สมรรถภาพทางเพศถือเป็นเรื่องสำคัญสำหรับผู้ชาย เพราะไม่เพียงเพิ่มความมั่นใจให้กับตัวเอง แต่ยังช่วยเสริมสร้างความสัมพันธ์อันดีให้กับคู่รักอีกด้วย ซึ่งคนที่กังวลใจในเรื่องดังกล่าวอาจหาหนทางรักษาโดยเลือกใช้ผลิตภัณฑ์สมุนไพรและอาหารเสริมต่าง ๆ ตามท้องตลาดที่อ้างสรรพคุณว่าช่วยกระตุ้นสมรรถภาพเพศชายได้ แต่สรรพคุณของสมุนไพรที่ว่านี้จะน่าเชื่อถือมากน้อยแค่ไหน และมีพืชสมุนไพรชนิดใดบ้าง ศึกษาได้จากข้อมูลต่อไปนี้
เนื่องจากการมีสมรรถภาพทางเพศที่ดีคือส่วนหนึ่งของสุขภาพกายใจที่สมบูรณ์แข็งแรง เพิ่มความพึงพอใจให้กับคนรัก ช่วยตัดปัญหาที่กระทบต่อความสัมพันธ์ระหว่างคู่ครอง อีกทั้งยังแสดงถึงความเป็นชาย ทำให้เกิดความเชื่อมั่นในตนเองได้เป็นอย่างดี นี่จึงเป็นเหตุผลว่าทำไมผู้ชายหลายคนถึงต้องการเพิ่มสมรรถภาพทางเพศของตนนั่นเอง
โดยผู้ที่ประสบปัญหารังควาญใจอย่างภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศหรืออาการนกเขาไม่ขัน (Erectile Dysfunction) อาจมีอาการ เช่น องคชาตไม่แข็งตัว หรือแข็งตัวไม่นานพอจะมีเพศสัมพันธ์ มีความต้องการทางเพศลดลง มีความผิดปกติในการหลั่งอสุจิ โดยอาจมีปัญหาหลั่งเร็วหรือช้าเกินไป เป็นต้น ซึ่งอาจเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุด้วยกัน ทั้งจากโรคประจำตัวและภาวะทางสุขภาพต่าง ๆ เช่น กลุ่มอาการอ้วนลงพุง โรคหลอดเลือด โรคในระบบประสาทและสมอง โรคไต ร่างกายมีสารอนุมูลอิสระในปริมาณมาก เป็นต้น รวมไปถึงการใช้ยารักษาโรค การผ่าตัด การบาดเจ็บ การสูบบุหรี่ การดื่มแอลกอฮอล์ และอายุที่เพิ่มมากขึ้น ส่วนปัจจัยทางด้านอารมณ์และจิตใจอย่างภาวะซึมเศร้าหรือความเครียดก็อาจเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศได้เช่นกัน
สมรรถภาพเพศชายเพิ่มได้ด้วยการปรับพฤติกรรม
การเพิ่มสมรรถภาพทางเพศมีวิธีมากมายที่สามารถนำมาใช้ได้ ซึ่งแตกต่างกันไปตามบุคคล ทั้งนี้ ขึ้นอยู่กับสาเหตุ ความรุนแรง และโรคประจำตัวของผู้ป่วยด้วย โดยแพทย์อาจแนะนำให้ผู้ป่วยปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในชีวิตประวัน เช่น ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ เลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ลดน้ำหนักหากอยู่ในภาวะอ้วน จัดการกับความเครียด เลิกสูบบุหรี่ หลีกเลี่ยงการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และไม่ยุ่งเกี่ยวกับยาเสพติดทุกชนิด เป็นต้น นอกจากนี้ ยังมีการรักษาทางเลือกอื่น ๆ ที่อาจช่วยรักษาและบรรเทาปัญหานี้ ได้แก่ การใช้สมุนไพร การรับประทานยาตามคำสั่งแพทย์ การใช้ฮอร์โมนบำบัด การใช้กระบอกสุญญากาศ การใช้ยาสอดเข้าทางท่อปัสสาวะ การใช้ยาฉีด การผ่าตัด และการใส่แกนอวัยวะเพศเทียม
สมุนไพรเสริมสร้างสมรรถภาพเพศชาย
ในปัจจุบันมีผลิตภัณฑ์อาหารเสริมที่มีส่วนประกอบของสมุนไพรมากมายที่เชื่อกันว่ามีสรรพคุณช่วยเพิ่มสมรรถภาพทางเพศแก่ผู้ชายได้ ซึ่งก็มีงานวิจัยบางส่วนที่ศึกษาว่าสมุนไพรบางชนิดรักษาภาวะนี้ได้จริง โดยสมุนไพรที่ได้รับความสนใจและนิยมรับประทานกันอย่างกว้างขวาง มีดังนี้
กระชายดำ
กระชายดำหรือที่รู้จักกันว่าโสมไทย เป็นพืชในวงศ์เดียวกับกระชาย ข่า ขิง และขมิ้น โดยในตำรายาไทยระบุว่ากระชายดำมีสรรพคุณเป็นยาอายุวัฒนะและช่วยเพิ่มสมรรถภาพทางเพศ ซึ่งการแพทย์พื้นบ้านของไทยได้นำกระชายดำมาใช้เป็นเวลาหลายร้อยปี
ด้านการทดลองเกี่ยวกับประสิทธิภาพของกระชายดำในการรักษาภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศ มีงานวิจัยที่ทดลองในกลุ่มอาสาสมัครซึ่งเป็นผู้สูงอายุจำนวน 45 คน โดยให้ผู้ทดลองรับประทานสารสกัดจากกระชายดำปริมาณ 90 มิลลิกรัมต่อวัน เป็นเวลา 2 เดือน หลังการทดลองพบว่ากลุ่มอาสาสมัครผู้สูงอายุมีสมรรถภาพทางเพศที่ดีขึ้นโดยไม่มีผลข้างเคียง อย่างไรก็ตาม งานค้นคว้าดังกล่าวเป็นเพียงการทดลองขนาดเล็ก จึงควรมีการศึกษาเพิ่มเติมในกลุ่มคนจำนวนมาก เพื่อยืนยันสมมติฐานดังกล่าวให้ชัดเจนยิ่งขึ้นต่อไป
ตรีผลา
ตรีผลาถูกนำมาใช้เป็นยาอายุวัฒนะนานนับพันปี โดยประกอบไปด้วยผลไม้แห้ง 3 ชนิด ได้แก่ สมอไทย สมอภิเภก และมะขามป้อม อาจกล่าวได้ว่าการผสมผสานนี้ทำให้ตรีผลามีสรรพคุณทางยามากมายอย่างช่วยลดความเครียดหรือต่อต้านอนุมูลอิสระ ซึ่งอาจเป็นสาเหตุของการเกิดภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศ จากการศึกษาค้นคว้าในสัตว์ทดลองที่ผ่านมาก็พบว่า ตรีผลาช่วยป้องความเครียดได้
ยิ่งไปกว่านั้นยังมีงานวิจัยที่เผยว่า ตรีผลาอุดมไปด้วยวิตามินซีและสารฟลาโวนอยด์ที่มีฤทธิ์ต่อต้านอนุมูลอิสระ จึงอาจช่วยให้ผู้ประสบปัญหานกเขาไม่ขันมีอาการดีขึ้น แต่ควรต้องมีการศึกษาเพิ่มเติมในคนเพื่อยืนยันคุณสมบัติดังกล่าวก่อนการสรุปผล เพราะงานวิจัยเหล่านี้เป็นเพียงการศึกษาในสัตว์เท่านั้น
เห็ดหลินจือ
โรคหรือภาวะทางจิตใจอาจส่งผลกระทบต่ออารมณ์ทางเพศได้ เช่น ภาวะซึมเศร้า ความวิตกกังวล ความเครียด ความเหนื่อยล้า ปัญหาด้านการนอนหลับ และปัญหาด้านความสัมพันธ์ เป็นต้น ซึ่งเห็ดหลินจือเป็น 1 ในสมุนไพรที่มีการกล่าวอ้างสรรพคุณว่าสามารถต้านอาการอ่อนเพลียและช่วยรักษาโรคซึมเศร้าได้ โดยงานค้นคว้าหนึ่งได้ทดลองประสิทธิภาพและความปลอดภัยของเห็ดหลินจือกับอาสาสมัคร 48 คน ผลลัพธ์ที่ได้คือ เห็ดหลินจืออาจมีคุณสมบัติในการลดอารมณ์ซึมเศร้าและอาการของโรควิตกกังวล ซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งของภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศ
นอกจากนี้ มีงานวิจัยอีกชิ้นที่ศึกษาประสิทธิภาพของการรับประทานสารสกัดจากเห็ดหลินจือในอาสาสมัครซึ่งป่วยเป็นโรคทางประสาทที่มีอาการอ่อนเพลียเรื้อรังจำนวน 123 คน พบว่ากลุ่มผู้ทดลองที่รับประทานสารสกัดเห็ดหลินจือปริมาณ 1,800 มิลลิกรัม วันละ 3 ครั้ง เป็นเวลานาน 8 สัปดาห์ มีอาการอ่อนเพลียลดลงและมีสุขภาพโดยรวมดีขึ้นด้วย อย่างไรก็ตาม จำเป็นต้องมีการศึกษาเพิ่มเติมในกลุ่มตัวอย่างขนาดใหญ่ต่อไป เพื่อยืนยันประโยชน์ของเห็ดหลินจือในด้านนี้
โสม
สมุนไพรชนิดนี้ถูกนำมาใช้ในตำราแพทย์แผนจีนเพื่อบำรุงสุขภาพและรักษาภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศมานานนับศตวรรษ โดยการศึกษากับหนูทดลองชิ้นหนึ่งพบว่า โสมแดงมีประสิทธิภาพช่วยรักษาภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศในหนูที่ป่วยด้วยกลุ่มอาการอ้วนลงพุง ทั้งยังช่วยยับยั้งการเกิดพังผืดบริเวณกล้ามเนื้อคอร์ปัส คาเวอร์โนซัม (Corpus Cavernosum) ขององคชาตอีกด้วย
นอกจากงานวิจัยข้างต้น ยังมีงานวิจัยอื่น ๆ อีก 7 ชิ้นที่ศึกษาประสิทธิภาพของโสมต่อการรักษาภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศแล้วชี้ให้เห็นว่า การรับประทานโสมแดงปริมาณ 600-1,000 มิลลิกรัม วันละ 3 ครั้ง อาจช่วยรักษาภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศได้ ซึ่งอาจเป็นไปได้ว่าโสมมีคุณสมบัติช่วยรักษาเยียวยาปัญหานี้ได้จริง
เมล็ดองุ่นสกัด
นอกจากโรคประจำตัวและปัญหาสุขภาพจิตแล้ว ภาวะฮอร์โมนเพศชายต่ำ (Hypogonadism) ก็อาจเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศได้เช่น โดยภาวะดังกล่าวเกิดจากลูกอัณฑะผลิตฮอร์โมนเทสโทสเทอโรนได้ไม่เพียงพอ ซึ่งฮอร์โมนนี้มีส่วนสำคัญที่ช่วยให้เกิดความต้องการทางเพศและการผลิตน้ำอสุจิ โดยหลายคนเชื่อว่าสารสกัดจากเมล็ดองุ่นอาจมีคุณสมบัติช่วยป้องกันภาวะฮอร์โมนเพศชายต่ำได้ เนื่องจากอุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระอย่างฟีนอลิก ฟลาโวนอยด์ และแอนโทไซยานินในปริมาณสูง ทั้งนี้ มีการศึกษาชิ้นหนึ่งสนับสนุนสรรพคุณในข้อนี้ โดยค้นคว้าในหนูทดลองแล้วพบว่าสารสกัดจากเมล็ดองุ่นช่วยเพิ่มปริมาณของน้ำอสุจิในหนูทดลองได้
แม้งานวิจัยดังกล่าวจะชี้ให้เห็นถึงสรรพคุณของสารสกัดจากเมล็ดองุ่นในการผลิตน้ำอสุจิที่อาจมีผลต่อการรักษาหรือป้องกันภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศ แต่ก็เป็นเพียงการศึกษาทดลองในสัตว์เท่านั้น จึงจำเป็นต้องศึกษาทดลองในระยะยาวกับมนุษย์เพิ่มเติมต่อไปจนกว่าจะได้ผลลัพธ์ที่ชัดเจน
เปลือกสน
ปัจจุบันมีผู้ผลิตจำนวนหนึ่งนิยมนำสารสกัดจากเปลือกสนมาริไทม์ฝรั่งเศส (French Maritime Pine Bark Extract) มาใช้เป็นส่วนประกอบในผลิตภัณฑ์อาหารเสริมตามท้องตลาด ซึ่งสารสกัดชนิดนี้ถูกนำมาใช้รักษาภาวะเจ็บป่วยมากมาย ไม่ว่าจะเป็นอาการผิวหนังแห้ง โรคสมาธิสั้น และภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศ
จากการศึกษาทดลองที่ผ่านมาเกี่ยวกับประสิทธิภาพของสารสกัดจากเปลือกสนต่อการกระตุ้นสมรรถภาพทางเพศและคุณภาพของอสุจิ พบว่าการรับประทานสารสกัดจากเปลือกสนคู่กับแอลอาร์จินีนอาจช่วยกระตุ้นสมรรถภาพทางเพศ และช่วยพัฒนาคุณภาพของอสุจิให้ดีขึ้นได้ โดยมีงานวิจัยอีกชิ้นหนึ่งที่กล่าวสนับสนุนคุณสมบัติของเปลือกสนในด้านนี้ว่า การรับประทานสารสกัดจากเปลือกสนคู่กับแอลอาร์จินีนอาจช่วยเพิ่มสมรรถภาพทางเพศในผู้ที่มีปัญหาเสื่อมสมรรถภาพทางเพศได้โดยไม่มีผลข้างเคียงด้วย
เจียวกู่หลาน
ผู้ที่หันมาดูแลสุขภาพโดยใช้สมุนไพรอาจเคยได้ยินชื่อของเจียวกู่หลานหรือปัญจขันธ์มาไม่มากก็น้อย ซึ่งเชื่อกันว่าสมุนไพรดังกล่าวมีคุณสมบัติในการต้านอนุมูลอิสระ อันเป็นปัจจัยหนึ่งที่อาจทำให้เกิดภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศ โดยมีการศึกษาชิ้นหนึ่งเผยให้เห็นว่า น้ำมันที่สกัดจากเมล็ดเจียวกู่หลานมีประสิทธิภาพในการต้านอนุมูลอิสระโดยตรง ทั้งยังมีงานวิจัยอีกหลายชิ้นที่ทำการศึกษาในสัตว์และห้องทดลองแล้วพบว่า เจียวกู่หลานมีสารพอลิแซ็กคาไรด์ (Polysaccharides) ซึ่งเป็นสารที่มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ จึงอาจเป็นได้ถึงสรรพคุณในการรักษาภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศของสมุนไพรนี้ ทั้งนี้ การศึกษาเพิ่มเติมก็เป็นเรื่องจำเป็น เพื่อนำผลลัพธ์ที่ได้มาสนับสนุนประสิทธิภาพของเจียวกู่หลานต่อไป
โกจิเบอร์รี่
พืชพื้นเมืองจากประเทศจีนชนิดนี้เป็นอีกหนึ่งสมุนไพรที่อุดมไปด้วยวิตามิน แร่ธาตุ และสารต้านอนุมูลอิสระ หลายคนเชื่อกันว่าโกจิเบอร์รี่มีประโยชน์ในหลายด้าน ทั้งฟื้นฟูระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย ลดน้ำหนัก บำรุงสายตา และเพิ่มสมรรถภาพทางเพศ จึงมีการศึกษาค้นคว้าโดยให้หนูทดลองกินสารสกัดจากโกจิเบอร์รี่ทุกวันในปริมาณ 150 และ 300 มิลลิกรัม ต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม เป็นระยะเวลา 6 สัปดาห์ ผลปรากฏว่า สารสกัดจากโกจิเบอร์รี่ซึ่งมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระอาจส่งผลเชิงบวกต่อสมรรถภาพทางเพศได้ นอกจากนั้น อีกหนึ่งงานวิจัยในหนูทดลองยังชี้ให้เห็นว่า สารสกัดจากโกจิเบอร์รี่อาจช่วยฟื้นฟูเส้นประสาทบริเวณองคชาตและเสริมสร้างสมรรถภาพทางเพศให้ดีขึ้นอีกครั้ง อย่างไรก็ตาม งานวิจัยเหล่านี้เป็นเพียงการทดลองในสัตว์ จึงควรมีการศึกษาเพิ่มเติมกับคนโดยตรงในอนาคต
บริโภคสมุนไพรอย่างไรให้ปลอดภัยต่อสุขภาพ ?
แม้ผลการค้นคว้ามากมายจะแสดงถึงสรรพคุณของสมุนไพรต่าง ๆ ที่อาจช่วยเพิ่มสมรรถภาพเพศชายได้ แต่เพื่อความปลอดภัยในการบริโภค ผู้ที่ต้องการใช้ยาหรืออาหารเสริมที่มีส่วนประกอบของสมุนไพร ควรเลือกซื้อผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพจากโรงงานหรือแหล่งผลิตที่ได้มาตรฐาน ได้รับการรับรองความปลอดภัยจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) เพื่อป้องกันส่วนประกอบหรือสารแปลกปลอมที่อาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพ รวมถึงควรศึกษาข้อมูลผลิตภัณฑ์ในด้านส่วนประกอบต่าง ๆ และผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้ให้ดีก่อน เนื่องจากมีอาหารเสริมและสมุนไพรมากมายที่วางขายในท้องตลาดที่อาจมีราคาถูกแต่กลับไม่มีคุณภาพและมาตรฐานการผลิต อีกทั้งอาจมีสารประกอบที่เสี่ยงทำให้เกิดอาการแพ้หรือผลข้างเคียงต่าง ๆ เช่น ปวดหัว เวียนหัว ใจเต้นเร็ว คลื่นไส้ อาเจียน หน้าบวม หรือสูญเสียการมองเห็น เป็นต้น
ทั้งนี้ นอกจากการพิจารณาด้วยตนเองในเบื้องต้น ผู้บริโภคควรปรึกษาแพทย์และเภสัชกรให้ดีก่อนรับประทานยาหรืออาหารเสริมสมุนไพรใด โดยเฉพาะผู้ที่มีปัญหาสุขภาพ และควรแจ้งให้แพทย์ทราบทันทีหากพบว่ามีอาการข้างเคียงเกิดขึ้นหลังใช้อาหารเสริมเหล่านั้น
