อาการเจ็บคอข้างเดียว ไม่ว่าจะเป็นการเจ็บคอข้างขวาหรือเจ็บคอข้างซ้าย สามารถเกิดขึ้นได้ทั่วไปและในหลายกรณีไม่เป็นอันตรายร้ายแรงต่อสุขภาพ แต่ในบางกรณีก็อาจเป็นสัญญาณของการเกิดปัญหาสุขภาพที่จำเป็นต้องได้รับการรักษาจากแพทย์เช่นกัน ดังนั้น หากเกิดอาการเหล่านี้ขึ้นคุณไม่ควรที่จะละเลย
อาการเจ็บคอข้างเดียวสามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ ทำให้ในผู้ป่วยบางรายอาจมีอาการระคายเคืองในลำคอเพียงเล็กน้อยเท่านั้น หรือในผู้ป่วยบางรายอาจมีอาการเจ็บคออย่างรุนแรงจนส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน รวมถึงสามารถมีอาการอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น ปวดหู แต่ถ้าเรารู้สาเหตุของอาการเจ็บคอข้างเดียวที่เกิดขึ้น ก็จะสามารถรับมือได้อย่างทันท่วงที
เจ็บคอข้างเดียว เป็นสัญญาณของอาการอะไรได้บ้าง
อาการเจ็บคอข้างเดียว อาจเกิดจากสาเหตุดังต่อไปนี้
อาการแพ้หรือติดเชื้อ
เมื่อร่างกายเกิดอาการแพ้หรือติดเชื้อบางอย่าง เช่น ไข้หวัด ไข้หวัดใหญ่ หรือโรคภูมิแพ้ สามารถทำให้เกิดอาการะคายเคืองในลำคอและเจ็บคอข้างเดียวได้ รวมถึงร่างกายจะผลิตน้ำมูกและเสมหะมากกว่าปกติด้วย แต่เมื่ออาการแพ้หรือติดเชื้อเหล่านี้ดีขึ้น อาการเจ็บคอและอาการอื่น ๆ ก็จะดีขึ้นและหายไปเองด้วยเช่นกัน
โดยส่วนใหญ่แล้ว อาการแพ้หรือติดเชื้อเหล่านี้จะไม่รุนแรงและสามารถหายได้เองโดยไม่จำเป็นต้องรับการรักษา แต่ในบางกรณีก็แพทย์อาจรักษาด้วยยาปฏิชีวนะหากเกิดการติดเชื้อจากแบคทีเรีย
ต่อมทอนซิลอักเสบ
อาการเจ็บคอข้างเดียวอาจเกิดจากต่อมทอมซิลที่อยู่บริเวณลำคออักเสบ โดยส่วนใหญ่มักเกิดจากการติดเชื้อไวรัส แต่การติดเชื้อแบคทีเรียก็สามารถทำให้ต่อมทอนซิลอักเสบได้เช่นกัน เมื่อต่อมทอนซิลอักเสบนอกจากจะทำให้เกิดอาการเจ็บคอแล้ว ยังอาจทำให้เกิดอาการอื่น ๆ เช่น มีไข้ มีกลิ่นปาก กลืนลำบาก รวมถึงต่อมทอนซิลมีลักษณะบวมแดงและมีหนองเป็นหย่อม ๆ ด้วย
โดยปกติ อาการต่อมทอนซิลอักเสบที่ไม่รุนแรงสามารถหายได้เองภายในเวลาไม่นาน หรือรักษาด้วยยาปฏิชีวนะทั่วไป แต่หากมีอาการต่อมทอนซิลอักเสบเรื้อรัง หรือต่อมทอนซิลมีขนาดใหญ่มากขึ้นจนรบกวนการหายใจ แพทย์อาจพิจารณาให้ผู้ป่วยตัดต่อมทอนซิลออก
ภาวะกรดไหลย้อน
ภาวะกรดไหลย้อนเป็นสาเหตุหนึ่งที่อาจทำให้เกิดอาการเจ็บคอข้างเดียวได้ โดยเกิดขึ้นเมื่อกรดในกระเพาะอาหารไหลย้อนขึ้นมาบริเวณลำคอ ทำให้ร่างกายต้องสร้างเสมหะออกมามากขึ้น หรืออาจทำให้เยื่อบุลำคอเกิดการอักเสบ ซึ่งเมื่อเยื่อบุลำคออักเสบ จะไม่สามารถกำจัดเสมหะได้ตามปกติ ส่งผลให้เกิดเสมหะคั่งค้างในลำคอและเกิดอาการเจ็บคอข้างเดียวตามมา
ภาวะกรดไหลย้อนมักมีอาการอื่น ๆ ที่สามารถสังเกตได้ง่ายเกิดขึ้นร่วมด้วย เช่น แสบร้อนกลางอก รู้สึกเหมือนมีก้อนจุกอยู่ในลำคอ เสียงแหบ ไอแห้ง หรือแสบร้อนในปาก และอาการอาจแย่ลงเมื่อนอนราบหรือนอนตะแคงด้วย
ภาวะกล่องเสียงอักเสบ
ภาวะกล่องเสียงอักเสบเป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดอาการเจ็บคอข้างเดียว โดยสามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่น การใช้เสียงมากเกินไป การติดเชื้อ โรคภูมิแพ้ หรือการสูบบุหรี่ ซึ่งสาเหตุเหล่านี้จะทำให้เส้นเสียงเกิดอาการบวม ส่งผลให้เสียงแหบและเกิดอาการเจ็บคอตามมา อย่างไรก็ตาม ภาวะกล่องเสียงอักเสบส่วนใหญ่ไม่รุนแรงและสามารถหายได้เองภายในเวลา 1 สัปดาห์
ต่อมน้ำเหลืองบริเวณลำคอบวม
ต่อมน้ำเหลืองเป็นต่อมขนาดเล็กที่มีหน้าที่กรองของเหลวออกจากระบบน้ำเหลือง เพื่อช่วยกำจัดสิ่งแปลกปลอมออกจากร่างกายและปกป้องร่างกายจากการติดเชื้อ โดยเมื่อเกิดการติดเชื้อจากเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรีย ต่อมน้ำเหลืองจะมีอาการบวมขึ้นใต้ผิวหนังจนอาจสัมผัสได้ ซึ่งหากมีการติดเชื้อบริเวณลำคอ ก็จะทำให้ต่อมน้ำเหลืองบริเวณลำคอบวมและส่งผลให้เกิดอาการเจ็บคอข้างเดียวตามมา
นอกจากนี้ ในบางกรณีอาการต่อมน้ำเหลืองบวมก็อาจเป็นสัญญาณของปัญหาสุขภาพที่ร้ายแรงได้ เช่น การติดเชื้อเอชไอวี (HIV) โรคมะเร็งต่อมน้ำเหลือง หรือโรคมะเร็งอื่น ๆ จึงไม่ควรละเลยหากมีอาการต่อมน้ำเหลืองบวมเกิดขึ้น
ฝีที่ต่อมทอนซิล
ฝีที่ต่อมทอนซิลอาจเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย หรืออาจเป็นภาวะแทรกซ้อนจากอาการทอนซิลอักเสบที่รุนแรงและไม่ได้รับการรักษาอย่างเหมาะสมก็ได้เช่นกัน ซึ่งการอักเสบหรือติดเชื้อเหล่านี้จะส่งผลให้เกิดฝีที่มีหนองขึ้นที่ต่อมทอนซิลและบริเวณใกล้เคียง นอกจากนี้มักมีอาการอื่น ๆ เกิดขึ้นด้วย เช่น เจ็บคอ โดยเฉพาะเจ็บคอข้างเดียว มีไข้ มีกลิ่นปาก กลืนลำบาก รวมถึงอาการปวดหู
อย่างไรก็ตาม อาการฝีที่ต่อมทอนซิลจำเป็นต้องรีบไปพบแพทย์เพื่อรับการรักษาอย่างเหมาะสม การรักษาจากแพทย์มีหลายวิธี โดยส่วนใหญ่จะเป็นการระบายหนองที่ฝีออกด้วยการใช้เข็มขนาดเล็ก และการใช้ยาปฏิชีวนะเพื่อรักษาอาการติดเชื้อ
โรคมะเร็งศีรษะและลำคอ
โรคมะเร็งศีรษะและลำคอหมายรวมถึงโรคมะเร็งที่เกิดขึ้นบริเวณโพรงจมูก ช่องปาก หลอดลม กล่องเสียง และบริเวณใกล้เคียงอื่น ๆ โดยโรคมะเร็งเหล่านี้สามารถเกิดขึ้นได้จากหลายปัจจัยและในปัจจุบันยังไม่มีข้อสรุปที่แน่ชัด แต่ทางการแพทย์สันนิษฐานว่าอาจเกี่ยวกับกับการสูบบุหรี่ การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และการติดเชื้อเอชพีวี (HPV)
สัญญาณของการเกิดโรคมะเร็งศีรษะและลำคอที่สามารถสังเกตได้มีหลายประการ เช่น มีอาการเจ็บคอข้างเดียวเรื้อรังมาเป็นเวลานาน เกิดก้อนที่คอ มีอาการกลืนลำบาก เสียงแหบ หายใจมีเสียงดัง รวมถึงน้ำหนักลดลงอย่างผิดปกติด้วย
อาการเจ็บคอข้างเดียวแบบไหนที่ควรไปพบแพทย์
อาการเจ็บคอข้างเดียวที่เกิดขึ้นอย่างรุนแรงและผิดปกติ อาจเป็นสัญญาณของการเกิดปัญหาสุขภาพที่ร้ายแรงและจำเป็นต้องไปพบแพทย์เพื่อรับการรักษา เช่น
- มีอาการเจ็บคอข้างเดียวอย่างรุนแรงและต่อเนื่องนานกว่า 1 สัปดาห์
- มีอาการเจ็บคอข้างเดียวร่วมกับมีเสียงแหบต่อเนื่องนานกว่า 2 สัปดาห์
- มีอาการต่อมน้ำเหลืองโตมากผิดปกติเกิดขึ้น แม้อาการเจ็บคอจะหายดีแล้ว
- มีอาการเจ็บคอข้างเดียวร่วมกับมีหนองเกิดขึ้นบริเวณด้านหลังของลำคอ
- มีอาการเจ็บคอข้างเดียวร่วมกับอาการปวดเมื่อยตามร่างกาย ปวดข้อ หรือปวดหู
- มีอาการเจ็บคอข้างเดียวร่วมกับมีไข้ ไอเป็นเลือด กลืนลำบาก หรือมีปัญหาเกี่ยวกับการหายใจ เช่น หายใจมีเสียงดังผิดปกติ หายใจลำบาก หรือไม่สามารถหายใจได้
แม้ว่าอาการเจ็บคอข้างเดียวส่วนใหญ่จะเกิดจากสาเหตุทั่วไปที่ไม่รุนแรงและสามารถดูแลด้วยตนเองที่บ้าน เช่น การดื่มน้ำอุ่น การล้างจมูก การกลั้วคอด้วยน้ำเกลือ หรือการรับประทานยาละลายเสมหะที่สามารถหาซื้อได้ตามร้านขายยาทั่วไป แต่หากมีอาการเจ็บคอที่รุนแรงและต่อเนื่อง หรือมีอาการผิดปกติอื่น ๆ เกิดขึ้น ควรไปพบแพทย์เพื่อวินิจฉัยหาสาเหตุและรับการรักษาอย่างเหมาะสม
