หลากวิธีเติมแร่ธาตุ… เพราะร่างกายขาดเกลือแร่ไม่ได้

แม้เราจะคุ้นเคยกับเกลือแร่ แต่บางคนอาจไม่รู้ว่า เกลือแร่ไม่ได้มีแค่โซเดียมเท่านั้น แต่ยังมีแร่ธาตุที่จำเป็นและมีความสำคัญต่อกระบวนการทำงานของระบบต่าง ๆ ภายในร่างกายอีกมาก และหากขาดเกลือแร่ไป ร่างกายก็อาจทำงานผิดปกติหรือเกิดปัญหาสุขภาพได้ ดังนั้น เราจึงควรได้รับเกลือแร่ที่ร่างกายสูญเสียไปอยู่เสมอ

เกลือแร่มีบทบาทอย่างมากในทำงานของเซลล์และอวัยวะต่าง ๆ ภายในร่างกาย โดยจะแบ่งออกเป็น 2 ชนิด ได้แก่ เกลือแร่หลัก (Major Minerals) ประกอบด้วยแร่ธาตุที่ร่างกายนำมาใช้และเก็บสะสมไว้ในปริมาณมาก อาทิ โซเดียมคงความสมดุลของน้ำและการทำงานของระบบประสาท โพแทสเซียมที่สมดุลจะช่วยให้การเต้นของหัวใจและการทำงานของกล้ามเนื้อเป็นปกติ แคลเซียมเสริมสร้างกระดูกและฟัน หรือแมกนีเซียมจำเป็นต่อการทำงานของกล้ามเนื้อและระบบประสาท ส่วนอีกชนิดเป็นเกลือแร่รอง (Trace Minerals) ที่ร่างกายนำมาใช้ในปริมาณน้อย แต่มีความสำคัญเช่นกัน อาทิ แมงกานีส ทองแดง ไอโอดีน ซิงค์ และฟลูออไรด์ 

ทำไมร่างกายต้องการเกลือแร่ ?

อย่างที่เกริ่นไปแล้วว่า เกลือแร่นั้นมีส่วนช่วยในกระบวนการทำงานที่หลากหลาย แร่ธาตุแต่ละชนิดอาจทำงานร่วมกันในหลาย ๆ หน้าที่ ไม่ว่าจะเป็นเสริมความแข็งแรงของกระดูกและฟัน คงความสมดุลของน้ำและแร่ธาตุในร่างกาย ช่วยในกระบวนการเผาผลาญ การทำงานของกล้ามเนื้อ รักษาระดับน้ำตาลในเลือดและความดันโลหิต หรือเป็นส่วนหนึ่งในการสร้างเม็ดเลือด

หากร่างกายได้รับแร่ธาตุไม่เพียงพอหรือสูญเสียแร่ธาตุจากปัจจัยต่าง ๆ หรืออาจเกิดร่วมกับภาวะขาดน้ำจากการอาเจียนและท้องเสียอย่างรุนแรง หรือเสียเหงื่อมากหลังเล่นกีฬาและกิจกรรมกลางแจ้ง ทำให้ร่างกายสูญเสียน้ำและแร่ธาตุได้ในเวลาอันรวดเร็วจนอาจก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงภายในร่างกาย และหากขาดแร่ธาตุเป็นเวลานานจะเกิดปัญหาสุขภาพตามมา เช่น

• ภาวะกระดูกบางและภาวะกระดูกพรุนจากการขาดแคลเซียมเป็นเวลานาน 
• ภาวะโลหิตจางจากการขาดเหล็ก โดยเฉพาะในผู้มีประจำเดือนและผู้ที่กินอาหารมังสวิรัติ
• ภาวะขาดแมกนีเซียม มักเกิดร่วมกับการขาดสารอาหารอื่น ๆ หรือจากการใช้ยาบางชนิด ในผู้ที่มีปัญหาพิษสุราเรื้อรัง โรคการดูดซึมผิดปกติ อาเจียนหรือท้องเสียอย่างรุนแรง 

วิธีเติมเกลือแร่ให้ร่างกายง่าย ๆ ได้ทุกวัน

ด้วยความที่ในชีวิตประจำวัน คนเราได้รับเกลือแร่หรือแร่ธาตุที่จำเป็นจากอาหารในแต่ละมื้ออยู่แล้ว หลักการสำคัญจึงเป็นการเลือกรับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ เพื่อให้ได้รับสารอาหารและแร่ธาตุที่ครบถ้วนและหลากหลาย โดยอาจปรึกษาแพทย์หรือนักโภชนาการในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการรับประทานอาหารให้เหมาะสมมากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะผู้ที่มีปัญหาในการกินอาหารหรือผู้ที่กินอาหารมังสวิรัติ

หากมีความกังวลว่า ร่างกายอาจได้รับเกลือแร่ไม่เพียงพอในแต่ละวัน เนื่องจากการใช้ชีวิตที่เร่งรีบ ทำงานหนัก หรือทำกิจกรรมที่ต้องเสียน้ำและแร่ธาตุเป็นประจำ สามารถทดแทนได้ด้วยเครื่องดื่มเพื่อสุขภาพหรือผลิตภัณฑ์อาหารเสริม โดยควรพิจารณาส่วนผสมควบคู่กับคุณภาพและมาตรฐานการผลิต เพื่อให้มั่นใจถึงความปลอดภัยหลังการบริโภค ดังนี้ 

เครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของแร่ธาตุสำคัญ

เครื่องดื่มผสมแร่ธาตุหรือในบางยี่ห้ออาจเรียกว่า ION Drink มักมีส่วนผสมของแร่ธาตุจำเป็นอย่างโซเดียม โพแทสเซียม แคลเซียม และแมกนีเซียม เนื่องด้วยลักษณะคล้ายกับของเหลวในร่างกาย จึงถูกดูดซึมและนำไปใช้ได้ง่าย โดยเฉพาะหลังการออกกำลังกาย การทำงานกลางแจ้ง หรือการทำกิจกรรมที่ต้องเผชิญกับแสงแดด ความร้อน ทำให้เสียเหงื่อและร่างกายขาดน้ำ 

นอกจากการดื่มน้ำเปล่าแล้ว เครื่องดื่ม ION Drink ก็เป็นอีกตัวเลือกที่สามารถดื่มได้ในชีวิตประจำวัน ระหว่างการเรียนหรือการทำงาน โดยเครื่องดื่มบางยี่ห้อ เด็กอายุ 1 ปีขึ้นไปก็บริโภคได้ ทั้งนี้ ผู้สนใจควรหลีกเลี่ยงเครื่องดื่มที่มีปริมาณน้ำตาลสูง รวมถึงวัตถุกันเสีย กลิ่นและสีสังเคราะห์หรือวัตถุเจือปนอาหารอื่น ๆ และคาเฟอีน เพื่อให้ได้สุขภาพและความปลอดภัยไปพร้อมกัน  

ผลิตภัณฑ์อาหารเสริม

ปัจจุบัน แร่ธาตุบางชนิดมีจำหน่ายในรูปแบบผลิตภัณฑ์อาหารเสริม โดยภายในหนึ่งเม็ดอาจมีแร่ธาตุชนิดเดียวหรือผสมรวมกับวิตามินอื่น ๆ ผู้บริโภคควรปรึกษาจากแพทย์หรือเภสัชกรในการใช้ผลิตภัณฑ์อย่างเหมาะสมก่อนเสมอ โดยเฉพาะผู้มีโรคประจำตัว สตรีมีครรภ์ เด็ก และผู้สูงอายุ เนื่องจากการรับประทานแร่ธาตุบางชนิดมากเกินไปอาจเป็นอันตรายต่อร่างกาย ซึ่งหากเกิดผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์ควรหยุดใช้แล้วไปปรึกษาแพทย์โดยเร็ว 

อย่างไรก็ตาม การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์โดยเฉพาะผักผลไม้ให้ครบทุกมื้อนั้นเป็นวิธีที่ง่ายและเพียงพอต่อการเติมวิตามินและเกลือแร่ในร่างกายแต่ละวันอยู่แล้ว ยกเว้นผู้ที่มีโรคประจำตัวหรือผู้ที่ต้องการเกลือแร่มากเป็นพิเศษ เราจึงไม่ควรยึดเครื่องดื่มผสมแร่ธาตุหรือผลิตภัณฑ์อาหารเสริมเป็นหลักแล้วละเลยการรับประทานอาหาร เพราะอาจทำให้ร่างกายขาดสารอาหารที่จำเป็นอื่น ๆ และเกิดโรคตามมาได้ ทั้งนี้ ต้องไม่ลืมดูแลตัวเองด้วยวิธีอื่นเพิ่มเติม เช่น ออกกำลังกายเป็นประจำ นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ และไม่สูบบุหรี่หรือดื่มแอลกอฮอล์ เพื่อให้สุขภาพของเราดีขึ้นไปอีกขั้น