เมื่อเป็นไข้หวัด อาการหนึ่งที่มักกวนใจใครหลายคนคือเสมหะเหนียวข้นที่ติดอยู่ในคอ ซึ่งหากคุณไม่รู้วิธีขับเสมหะออกจากคออย่างถูกต้อง ก็อาจขากเสมหะออกมาอย่างรุนแรงจนทำให้เกิดอาการเจ็บคอตามมา แต่หากคุณลองขับเสมหะออกจากคอด้วยวิธีการอื่น เช่น การดื่มน้ำ หรือการกลั้วคอด้วยน้ำเกลือ ก็อาจช่วยขับเสมหะออกจากคอได้ง่ายมากขึ้น
ร่างกายของเรามีการสร้างเมือกบาง ๆ ในระบบทางเดินหายใจอยู่ตลอดเวลา แต่เมือกที่มีลักษณะเหนียวข้นหรือเสมหะนั้นจะถูกสร้างขึ้นเมื่อเกิดอาการระคายเคืองหรือเกิดการติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ เพื่อคอยดักจับเชื้อโรค สารก่อภูมิแพ้ หรือเชื้อไวรัสต่าง ๆ ที่เข้ามาในระบบทางเดินหายใจ แต่เสมหะก็มักทำให้เกิดอาการอึดอัดในลำคอและหายใจไม่สะดวก จึงอาจจำเป็นต้องขับเสมหะออกมาด้วยวิธีการต่าง ๆ
วิธีขับเสมหะออกจากคอง่าย ๆ ที่ทุกคนสามารถทำตามได้
การรู้วิธีขับเสมหะออกจากคออย่างเหมาะสม จะช่วยให้คุณสามารถกำจัดเสมหะออกจากคอได้อย่างง่ายดาย และไม่ทำให้เกิดอาการระคายเคืองในลำคอตามมา โดยวิธีขับเสมหะออกจากคอที่ทุกคนสามารถทำตามได้อย่างง่าย ๆ มีดังนี้
1. การดื่มน้ำอุ่น
การดื่มน้ำอุ่นจะช่วยลดความเหนียวข้นของเสมหะที่อยู่ในคอ ทำให้สามารถขับเสมหะออกมาจากคอได้ง่ายมากขึ้น อีกทั้งการดื่มน้ำยังช่วยเติมของเหลวให้แก่ร่างกายด้วย นอกจากนี้ การดื่มเครื่องดื่มอุ่นชนิดอื่น ๆ เช่น น้ำมะนาวผสมน้ำผึ้ง น้ำขิง หรือชาสมุนไพรที่ไม่มีคาเฟอีน ก็เป็นวิธีขับเสมหะออกจากคอที่ได้ผลเช่นกัน
2. การกลั้วคอด้วยน้ำเกลือ
การกลั้วคอด้วยน้ำเกลือเป็นวิธีขับเสมหะออกจากคอที่หลายคนนิยมทำ เพราะสามารถช่วยลดอาการระคายเคืองในลำคอ ช่วยขับเสมหะออกจากคอ และอาจช่วยบรรเทาอาการติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจได้ด้วย การกลั้วคอด้วยน้ำเกลือสามารถทำได้ง่าย ๆ โดยนำเกลือครึ่งช้อนชาผสมลงในน้ำอุ่น 1 แก้ว จากนั้นนำมากลั้วคอเป็นเวลา 30–60 วินาที และบ้วนน้ำเกลือทิ้ง สามารถทำซ้ำได้เมื่อเกิดอาการ
3. การปรับท่านอนใหม่
การปรับท่านอนเป็นวิธีขับเสมหะออกจากคอที่หลายคนอาจนึกไม่ถึง แต่ท่านอนที่ไม่เหมาะสมสามารถทำให้อาการของเสมหะแย่ลงจนอาจส่งผลกระทบต่อการนอนหลับได้ โดยหากเรานอนราบ เสมหะจะเกิดการสะสมคั่งค้างบริเวณลำคอมากขึ้น ทำให้รู้สึกหายใจไม่สะดวก จึงควรปรับท่านอนใหม่ให้ยกศีรษะสูงขึ้นเล็กน้อย เพื่อช่วยลดการสะสมของเสมหะ ทำให้รู้สึกหายใจสะดวก และนอนหลับสนิทมากยิ่งขึ้น
4. การรับประทานอาหารที่ช่วยบำรุงระบบทางเดินหายใจ
อาหารหลายชนิดมีสรรพคุณในการช่วยบำรุงระบบทางเดินหายใจ และอาจช่วยให้สามารถขับเสมหะออกจากคอได้ง่ายขึ้น โดยเฉพาะอาหารรสเผ็ดที่มีส่วนผสมของพริกหรือพริกไทย เพราะสารแคปไซซินในพริกหรือพริกไทยสามารถลดความเหนียวข้นของเสมหะได้ นอกจากนี้ อาหารที่มีส่วนผสมของกระเทียม ขิง มะนาว หัวไชเท้า โสม น้ำผึ้ง และผลไม้ที่มีใยอาหารสูงอย่างแอปเปิ้ลหรือสับปะรด ก็สามารถบรรเทาอาการได้เช่นกัน
5. การรับประทานยาละลายเสมหะ
การรับประทานยาละลายเสมหะจะช่วยลดกระบวนการผลิตเสมหะ ช่วยลดความเหนียวข้นของเสมหะ และทำให้สามารถขับเสมหะออกจากคอได้ง่ายมากขึ้น โดยยาละลายเสมหะที่สามารถหาซื้อได้ตามร้านขายยาทั่วไป ได้แก่ ยาไกวเฟนิซิน (Guaifenesin) อย่างไรก็ตาม ควรใช้ยาตามคำแนะนำบนฉลากอย่างเคร่งครัด เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดผลข้างเคียงที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพตามมา
เมื่อได้ทราบเกี่ยวกับวิธีขับเสมหะออกจากคอง่าย ๆ ทั้ง 5 ประการนี้แล้ว คุณก็จะสามารถรับมือเมื่อมีเสมหะเหนียวข้นในลำคอได้อย่างเหมาะสมมากยิ่งขึ้น นอกจากนี้ ยังมีวิธีอื่น ๆ ที่คุณสามารถทำได้เพื่อช่วยบรรเทาเสมหะ ไม่ว่าจะเป็นการหลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้อย่างฝุ่นหรือมลภาวะ การเลิกสูบบุหรี่ รวมถึงการใช้เครื่องทำความชื้นในบริเวณที่มีอากาศแห้งอย่างในห้องแอร์ด้วย
อย่างไรก็ตาม หากมีเสมหะติดต่อกันเป็นเวลานานหรือมีเสมหะบ่อยครั้ง ร่วมกับมีอาการไอเรื้อรัง เจ็บหน้าอก หายใจมีเสียงหวีด หายใจลำบาก หรือไอเป็นเลือด ควรไปพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยเพิ่มเติม
