ผู้ปกครองหลายคนอาจเคยประสบปัญหาลูกกินยายาก โดยเฉพาะยาในรูปแบบเม็ด โดยลูกน้อยอาจมีอาการขย้อน สำลัก หรืออาเจียนขณะพยายามกลืนยา และอาจเป็นเรื่องยากมากขึ้นสำหรับเด็กที่ไม่อยากกินยาหรือวิตกกังวลในการกินยา การสอนให้เด็กกินยาได้อย่างถูกวิธีจึงเป็นเรื่องที่คุณพ่อคุณแม่ควรให้ความสนใจ
ยาบางชนิดจำเป็นจะต้องรับประทานด้วยการกลืนทั้งเม็ด หากกัด ตัด หรือบด ประสิทธิภาพของยาอาจลดต่ำลงหรือเป็นอันตรายต่อผู้รับประทานได้ อีกทั้งเด็กที่ป่วยด้วยโรคเรื้อรังจำนวนไม่น้อยอาจไม่ยอมกินยาเนื่องจากรสชาติ ผิวสัมผัสหรือกลิ่นของตัวยา บทความนี้จึงรวบรวมวิธีที่จะช่วยให้เด็กสามารถกลืนยาได้ง่ายและปลอดภัยมาฝากกัน
ลูกกินยายาก ทำอย่างไรดี
สำหรับเด็ก ๆ แล้วการกลืนยาอาจทำได้อย่างยากลำบากและไม่ราบรื่นนัก ซึ่งก่อนการสอนให้ลูกกินยา คุณพ่อคุณแม่อาจพูดถึงทักษะด้านอื่น ๆ ของเด็กอย่างการปั่นจักรยานหรือการผูกเชือกรองเท้าด้วยตนเอง และอธิบายถึงความสำคัญของการกินยาเพื่อเป็นการเสริมพลังบวกให้แก่เด็กในการฝึกกินยา โดยการฝึกอาจทำได้ด้วยขั้นตอนต่าง ๆ ดังนี้
- ให้เด็กนั่งตัวตรง
- จัดท่าให้ศีรษะเด็กหงายขึ้นเล็กน้อยเท่านั้น เนื่องจากการหงายมากเกินไปอาจทำให้ยากต่อการกลืน
- ให้เด็กจิบน้ำทีละน้อยก่อนเพื่อฝึกการกลืน
- วางยาไว้บนลิ้นเด็กก่อนจะให้ดื่มน้ำตาม โดยอาจใช้หลอดเป็นตัวช่วยได้
- หากเด็กไม่สามารถกินยาได้ในครั้งแรก ควรหยุดการฝึกและเว้นระยะเวลาก่อนจะเริ่มการฝึกครั้งต่อไป
อย่างไรก็ตามหลังการกินยาเด็กควรดื่มน้ำในปริมาณพอสมควร และน้ำดื่มอาจเป็นน้ำอุ่นเพื่อให้คอเกิดความผ่อนคลาย ผู้ปกครองอาจซ่อนยาไว้ในอาหารที่มีเนื้อสัมผัสนุ่ม และเมื่อเด็กสามารถกลืนยาชิ้นเล็ก ๆ ได้ จึงค่อยให้เด็กฝึกการกลืนยาที่มีขนาดใหญ่ขึ้นในภายหลัง
เคล็ดลับแก้ปัญหาลูกกินยายาก
สิ่งสำคัญสำหรับการฝึกคือ ผู้ปกครองไม่ควรรีบร้อนในการให้ลูกฝึกกินยาจนเกินไป ควรสร้างบรรยากาศที่ผ่อนคลาย ให้รางวัลและคำชมเชยเสมอหากเด็กทำสำเร็จ ใช้ช่วงเวลาสั้น ๆ สำหรับการฝึกในแต่ละครั้งเพื่อไม่ให้เด็กเกิดความเหนื่อยล้าหรือเกิดความเครียดจนเกินไป ควรปรึกษาเภสัชกรเพื่อให้แน่ใจว่ายาที่เด็กต้องกินสามารถบดหรือตัดแบ่งเป็นชิ้นได้โดยไม่เป็นอันตราย หากเด็กสามารถกินยาเม็ดได้แล้ว อาจให้เด็กฝึกกินวิตามินชนิดเม็ดทุกวันเพื่อเป็นการฝึกการกลืนยาอย่างต่อเนื่อง แต่หากเด็กไม่สามารถกลืนยาได้นั้น ผู้ปกครองควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเพื่อให้เด็กได้รับการฝึกด้วยวิธีอื่น ๆ ต่อไป
นอกจากนี้ผู้ปกครองควรปรึกษาแพทย์หากปัญหาลูกกินยายากเกี่ยวข้องกับอาการอื่น ๆ อย่างอาการปากแห้งหรือภาวะกลืนลำบาก (Dysphagia) ซึ่งเป็นอาการที่อาจทำให้การกลืนยากขึ้นกว่าเดิม และควรแจ้งให้แพทย์ทราบหากลูกไม่สามารถกินยาได้ ไม่ควรตัดสินใจให้ลูกหยุดกินยาด้วยตนเอง
