รังนกเป็นอาหารสุขภาพที่บางคนนิยมรับประทาน แต่หลายคนอาจมองข้าม เนื่องจากยังไม่ทราบถึงคุณค่าทางโภชนาการหรือประโยชน์ของรังนก เครื่องดื่มรังนกได้รับการขนานนามว่าเป็นคาเวียร์แห่งตะวันออก (Caviar of the East) และการดื่มเครื่องดื่มรังนกเป็นศาสตร์การแพทย์แผนจีนที่ได้รับความนิยมมาอย่างยาวนาน เพราะเชื่อว่ามีประโยชน์ต่อสุขภาพหลากหลายด้าน
รังนกประกอบด้วยสารอาหารสำคัญหลายชนิด ไม่ว่าจะเป็นไกลโคโปรตีน คาร์โบไฮเดรต แคลเซียม โซเดียม โพแทสเซียม และสังกะสี อีกทั้งยังมีสาร NANA (นานะ) หรือ N-acetylneuraminic acid ซึ่งมีคุณสมบัติในการช่วยส่งเสริมการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน นอกจากนี้ รังนกยังอาจมีสรรพคุณในการช่วยบำรุงผิวพรรณ ช่วยพัฒนาระบบประสาทและสมอง ช่วยบำรุงปอดและตับ และช่วยเสริมความจำด้วย
รังนกนั้นมีที่มาจากนกแอ่นกินรัง มีลักษณะคล้ายเปลขนาดเล็ก มีสีขาวเป็นส่วนใหญ่ แต่ก็สามารถพบรังนกสีเหลืองทองหรือสีแดง ซึ่งเป็นสีของแร่ธาตุจากถ้ำตามธรรมชาติได้เช่นกัน ซึ่งการเก็บรังนกจะทำได้เพียงปีละ 3 ครั้ง ตามวงจรระบบนิเวศน์ของนก เพื่อให้ได้รังนกที่มีคุณภาพดีและมีคุณค่าทางโภชนาการสูงที่สุด
6 ประโยชน์ของรังนกที่คุณอาจไม่เคยรู้มาก่อน
รังนกมีสารอาหารที่สำคัญและมีประโยชน์หลายชนิด ทำให้มีสรรพคุณในการบำรุงสุขภาพหลายประการตามไปด้วย ประโยชน์ของรังนกมีดังนี้
1. ช่วยเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกัน
การรับประทานรังนกเป็นอีกวิธีหนึ่งที่ช่วยเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายให้แข็งแรง โดยเฉพาะในผู้สูงอายุที่ภูมิคุ้มกันจะลดลงเมื่อมีอายุมากขึ้น เพราะสารอาหารสำคัญอย่าง NANA และ Zinc (ซิงค์ หรือ แร่ธาตุสังกะสี) ที่อยู่ในรังนกมีคุณสมบัติในการช่วยกระตุ้นเซลล์ภูมิคุ้มกัน และช่วยลดความเครียดจากปฏิกิริยาออกซิเดชั่น ทำให้ร่างกายสามารถต่อสู้กับเชื้อไวรัสหรือเชื้อแบคทีเรียต่าง ๆ และอาจช่วยให้ป่วยน้อยลงได้
อีกทั้ง Zinc ยังมีบทบาทสำคัญในการช่วยให้กระบวนการต่าง ๆ ในร่างกายดำเนินไปได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยมีส่วนช่วยในการสร้างโปรตีนที่ควบคุมการทำงานของร่างกาย ช่วยในกระบวนการสังเคราะห์สารพันธุกรรม และมีส่วนช่วยในกระบวนการเติบโตของร่างกายด้วย
2. ช่วยในการบำรุงผิวพรรณ
โปรตีนที่อยู่ในรังนกมีคุณสมบัติในการช่วยบำรุงและปกป้องผิวหนัง อีกทั้ง Zinc ยังมีส่วนสำคัญในการสร้างคอลลาเจนให้แก่ผิวหนัง จึงอาจช่วยปรับปรุงพื้นผิวของผิวหนัง ทำให้ผิวหนังดูอ่อนนุ่ม ชุ่มชื้น และดูสุขภาพผิวดีขึ้นได้ นอกจากนี้ การรับประทานรังนกยังอาจมีประสิทธิภาพในการช่วยชะลอความหย่อนคล้อยของผิวหนังของเพศหญิงในวัยทองหรือวัยหมดประจำเดือน ซึ่งเป็นสาเหตุหลักที่ทำให้เพศหญิงดูแก่ก่อนวัยด้วย
3. อาจมีคุณสมบัติต้านอนุมูลอิสระ
รังนกประกอบด้วยสารประกอบทางชีวภาพหลายชนิดที่อาจมีฤทธิ์ในการต้านอนุมูลอิสระ รวมถึงมี Zinc ที่มีคุณสมบัติเป็นต้านอนุมูลอิสระชนิดหนึ่งด้วย การรับประทานรังนกจึงอาจช่วยชะลอหรือยับยั้งการอักเสบและเสียหายของเซลล์ ซึ่งเกิดจากปฏิกิริยาออกซิเดชั่นของอนุมูลอิสระภายในร่างกาย และอาจช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรครุนแรงและเรื้อรังต่าง ๆ อย่างโรคหัวใจหรือโรคมะเร็งได้
4. ช่วยฟื้นฟูร่างกายจากอาการป่วย
เมื่อมีอาการป่วย เช่น ไข้หวัด หรืออ่อนเพลีย การรับประทานรังนกอาจช่วยบรรเทาอาการเหล่านี้ได้ เพราะรังนกอุดมไปด้วยโปรตีนและคาร์โบไฮเดรตที่ให้พลังงานแก่ร่างกาย ช่วยให้ร่างกายทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ อีกทั้งยังมีสารอาหารหลายชนิดที่ช่วยกระตุ้นการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน จึงอาจช่วยฟื้นฟูร่างกายและทำให้หายจากอาหารป่วยได้เร็วขึ้นด้วย
5. ช่วยในการบำรุงกระดูก
การรับประทานรังนกอาจช่วยในการบำรุงกระดูก โดยเฉพาะในเพศหญิงที่จะสูญเสียมวลกระดูกอย่างรวดเร็วเมื่อเริ่มเข้าสู่วัยหมดประจำเดือน และมักนำไปสู่การเกิดโรคต่าง ๆ อย่างโรคกระดูกพรุน หรือโรคข้อเข่าเสื่อม โดยข้อมูลจากงานวิจัยในสัตว์ทดลองพบว่าการรับประทานรังนกทุกวันช่วยเพิ่มระดับแคลเซียมในกระดูก และช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงของกระดูกได้
นอกจากนี้ Zinc ที่อยู่ในรังนกยังอาจมีคุณสมบัติในการช่วยเสริมสร้างกล้ามเนื้อ ช่วยควบคุมการหดตัวของกล้ามเนื้อ และเพิ่มความแข็งแรงของกระดูกภายในร่างกายด้วย
6. ช่วยในการบำรุงสมอง
การรับประทานรังนกมีประโยชน์ในการบำรุงสมองอย่างมาก เพราะสาร NANA ในรังนกมีคุณสมบัติในการช่วยเสริมสร้างการทำงานของระบบประสาทและสมองทั้งในด้านการเรียนรู้และการจดจำ นอกจากนี้ ยังช่วยป้องกันการอักเสบและการเสื่อมของระบบประสาท การรับประทานรังนกจึงอาจช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคที่เกี่ยวข้องกับระบบประสาทอย่างโรคอัลไซเมอร์ได้ด้วย
อย่างไรก็ตาม งานวิจัยเกี่ยวกับประโยชน์ของรังนกบางส่วนยังต้องการการศึกษาเพิ่มเติม ผู้บริโภคจึงควรศึกษาข้อควรระวังก่อนการรับประทาน เลือกรับประทานผลิตภัณฑ์รังนกจากผู้ผลิตที่ได้มาตฐาน ได้รับการรองรับจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) อ่านฉลากอย่างถี่ถ้วนก่อนการรับประทาน รวมถึงผู้ที่มีอาการแพ้หรือมีโรคประจำตัวควรปรึกษาแพทย์ก่อนการรับประทาน
นอกจากนี้ เพื่อให้ได้รับประโยชน์ของรังนกอย่างเต็มที่และไม่ก่อให้เกิดผลเสียต่อร่างกายตามมา ควรรับประทานรังนกในปริมาณที่เหมาะสมตามคำแนะนำบนฉลาก เลือกรับประทานรังนกสูตรที่มีน้ำตาลน้อยเพื่อลดความเสี่ยงในการเกิดปัญหาสุขภาพ และควรรับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ พักผ่อนให้เพียงพอ และออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอด้วย เพื่อเป็นการดูแลสุขภาพอย่างครบวงจร
เขียนโดย กองบรรณาธิการ POBPAD
อัพเดทล่าสุด 6 ธันวาคม 2566
ตรวจสอบความถูกต้องโดย กองบรรณาธิการทางการแพทย์ POBPAD
เอกสารอ้างอิง
- Lee, et al. (2021). Edible Bird’s Nest: The Functional Values of the Prized Animal-Based Bioproduct From Southeast Asia–A Review. Frontiers in pharmacology, 12, 626233. https://doi.org/10.3389/fphar.2021.626233
- Hernández-Camacho, et al. (2020). Zinc at the crossroads of exercise and proteostasis. Redox Biol., 35, 101529. https://doi.org/10.1016%2Fj.redox.2020.101529
- Prasad, A.S. (2014). Zinc: an antioxidant and anti-inflammatory agent: role of zinc in degenerative disorders of aging. J Trace Elem Med Biol., 28(4), pp. 364-71.
- กระทรวงสาธารณสุข (2023). กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์. "กรดไซอะลิค (Sialic Acid)" ในรังนก กรดดี…ที่มีประโยชน์.
- ศศิธร ไข่แก้ว และคณะ. กระทรวงสาธารณสุข (2022). ระบบจัดการองค์ความรู้ กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์. การทวนสอบวิธีวิเคราะห์และหาปริมาณกรดไซอะลิคในรังนกและผลิตภัณฑ์ โดย HPLC-DAD.
- กรมวิทยาศาสตร์บริการ. ฐานข้อมูลส่งเสริมและยกระดับคุณภาพสินค้า OTOP. รังนก.
- Devje, S. Healthline (2022). What Are Edible Bird’s Nests? All You Need to Know.
- Kubala, J. Healthline (2022). Zinc: Everything You Need to Know.
