ยากรดไหลย้อนเป็นกลุ่มยาที่ใช้สำหรับผู้ที่มีภาวะกรดไหลย้อน (Gastroesophageal Reflux Disease: GERD) โดยยากลุ่มนี้จะสามารถแบ่งออกได้อีกเป็นหลายกลุ่มยา ได้แก่ กลุ่มยาลดกรด กลุ่มยา H2 Blockers และกลุ่มยาโปรตอน ปั๊ม อินฮิบิเตอร์ (Proton Pump Inhibitors) ซึ่งกลุ่มยาที่ผู้ป่วยสามารถซื้อมารับประทานได้เองจะเป็นยาในกลุ่มยาลดกรด
กรดไหลย้อน เป็นภาวะที่เกิดขึ้นจากการที่กรดในกระเพาะอาหารไหลย้อนขึ้นมาทางหลอดอาหารอย่างเรื้อรัง เนื่องจากหูรูดส่วนปลายที่มีหน้าที่ป้องกันกรดจากกระเพาะอาหารไหลย้อนกลับทำงานผิดปกติไป โดยอาการหลัก ๆ ของผู้ป่วยกลุ่มนี้ก็คือ อาการแสบร้อนกลางอก โดยเฉพาะหลังรับประทานอาหารและขณะนอนราบ
ยาลดกรดที่ผู้ป่วยกรดไหลย้อนสามารถใช้ได้
ตามที่ได้กล่าวไปข้างต้นว่า ยากรดไหลย้อนจะมีอยู่ด้วยกันหลายชนิด ซึ่งชนิดที่ผู้ป่วยสามารถซื้อได้เองจากร้านขายยาจะเป็นยาในกลุ่มยาลดกรด ส่วนยาอีก 2 กลุ่ม อย่างกลุ่มยา H2 Blockers และกลุ่มยาโปรตอน ปั๊ม อินฮิบิเตอร์ จะเป็นกลุ่มยาที่ต้องใช้ภายใต้การควบคุมของแพทย์ ในบทความนี้จึงจะยกตัวอย่างเฉพาะยาที่หาซื้อได้เองเท่านั้น
1. กาวิสคอน ดูอัล แอคชั่น ชนิดน้ำ (Gaviscon Dual Action) ขนาด 150 มิลลิลิตร
กาวิสคอน ดูอัล แอคชั่น ชนิดน้ำเป็นยาน้ำแขวนตะกอนสีขาวขุ่นที่มีสารสำคัญที่ช่วยลดความเป็นกรดในกระเพาะอาหารอยู่ 2 ชนิด ได้แก่ แคลเซียมคาร์บอเนต (Calcium Carbonate) และโซเดียมไบคาร์บอเนต (Sodium Bicarbonate) และโซเดียมอัลจิเนต (Sodium Alginate) ซึ่งจะช่วยบรรเทาอาการเรอเปรี้ยว แสบร้อนกลางอก และอาหารไม่ย่อยจากภาวะกรดไหลย้อน
สำหรับการใช้ยานี้ หากผู้ใช้ยาเป็นผู้ใหญ่หรือเด็กที่อายุมากกว่า 12 ปีขึ้นไป ให้รับประทานยาวันละไม่เกิน 4 ครั้ง ครั้งละ 10–20 มิลลิลิตร หรือ 2–4 ช้อนชา โดยแบ่งเป็น 3 ครั้งหลังอาหารและอีก 1 ครั้งก่อนนอน
ผู้ป่วยที่ต้องจำกัดปริมาณเกลือในอาหาร ผู้ที่มีภาวะแคลเซียมในเลือดสูง (Hypercalcemia) และผู้ป่วยโรคแคลเซียมตกตตะกอนในเนื้อไต ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยานี้ แต่หากผู้ใช้ยาอายุต่ำกว่า 12 ปี หรือมีประวัติแพ้สารใด ๆ ในยานี้หรือสารพาราเบน ให้หลีกเลี่ยงการใช้ยานี้
นอกจากนี้ หากต้องใช้ยานี้ร่วมกับยาเตตราไซคลีน (Tetracyclines) อเลนโดรเนต (Alendronate) โซเดียมฟลูออไรด์ (Sodium Fluoride) ยาในกลุ่มเบต้าบล็อคเกอร์ (Beta–Blocker) ยาในกลุ่มควิโนโลน (Quinolone) ธาตุเหล็ก และสังกะสี ให้รับประทานยานี้ห่างกับยาที่กล่าวมาอย่างน้อย 2 ชั่วโมง
2. แอนตาซิล เยล (Antacil Gel) ขนาด 450 มิลลิลิตร
แอนตาซิล เยล เป็นยาชนิดน้ำแขวนตะกอนที่มีสารสำคัญได้แก่ อะลูมิเนียมไฮดรอกไซด์ (Aluminium Hydroxide) แมกนีเซียมไฮดรอกไซด์ (Magnesium Hydroxide) และไซเม็ททิโคน (Simethicone) ซึ่งช่วยบรรเทาอาการจากภาวะกรดไหลย้อน เช่น แสบร้อนกลางอก ลดกรด ลดแก๊ส เคลือบแผลในกระเพาะอาหาร อาหารไม่ย่อย
สำหรับการใช้ยานี้ ให้รับประทานครั้งละ 1 ช้อนโต๊ะ หลังอาหารและก่อนนอน หรือประมาณวันละ 4–6 ครั้ง โดยหากเป็นไปได้ ให้รับประทานยาหลังจากรับประทานอาหาร 1–2 ชั่วโมง
ทั้งนี้ ผู้ที่มีประวัติแพ้สารใด ๆ ในยานี้ควรหลีกเลี่ยงการใช้ยา และหากมีโรคประจำตัวใด ๆ อยู่ก็ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้ยานี้
3. เบลสิด ฟอร์ท (Belcid Forte) ขนาด 240 มิลลิลิตร
เบลสิด ฟอร์ทเป็นยาชนิดน้ำแขวนตะกอนที่มีสารสำคัญได้แก่ อะลูมิเนียมไฮดรอกไซด์ แมกนีเซียมไฮดรอกไซด์ และไซเม็ททิโคน ซึ่งช่วยบรรเทาอาการจุกเสียด ท้องเฟ้อ แสบร้อนกลางอก ปวดท้องจากการมีกรดมากในกระเพาะอาหาร
สำหรับการใช้ยานี้ ให้ผู้ที่มีอาการรับประทานยาก่อนอาหาร 30 นาที หรือหลังอาหาร 1 ชั่วโมง หรือเมื่อมีอาการ โดยปริมาณจะแตกต่างกันไปตามช่วงอายุ ผู้ใหญ่ให้รับประทานครั้งละ 1–4 ช้อนชา สำหรับเด็กอายุ 6–12 ปีให้รับประทานครั้งละ 1–2 ช้อนชา และเด็กอายุ 3–6 ปี ให้รับประทานครั้งละ 1/2 ช้อนชา–1 ช้อนชา
ผู้ที่ใช้ยานี้ไม่ควรใช้ยาติดต่อกันนานเกิน 2 สัปดาห์ และหากจำเป็นต้องรับประทานยาร่วมกับยาอื่น ให้เว้นระยะการรับประทานยานี้กับยาชนิดอื่นอย่างน้อย 2 ชั่วโมง ทั้งนี้ ผู้ป่วยโรคหัวใจและโรคไตไม่ควรใช้ยานี้
4. เครมิล ชนิดเม็ด (Kremil Tablets) บรรจุแผงละ 10 เม็ด
เครมิลชนิดเม็ดเป็นยาชนิดเม็ดที่มีสารสำคัญได้แก่ อะลูมิเนียมไฮดรอกไซด์ แมกนีเซียมคาร์บอเนต (Magnesium Carbonate) และไซเม็ททิโคน ซึ่งช่วยบรรเทาอาการจากกรดไหลย้อน เช่น อาการแสบร้อนกลางอก ท้องอืด แน่น จุกเสียด
สำหรับการใช้ยานี้ ปริมาณการใช้ยาจะขึ้นอยู่กับจุดประสงค์ของการรักษา เช่น บรรเทาอาการที่เกิดจากแผลในกระเพาะอาหาร ให้รับประทานยาครั้งละ 2–4 เม็ด ทุก 4 ชั่วโมง หรือหากใช้เพื่อลดกรดในกระเพาะอาหาร ให้รับประทานครั้งละ 1–2 เม็ด หลังอาหาร โดยจะเคี้ยวหรือไม่เคี้ยวยาก็ได้
ทั้งนี้ ผู้ที่มีประวัติแพ้สารใด ๆ ในยานี้ไม่ควรใช้ยานี้ และหากมีโรคประจำตัวใด ๆ อยู่ก็ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อน
5. อัลไกคอน (Algycon) 200 มิลลิกรัม บรรจุแผงละ 12 เม็ด
อัลไกคอนเป็นยาชนิดเม็ดเคี้ยวที่มีสารสำคัญได้แก่ กรดอัลจินิก (Alginic Acid) อะลูมิเนียมไฮดรอกไซด์ และแมกนีเซียมคาร์บอเนต ซึ่งช่วยบรรเทาอาการแสบร้อนกลางอก และอาหารไม่ย่อย
สำหรับการใช้ยานี้ ให้ผู้ใช้ยาเคี้ยวยาครั้งละ 1–3 เม็ด หลังอาหารและก่อนนอน
ทั้งนี้ ผู้ใช้ยานี้ไม่ควรใช้ยาติดต่อกันเกิน 2 สัปดาห์หากไม่ได้อยู่ในการดูแลของแพทย์ และหากผู้ใช้ยามีปัญหาทางสุขภาพที่ต้องจำกัดปริมาณโซเดียมอยู่ก็ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้ยา
6. กาวิสคอน ดูอัล แอคชั่น ชนิดเม็ด (Gaviscon Dual Action Tablets) บรรจุแผงละ 16 เม็ด
กาวิสคอน ดูอัล แอคชั่น ชนิดเม็ดเป็นยาเม็ดชนิดเคี้ยว เป็นยาที่มีส่วนประกอบหลัก ๆ อยู่ 3 ชนิด ได้แก่ โซเดียมอัลจิเนต โซเดียมไบคาร์บอเนต และแคลเซียมคาร์บอเนต ซึ่งจะช่วยบรรเทาอาการเรอเปรี้ยว แสบร้อนกลางอก และอาหารไม่ย่อยจากภาวะกรดไหลย้อน
สำหรับการใช้ยานี้ หากผู้ใช้ยาเป็นผู้ใหญ่หรือเด็กที่อายุมากกว่า 12 ปีขึ้นไป ให้รับประทานยาวันละไม่เกิน 4 ครั้ง ครั้งละ 2–4 เม็ด โดยแบ่งเป็น 3 ครั้งหลังอาหารและอีก 1 ครั้งก่อนนอน ทั้งนี้ ผู้ใช้ยาควรเคี้ยวยาให้ละเอียดก่อนกลืน
ผู้ป่วยที่ต้องจำกัดปริมาณเกลือในอาหาร ผู้ที่มีภาวะแคลเซียมในเลือดสูง และผู้ป่วยโรคแคลเซียมตกตะกอนในเนื้อไต ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยานี้ แต่หากผู้ใช้ยาอายุต่ำกว่า 12 ปี หรือมีประวัติแพ้สารใด ๆ ในยานี้หรือสารพาราเบน ให้หลีกเลี่ยงการใช้ยานี้
นอกจากนี้ หากต้องใช้ยานี้ร่วมกับยาเตตราไซคลีน อเลนโดรเนต โซเดียมฟลูออไรด์ ยาในกลุ่มเบต้าบล็อคเกอร์ ยาในกลุ่มควิโนโลน ธาตุเหล็ก และสังกะสี ให้รับประทานยานี้ห่างกับยาที่กล่าวมาอย่างน้อย 2 ชั่วโมง
สุดท้ายนี้ ยากรดไหลย้อนในกลุ่มที่ยกตัวอย่างไปเป็นเพียงวิธีที่ผู้ป่วยสามารถใช้เพื่อบรรเทาอาการในเบื้องต้นเท่านั้น เนื่องจากยากรดไหลย้อนกลุ่มอื่น ๆ จำเป็นต้องใช้ภายใต้การดูแลจากแพทย์ ดังนั้น หากใช้ยาแล้วพบว่าอาการไม่ดีขึ้น แย่ลง หรือพบอาการผิดปกติใด ๆ ควรไปพบแพทย์เพื่อรับการตรวจและการรักษาที่เหมาะสม
