การติดเหล้าเป็นพฤติกรรมที่เกิดขึ้นเมื่อร่างกายรู้สึกขาดแอลกอฮอล์ไม่ได้ ต้องพึ่งพาแอลกอฮอล์ในการทำสิ่งต่าง ๆ หากไม่ได้ดื่มจะรู้สึกหงุดหงิด ทำงานไม่ได้ และอีกหลายอาการ ซึ่งอาการติดเหล้าสามารถส่งผลกระทบต่อสุขภาพ การทำงาน การเงิน และความสัมพันธ์
การดื่มเหล้าหรือเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณหนึ่งติดต่อกันนานอาจทำให้เกิดพฤติกรรมติดเหล้า ในที่นี้อาจหมายถึงหลายสัปดาห์ หลายเดือน หรือหลายปี นอกจากนี้ ปัจจัยบางอย่างอาจเพิ่มความเสี่ยงให้ติดเหล้าได้มากขึ้น อย่างเพศ ปัญหาสุขภาพ สภาพความเป็นอยู่ ไปจนถึงพันธุกรรม บทความนี้ได้รวบรวมสัญญาณของพฤติกรรมติดเหล้ามาให้ขาดื่มได้สำรวจกัน เพื่อป้องกันผลกระทบจากพฤติกรรมติดเหล้า
สัญญาณติดเหล้าที่ควรระวัง
พฤติกรรมติดเหล้าเป็นความผิดปกติด้านพฤติกรรมอย่างหนึ่ง โดยสัญญาณติดเหล้าและผลกระทบที่อาจเกิดจากการดื่มแอลกอฮอล์มีดังนี้
1. มีปัญหาด้านการดื่มหรือพฤติกรรมการดื่มเปลี่ยนแปลงไป
ผู้ที่ติดเหล้าอาจพบปัญหาเกี่ยวกับการดื่ม เช่น
- ไม่สามารถควบคุมความอยากในการดื่มเหล้าได้ และบางครั้งอาจรู้สึกผิดที่ควบคุมตัวเองไม่ได้
- ต้องพึ่งพาเหล้าและเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เพื่อทำสิ่งต่าง ๆ แม้แต่สถานการณ์ที่เสี่ยงอันตราย อย่างการขับรถและว่ายน้ำ
- ไม่สามารถลด จำกัด หรือควบคุมปริมาณการดื่มได้
- เริ่มรู้สึกว่าเมาน้อยลงแม้จะดื่มในปริมาณเดิม จึงดื่มมากขึ้นเพื่อให้รู้สึกเมาในระดับที่ต้องการ
- รู้สึกและเห็นถึงปัญหาพฤติกรรมการดื่มเหล้า แต่ยังคงดื่มต่อไป
- เคยลองเลิกดื่มเหล้า แต่ไม่สำเร็จ
2. ภาวะอารมณ์เปลี่ยนแปลง
เมื่อผู้ติดเหล้าไม่ได้ดื่มเหล้ามักจะเกิดการเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์และความคิด เช่น หงุดหงิด เครียด วิตกกังวล ซึมเศร้า บางครั้งอาจรุนแรงถึงขั้นเห็นภาพหลอนและหูแว่ว ซึ่งอาการเหล่านี้อาจรุนแรงและอันตรายมากขึ้นหากผู้ติดเหล้ามีภาวะผิดปกติทางอารมณ์ร่วมด้วย อย่างโรคเครียด โรควิตกกังวล และโรคซึมเศร้า
3. การใช้ชีวิตเริ่มแย่ลง
พฤติกรรมติดเหล้าสามารถส่งผลเสียต่อการใช้ชีวิตได้ เช่น รู้สึกมีความสุขกับสิ่งรอบตัวน้อยลงเพราะในหัวคิดถึงแต่เรื่องการดื่ม ประสิทธิภาพในการทำงาน การเรียน และทำสิ่งต่าง ๆ ในชีวิตประจำวันลดลง ปฏิสัมพันธ์กับคนใกล้ชิดน้อยลง และโกหกคนรอบข้างเกี่ยวกับการดื่ม เป็นต้น
4. ได้รับผลกระทบจากการติดเหล้า
การพึ่งพาเหล้าในการดำเนินชีวิตอาจสร้างผลกระทบในหลายด้าน เช่น ถูกตักเตือนเรื่องงาน เรื่องเรียน ถูกไล่ออก มีปัญหาด้านความสัมพันธ์กับคนรัก ครอบครัว และเพื่อน เกิดปัญหาด้านการเงิน เป็นหนี้ เกิดความรุนแรงในครอบครัว และเกิดพฤติกรรมที่ขัดต่อกฎหมาย เป็นต้น
นอกจากนี้ อาการมึนเมาจากดื่มเหล้ายังเพิ่มความเสี่ยงของการเกิดอุบัติเหตุมากขึ้น อย่างรถชน ตกจากที่สูง ได้รับอุบัติเหตุจากการใช้เครื่องจักร โดยเฉพาะคนที่ต้องทำงานเสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุและมีพฤติกรรมติดเหล้า
5. มีปัญหาด้านสุขภาพ
การดื่มแอลกอฮอล์ส่งผลเสียต่อร่างกายหลายด้าน ในระยะสั้นอาจทำให้เกิดอาการเมาค้าง ร่างกายขาดน้ำ ปวดหัว และอ่อนเพลีย ในระยะยาวแอลกอฮอล์อาจเพิ่มความเสี่ยงของโรคเรื้อรังและร้ายแรงได้หลายโรค เช่น ความดันสูง โรคหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง โรคตับ ตับแข็ง โรคมะเร็งตับ โรคเกี่ยวกับลำไส้และกระเพาะอาหาร ปัญหาด้านกระบวนการคิดและความจำ ภาวะซึมเศร้า เป็นต้น
สำหรับคนที่ติดเหล้า เมื่อขาดเหล้าจะมีอาการถอนแอลกอฮอล์ อย่างคลื่นไส้ อาเจียน เหงื่อออก ตัวสั่น อยู่ไม่สุข ซึมเศร้า วิตกกังวล และนอนไม่หลับ ซึ่งผู้ติดเหล้าก็มักหาเหล้าเพื่อดื่มยับยั้งอาการ หากพบอาการถอนแอลกอฮอล์ที่รุนแรง เช่น เป็นไข้ ชัก หรือเห็นภาพหลอน ควรไปพบแพทย์
หากมีสัญญาณของอาการติดเหล้าหลาย ๆ อย่างร่วมกับพฤติกรรมดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ ควรไปพบแพทย์เพื่อวินิจฉัยสาเหตุและการบำบัดเลิกเหล้าที่เหมาะสม ซึ่งการเข้ารับการรักษาเร็วอาจช่วยให้การรักษาทำได้ง่ายขึ้น
การดื่มแอลกอฮอล์เพื่อสังสรรค์เป็นครั้งคราวเป็นกิจกรรมผ่อนคลายความเครียดได้ดี แต่ควรดื่มอย่างพอเหมาะเพื่อลดความเสี่ยงของอุบัติเหตุหลังการดื่ม และควรกำหนดความถี่ไม่ให้บ่อยจนเกินไป หากรู้สึกเครียด มีภาวะอารมณ์ที่รู้สึกหนักหนาหรือควบคุมไม่ได้ อาจลองพูดคุยกับคนใกล้ชิดหรือปรึกษาจิตแพทย์เพื่อขอคำแนะนำ แต่ไม่ควรหลบหนีความรู้สึกเหล่านี้ด้วยการดื่มเหล้า เพราะอาจนำไปสู่ปัญหาติดเหล้าในอนาคตได้
