ยาลดน้ำมูกเป็นยาเป็นยาที่ช่วยลดอาการบวมจากการอักเสบภายในโพรงจมูก ซึ่งอาจเกิดขึ้นจากปัญหาสุขภาพต่าง ๆ เช่น โรคไข้หวัด โรคภูมิแพ้ โรคไซนัสอักเสบ โดยยาลดน้ำมูกจะช่วยบรรเทาอาการคัดจมูก น้ำมูกไหล และช่วยให้หายใจสะดวกมากยิ่งขึ้น
เมื่อมีสิ่งแปลกปลอมเข้าสู่ร่างกายขณะที่หายใจ เช่น เชื้อโรค ขนสัตว์หรือสารก่อภูมิแพ้อื่น ๆ เยื่อบุโพรงจมูกอาจเกิดการติดเชื้อหรือการระคายเคือง จึงอาจทำให้เกิดการอักเสบ ซึ่งส่งผลให้โพรงจมูกบวม คัดจมูก และน้ำมูกไหลได้ โดยอาการเหล่านี้อาจทำให้รู้สึกอึดอัดและส่งผลต่อการนอนหลับ ดังนั้น การใช้ยาลดน้ำมูกที่มีประสิทธิภาพดีจึงอาจช่วยให้อาการหายเร็วและช่วยให้การนอนหลับดีขึ้น
ยาลดน้ำมูกประสิทธิภาพดีที่แนะนำ
ยาลดน้ำมูกเป็นยามีส่วนประกอบหรือตัวยาที่แตกต่างกัน ซึ่งสามารถหาซื้อได้ง่ายตามร้านขายยาทั่วไป อีกทั้งยังมีหลากหลายรูปแบบให้เลือกใช้ได้ตามความเหมาะสมและความสะดวกของแต่ละบุคคล โดยตัวอย่างยาลดน้ำมูกที่ช่วยให้อาการที่มีประสิทธิภาพดีและเห็นผลไวอาจมีดังนี้
1. น้ำเกลือคลีนแอนด์แคร์ (Kleen&Klare) ขนาด 1,000 มิลลิลิตร
การรักษาอาการน้ำมูกไหลและคัดจมูกอาจไม่จำเป็นต้องพึ่งยาลดน้ำมูกเพียงอย่างเดียว แต่สามารถใช้น้ำเกลือล้างจมูกเพื่อลดอาการโพรงจมูกบวมและลดน้ำมูกได้เช่นกัน โดยคลีนแอนด์แคร์เป็นน้ำเกลือที่เหมาะสำหรับการล้างจมูกเพื่อชะล้างน้ำมูก ลดอาการน้ำมูกไหล น้ำมูกลงคอ และคัดจมูก อีกทั้งยังช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นให้แก่โพรงจมูก ซึ่งอาจช่วยให้หายใจสะดวกยิ่งขึ้น
การใช้น้ำเกลือคลีนแอนด์แคร์เพื่อล้างจมูกควรทำวันละ 1–2 ครั้ง โดยใช้ไซริงค์ดูดน้ำเกลือและสวมจุกล้างจมูกไว้ที่ปลายไซริงค์ จากนั้นดันจุกล้างจมูกเข้ารูจมูกข้างหนึ่ง โน้มตัวเหนืออ่างล้างหน้าหรือภาชนะสำหรับใส่น้ำเกลือที่ใช้แล้ว กลั้นหายใจ ก้มหน้า อ้าปาก และค่อย ๆ ฉีดน้ำเกลือเข้าจมูก โดยน้ำเกลือจะไหลออกทางรูจมูกอีกข้าง สั่งน้ำเกลือและน้ำมูกที่ค้างในจมูกอยู่ออกเบา ๆ และทำซ้ำอีกครั้งกับรูจมูกอีกข้าง
2. ทิฟฟี่ เดย์ (Tiffy Dey) 4 เม็ด/แผง
ทิฟฟี่เดย์เป็นยาลดน้ำมูกที่มีส่วนประกอบของยาพาราเซตามอล (Paracetamol) 500 มิลลิกรัม ยาคลอร์เฟนิรามีน มาลีเอต (Chlorpheniramine Maleate) 2 มิลลิกรัม และยาฟีนิลเอฟรีนไฮโดรคลอไรด์ (Phenylephrine HCL) 10 มิลลิกรัม โดยทิฟฟี่จะช่วยลดอาการบวมของโพรงจมูก บรรเทาอาการโรคภูมิแพ้ รวมถึงอาการโรคหวัด เช่น น้ำมูกไหล คัดจมูก ปวดศีรษะ เป็นไข้ น้ำตาไหล คันคอ และจาม
โดยปริมาณการรับประทานยาลดน้ำมูกตราทิฟฟี่ เดย์ อาจแตกต่างกันไปตามช่วงอายุ ดังนี้ ผู้ใหญ่รับประทานยาทิฟฟี่ เดย์วันละ 1–2 เม็ด ทุก 4–6 ชั่วโมง สำหรับเด็กอายุ 6–12 ปี รับประทานยาวันละ 1 เม็ด ทุก 4–6 ชั่วโมง โดยสามารถรับประทานยานี้ก่อนหรือพร้อมอาหารหรือหลังอาหารก็ได้ ทั้งนี้ ไม่ควรรับประทานยานี้ติดต่อกันเกิน 3 วัน เพราะอาจทำให้อาการคัดจมูกแย่ลงหรือรุนแรงขึ้นได้
อย่างไรก็ตาม ยานี้เป็นยาที่ควรใช้อย่างระมัดระวัง ควรซื้อยานี้จากร้านขายยาและปรึกษาเภสัชกรก่อนเพื่อความปลอดภัยในการใช้ยา
3. เทลฟาสต์ (Telfast) 10 เม็ด/แผง
เทลฟาสต์เป็นยาลดน้ำมูกที่มีตัวยาเฟกโซเฟนาดีนไฮโดรคลอไรด์ (Fexofenadine HCL) 180 มิลลิกรัม ซึ่งเป็นยาในกลุ่มยาต้านฮิสตามีนที่จะช่วยยับยั้งการทำงานของฮิสตามีน ซึ่งเป็นสารเคมีที่ร่างกายผลิตขึ้นเมื่อได้รับสารก่อภูมิแพ้ ทำให้เกิดอาการอักเสบ บวม รวมถึงส่งผลให้เกิดอาการภูมิแพ้ตามมา โดยยาเทลฟาสต์อาจช่วยลดน้ำมูก อาการคัดจมูก รวมถึงอาการอื่น ๆ เช่น จาม คันตา น้ำตาไหล ตาแดง
โดยผู้ใหญ่และเด็กอายุ 12 ปีขึ้นไปสามารถรับประทานยาเทลฟาสต์ขนาด 180 มิลลิกรัมวันละ 1 เม็ด เพื่อช่วยลดน้ำมูกและอาการคัดจมูกได้
4. คลาริทิน (Clarityne) 5 เม็ด/แผง
ยาลดน้ำมูกคลาริทินประกอบด้วยตัวยาลอราทาดีน (Loratadine) ปริมาณ 10 มิลลิกรัม ซึ่งเป็นยาในกลุ่มยาต้านฮิสตามีนที่สามารถนำมาใช้บรรเทาอาการคัดจมูกและน้ำมูกไหลที่เกิดจากโรคภูมิแพ้ รวมถึงอาการอื่น ๆ เช่น จาม คันตาและจมูก บรรเทาอาการลมพิษเรื้อรังและอาการแพ้ทางผิวหนังต่าง ๆ
ผู้ใหญ่และเด็กอายุ 12 ปีขึ้นไปสามารถรับประทานครั้งละ 1 เม็ด วันละ 1 ครั้งเมื่อมีอาการ และสามารถรับประทานยานี้ได้ทั้งก่อนหรือหลังอาหาร
5. อิลิอาดิน (Iliadin) 10 ซีซี/ขวด
อิลิอาดินเป็นยาลดน้ำมูกชนิดน้ำ โดย 1 มิลลิลิตรจะประกอบด้วยยาออกซีเมแทโซลีนไฮโดรคลอไรด์ (Oxymetazoline HCL) 0.5 มิลลิกรัม ซึ่งจะช่วยลดน้ำมูก บรรเทาอาการคัดจมูก และหายใจไม่สะดวกในโรคหวัด โพรงจมูกอักเสบ และภูมิแพ้
อิลิอาดินเป็นยาลดน้ำมูกในรูปแบบสเปรย์พ่นจมูก เหมาะสำหรับผู้ที่รับประทานยาเม็ดยาก อีกทั้งยังเป็นยาที่ออกฤทธิ์เฉพาะที่โพรงจมูก จึงอาจมีผลข้างเคียงน้อย เนื่องจากยาอาจไม่ดูดซึมเข้าสู่ส่วนอื่น ๆ ของร่างกาย นอกจากนี้ ยาอิลิอาดินยังออกฤทธิ์เร็วและยาวนานถึง 12 ชั่วโมง ซึ่งจะช่วยบรรเทาอาการน้ำมูกไหลและคัดจมูกได้ดีขึ้น
สเปรย์อิลิอาดินเหมาะกับผู้ใหญ่และเด็กอายุ 6 ปีขึ้นไป โดยควรใช้ผ้าหรือทิชชูเช็ดน้ำมูกภายในจมูกออกให้หมดก่อนพ่น ก้มศีรษะไปด้านหน้าเล็กน้อยและสอดปลายขวดยาเข้ารูจมูก พ่นยา 1–2 ครั้ง และควรหายใจเข้าขณะพ่นยา ทำซ้ำอีกครั้งกับจมูกอีกข้าง โดยควรฉีดพ่นยาวันละ 2–3 ครั้งหรือตามที่เภสัชกรแนะนำเพื่อลดน้ำมูก และไม่ควรใช้ติดต่อกันเกิน 3 วัน เพราะอาจทำให้อาการคัดจมูกแย่ลงหรือรุนแรงขึ้นได้
ทั้งนี้ ควรอ่านฉลากคำแนะนำและคำเตือนให้ครบถ้วนก่อนใช้ยาลดน้ำมูก โดยเฉพาะผู้ที่กำลังตั้งครรภ์ ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้ยาเพื่อความปลอดภัย นอกจากนี้ ยาลดน้ำมูกที่อยู่ในกลุ่มยาต้านฮิสตามีนที่กล่าวมาข้างต้นมักไม่ทำให้เกิดอาการง่วงซึม แต่บางรายอาจมีอาการง่วงซึมหลังจากใช้ยาได้ ดังนั้น ควรหลีกเลี่ยงการใช้เครื่องจักรหรือขับขี่ยานพาหนะ หลังจากรับประทานยาเพื่อความปลอดภัย
นอกจากการใช้ยาลดน้ำมูกแล้ว ยังสามารถใช้วิธีดูแลตัวเองอื่น ๆ เพื่อบรรเทาอาการร่วมด้วยได้ เช่น ดื่มน้ำเพิ่มขึ้นเพื่อลดความหนืดของน้ำมูก สูดดมไอระเหยของน้ำอุ่นเพื่อช่วยให้หายใจสะดวก นอนโดยยกศีรษะให้สูงขึ้นเพื่อป้องกันน้ำมูกไหลลงคอ หลีกเลี่ยงการสั่งน้ำมูกแรง ๆ หรือบ่อยเกินไปเพราะอาจทำให้โพรงจมูกอักเสบและเสี่ยงต่อการเกิดอาการเลือดกำเดาไหลได้
หากอาการคัดตจมูกและน้ำมูกไหลยังคงไม่ดีขึ้นนานเกิน 2 สัปดาห์ มีอาการผิดปกติเกิดขึ้นร่วมด้วย เช่น มีไข้สูง น้ำมูกมีกลิ่นเหม็น น้ำมูกมีสีเขียวหรือมีเลือดปน หายใจลำบาก หน้าผาก ตา ปีกจมูกและแก้มบวม หรือมีน้ำมูกใสหลังจากได้รับบาดเจ็บบริเวณศีรษะ ควรไปพบแพทย์เพื่อหาสาเหตุและรับการรักษาอย่างเหมาะสม
