อาการของโรคซึมเศร้า โรคซึมเศร้า (Depression)
อาการของโรคซึมเศร้าและความรุนแรงที่เกิดกับผู้ป่วยแต่ละรายนั้นแตกต่างกันออกไป บางคนอาจแสดงอาการเศร้า เบื่อ เหงาผิดปกติ แสดงอาการเพียงไม่กี่อย่าง ในขณะที่บางคนแสดงหลายอาการร่วมกัน บางคนอาจรุนแรงถึงขั้นคิดฆ่าตัวตาย และแม้จะถูกเรียว่าโรคซึมเศร้า แต่ผู้ป่วยบางคนอาจไม่แสดงออกถึงความรู้สึกเศร้าตรง ๆ ก็ได้ โดยอาการของโรคซึมเศร้าที่อาจเกิดขึ้นมีดังนี้
ด้านจิตใจและอารมณ์
อาการของโรคซึมเศร้าในด้านจิตใจและอารมณ์ เช่น
- รู้สึกหดหู่ เศร้า ตลอดเวลา
- รู้สึกสิ้นหวัง ทำสิ่งต่าง ๆ ด้วยตัวเองไม่ไหว
- มองโลกในแง่ร้าย รู้สึกว่าตนไร้ค่า โดดเดี่ยว และมีความรู้สึกผิด
- ขาดสมาธิในการจดจ่อ จดจำ หรือการตัดสินใจในเรื่องต่าง ๆ
- กระสับกระส่าย หงุดหงิด ฉุนเฉียวง่าย
- มีความคิดที่จะฆ่าตัวตายหรือพยายามฆ่าตัวตาย ทำร้ายตัวเอง
ด้านร่างกาย
อาการของโรคซึมเศร้าในด้านร่างกาย เช่น
- นอนหลับยาก ตื่นเช้า หรือนอนนานกว่าปกติ
- อาจรู้สึกอยากอาหารหรือไม่อยากอาหารก็ได้ น้ำหนักเพิ่มขึ้นหรือลดลง
- ความสนใจเรื่องเพศลดลง
- เคลื่อนไหวหรือพูดจาช้ากว่าปกติ
- รู้สึกอ่อนล้า เอื่อยเฉื่อย เหนื่อยตลอดเวลา
- เจ็บปวดตามร่างกายโดยไม่ทราบสาเหตุ
- รอบเดือนผิดปกติ
- ท้องผูก
ด้านพฤติกรรม
อาการของโรคซึมเศร้าในด้านพฤติกรรม เช่น
- ทำงานได้ไม่ดีหรือไม่มีประสิทธิภาพเท่าเดิม
- เข้าร่วมกิจกรรมทางสังคมน้อยลง แยกตัว ไม่ค่อยออกไปพบปะสังสรรค์กับเพื่อน
- หมดความสนใจในกิจกรรมหรืองานอดิเรกที่เคยสนใจ
- อาจหันไปพึ่งสารเสพติด
นอกจากนี้ อาการของภาวะซึมเศร้ายังแตกต่างกันไปตามอายุและเพศของผู้ป่วย ดังนี้
อาการซึมเศร้าในผู้ชาย
สำหรับผู้ชาย ผู้ที่เป็นโรคซึมเศร้าอาจพบอาการเกิดภาวะนกเขาไม่ขันได้ (Erectile Dysfunction) อาจมีความเสี่ยงต่อการฆ่าตัวตายมากขึ้น รวมถึงอาจมีอาการในลักษณะเซื่องซึม เก็บตัว หงุดหงิด หรือฉุนเฉียวง่ายผิดปกติ
อาการซึมเศร้าในผู้หญิง
โรคซึมเศร้ามักพบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย เนื่องมาจากปัจจัยทางด้านชีวภาพ ฮอร์โมน และด้านจิตวิทยาที่ต่างกัน โดยผู้หญิงมักแสดงอาการในลักษณะของอารมณ์เศร้า เกิดความรู้สึกผิด รู้สึกไร้ค่า ภาวะซึมเศร้าในผู้หญิงนี้สามารถได้รับผลกระทบจากฮอร์โมนระหว่างการมีรอบเดือน วัยหมดประจำเดือน และหลังการคลอดบุตรได้ด้วย
อาการซึมเศร้าในวัยรุ่น
อาการซึมเศร้าในวัยรุ่นมักสังเกตได้จากการบึ้งตึง หงุดหงิดง่าย มองโลกในแง่ร้าย รู้สึกไม่ได้รับการเข้าใจ มีปัญหาเกี่ยวกับการเรียน รวมถึงเด็กบางคนอาจถูกกลั่นแกล้งจากเพื่อนคนอื่น ๆ
อาการจากภาวะซึมเศร้าอาจคล้ายคลึงกับอารมณ์ที่เกิดขึ้นเป็นปกติในวัยรุ่น ให้สังเกตว่ามีอาการดังกล่าวมาเป็นระยะเวลานานเท่าไหร่ รวมถึงระดับความรุนแรงของอาการหรือพฤติกรรมที่เปลี่ยนไปจากปกติ
นอกจากนี้ วัยรุ่นที่ป่วยเป็นโรคซึมเศร้าอาจมีความผิดปกติอื่นร่วมด้วย เช่น วิตกกังวล กินมากกว่าปกติ หรือใช้สารเสพติด
อาการซึมเศร้าในผู้สูงอายุ
ผู้สูงอายุมักแสดงอาการของภาวะซึมเศร้าทางด้านร่างกายมากกว่าทางอารมณ์หรืออาการซึมเศร้าโดยทั่วไป เช่น เจ็บปวดตามร่างกายอย่างไม่ทราบสาเหตุ เหนื่อยล้า มีปัญหาในการนอนหลับและการจดจำ หงุดหงิดง่ายขี้บ่น รวมถึงอาจมีอาการเพิกเฉยต่อลักษณะทางภายนอกของตนเอง ไม่ดูแลตัวเอง และไม่ยอมรับประทานยารักษาโรคประจำตัวที่เป็นอยู่
สัญญาณสำคัญของโรคซึมเศร้าที่ควรไปพบแพทย์
ในเบื้องต้นผู้ป่วยสามารถตรวจสอบอาการเข้าข่ายภาวะซึมเศร้าตามข้างต้น หากมีอาการใด ๆ ของโรค และไม่ดีขึ้นเป็นเวลานานกว่า 2 สัปดาห์ มีสภาวะทางอารมณ์ที่กระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน การทำงาน กิจกรรมต่าง ๆ รวมถึงความสัมพันธ์กับเพื่อนและครอบครัว โดยเฉพาะหากมีความคิดอยากทำร้ายตัวเองหรือฆ่าตัวตาย ควรเข้ารับการตรวจรักษาจากแพทย์อย่างเร่งด่วน
