจใช้เป็นส่วนเสริมในการรักษาโรคผิวหนังหลายโรค โดยเฉพาะในกลุ่มโรคภูมิแพ้ผิวหนัง (Atopic Dermatitis) อย่างผื่นผ้าอ้อม ผิวอักเสบจากสารเคมี และโรคสะเก็ดเงิน เพราะผู้ที่ป่วยโรคเหล่านี้มักมีผิวแห้งและอักเสบ ซึ่ง Ceramide จะช่วยกักเก็บน้ำในผิวและช่วยให้ผิวฟื้นฟูได้ดีขึ้น อย่างไรก็ตาม แพทย์อาจแนะนำผลิตภัณฑ์ที่มีสารให้ความชุ่มชื่นชนิดอื่น ๆ เพื่อกักเก็บความชุ่มชื้นในผิวได้เช่นกัน นอกจากสรรพคุณที่ดีต่อผิวแล้ว งานวิจัยบางชิ้นยังพบว่า Ceramide ยังเพิ่มความชุ่มชื้นและเสริมความแข็งแรงให้กับเส้นผมด้วยจึงทำให้มีผลิตภัณฑ์บำรุงผมที่มีสารชนิดนี้เป็นส่วนประกอบ
การใช้ผลิตภัณฑ์ Ceramide
ในปัจจุบันสกินแคร์หรือผลิตภัณฑ์บำรุงผิวจำนวนมากที่มี Ceramide เป็นส่วนประกอบให้เลือกซื้อและใช้ได้ตามความเหมาะสม โดยผลลัพธ์หลังการใช้อาจแตกต่างกันไปตามสภาพผิวและปัญหาผิวของแต่ละคน ซึ่งการเลือกใช้ผลิตภัณฑ์สำหรับแก้ปัญหาผิวที่มี Ceramide เป็นส่วนประกอบก็อาจช่วยแก้ปัญหาผิวได้ดียิ่งขึ้น
สิ่งที่ควรระวังในการเลือกซื้อผลิตภัณฑ์ที่มี Ceramide คือ สารก่อการระคายเคืองที่มีผสมอยู่ในผลิตภัณฑ์เหล่านั้น อย่างแอลกอฮอล์ น้ำหอม หรือสารสกัดธรรมชาติ ที่แต่ละคนอาจแพ้ไม่เหมือนกัน โดยเฉพาะผู้ที่เป็นโรคผิวหนังและผิวแพ้ง่าย ดังนั้น จึงควรศึกษาผลิตภัณฑ์ให้ดีก่อนซื้อ และเมื่อซื้อมาแล้วควรทดสอบการแพ้ด้วยการทาผลิตภัณฑ์นั้นบริเวณต้นแขนด้านในและทิ้งไว้ข้ามวัน หากมีรอยแดงหรือความผิดปกติเกิดขึ้นอาจมีแนวโน้มที่จะเกิดอาการแพ้ได้
นอกจาก Ceramide ที่ผสมอยู่ในสกินแคร์แล้ว ยังมีเซราไมด์ในรูปแบบอาหารเสริมที่แพทย์อาจสั่งจ่ายให้กับผู้ที่เป็นโรคผิวหนังบางประเภท ก่อนการใช้จึงควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชเสียก่อน โดยเฉพาะผู้ที่มีโรคประจำตัว ผู้สูงอายุ คุณแม่ที่กำลังตั้งครรภ์หรือให้นมบุตร สำหรับผู้ที่มีปัญหาผิวแห้งหรือระคายเคืองง่ายทั่วไป แพทย์อาจแนะนำให้ใช้ผลิตภัณฑ์ทาภายนอก แต่หากต้องการได้รับ Ceramide จากธรรมชาติอาจรับประทานมันเทศ ถั่วเหลือง ข้าวโพด ข้าว และข้าวสาลีที่มีสารดังกล่าวเป็นส่วนประกอบแทน
หากมีผลข้างเคียงจากการใช้ผลิตภัณฑ์ Ceramide ทั้งจากแพทย์สั่งจ่ายให้หรือซื้อมาใช้เอง เช่น ลมพิษ ผื่นแดง คัน หรืออาการบวมตามผิวหนัง ควรหยุดใช้ผลิตภัณฑ์ดังกล่าวและไปพบแพทย์ หรือหากใช้เซราไมด์แล้วไม่ได้ผลก็ยังมีสารอื่น ๆ ที่อาจให้ผลลัพธ์ในลักษณะเดียวกัน แต่เพื่อความปลอดภัย ควรปรึกษาแพทย์ก่อนการใช้