Pethidine (เพทิดีน)

Pethidine (เพทิดีน) เป็นยาแก้ปวดที่จัดอยู่ในกลุ่มยาโอปิออยด์ ยาจะออกฤทธิ์ต่อระบบประสาทและสมอง โดยช่วยลดกลไกที่ก่อให้เกิดความรู้สึกเจ็บปวด ซึ่งทำให้เกิดอาการชาและลดอาการปวดในบริเวณที่ผู้ป่วยมีอาการอักเสบหรือได้รับบาดเจ็บ แพทย์มักใช้ยานี้บรรเทาอาการปวดในระดับปานกลางถึงรุนแรง เช่น อาการปวดระหว่างคลอดลูก อาการปวดจากการผ่าตัด เป็นต้น

เกี่ยวกับยา Pethidine

กลุ่มยา	ยาแก้ปวดกลุ่มโอปิออยด์
ประเภทยา	ยาตามใบสั่งแพทย์
สรรพคุณ	บรรเทาและป้องกันอาการปวดที่มีความรุนแรง
กลุ่มผู้ป่วย	เด็กและผู้ใหญ่
รูปแบบของยา	ยารับประทาน ยาฉีด

คำเตือนในการใช้ยา Pethidine

แจ้งให้แพทย์ทราบหากเคยมีประวัติแพ้ยานี้
แจ้งให้แพทย์ทราบหากกำลังใช้ยาอื่น ๆ รวมถึงวิตามิน อาหารเสริม หรือสมุนไพรชนิดใดก็ตาม
แจ้งให้แพทย์ทราบหากกำลังใช้ยาลีเนโซลิด ยารักษาอาการซึมเศร้ากลุ่ม MOAI อย่างยาฟีเนลซีนและยาทรานิลซัยโปรมีน หรือยารักษาโรคพาร์กินสันกลุ่ม MAO B อย่างยาเซเลกิลีนและยาราซาจิลีน ภายในช่วงเวลา 14 วันที่ผ่านมา เพราะยาเหล่านี้อาจทำปฏิกิริยากับยา Pethidine จนก่อให้เกิดผลข้างเคียงที่ร้ายแรงถึงชีวิตได้
ควรแจ้งให้แพทย์ทราบก่อนใช้ยานี้ หากผู้ป่วยมีอาการท้องผูกมานานกว่า 1 สัปดาห์ หรือมีลำไส้อักเสบเรื้อรัง มีปัญหาเกี่ยวกับตับไต ต่อมไทรอยด์ ต่อมหมวกไต ต่อมลูกหมาก ท่อในระบบทางเดินน้ำดี เป็นหอบหืดหรือโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง มีความดันโลหิตต่ำ กล้ามเนื้ออ่อนแรง เป็นโรคลมชัก เคยบาดเจ็บที่ศีรษะอย่างรุนแรง หรือเคยติดสารเสพติดและแอลกอฮอล์
ผู้สูงอายุและผู้ที่มีร่างกายไม่แข็งแรง ควรใช้ยาอย่างระมัดระวัง
ยา Pethidine อาจทำให้รู้สึกง่วงนอนหรือเวียนศีรษะ จึงไม่ควรขับขี่ยานพาหนะหรือทำงานที่ต้องใช้เครื่องจักร เพราะอาจทำให้เกิดอันตรายได้ และควรหลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ด้วย
หญิงที่ตั้งครรภ์และให้นมบุตรควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยา Pethidine และไม่ควรได้รับยานี้ติดต่อกันเป็นเวลานานหรือใช้ยาในปริมาณที่มากเกินไป เนื่องจากตัวยาสามารถซึมผ่านรกและเจือปนในน้ำนมแม่ได้ ซึ่งอาจทำให้เด็กได้รับผลกระทบ เช่น ง่วงนอน มีปัญหาเรื่องการหายใจ เป็นต้น หากมีความจำเป็นต้องใช้ยานี้ แพทย์อาจแนะนำให้ใช้ในช่วงเวลาสั้น ๆ หรือใช้ยาชนิดอื่นแทน
แจ้งให้แพทย์หรือทันตแพทย์ทราบว่ากำลังใช้ยานี้ก่อนเข้ารับการผ่าตัดหรือการทำทันตกรรมเสมอ
หากผู้ป่วยต้องเดินทางไปต่างประเทศ ควรนำหลักฐานคำยืนยันเกี่ยวกับการสั่งจ่ายยาจากแพทย์ติดตัวไปด้วย เนื่องจากในบางประเทศ ยา Pethidine อาจถูกจัดเป็นยาผิดกฎหมายและไม่อนุญาตให้ใช้

ปริมาณในการใช้ยา Pethidine

ระงับความรู้สึก

ผู้ใหญ่ ค่อย ๆ ฉีดยาเข้าทางเส้นเลือดอย่างช้า ๆ ปริมาณ 10-25 มิลลิกรัม

ระงับอาการปวดอย่างเฉียบพลันในระดับปานกลางถึงรุนแรง

ผู้ใหญ่ รับประทานยาปริมาณ 50-150 มิลลิกรัม ทุก 4 ชั่วโมง หากมีความจำเป็น

เด็กอายุ 2 เดือนถึง 12 ปี รับประทานยาปริมาณ 0.5-2 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม

เด็กอายุ 12-18 ปี รับประทานปริมาณ 50-100 มิลลิกรัม ทุก 4-6 ชั่วโมง หากมีความจำเป็น

ผู้สูงอายุ รับประทานยาปริมาณ 50 มิลลิกรัม ทุก 4 ชั่วโมง

รักษาอาการปวดอย่างเฉียบพลันในระดับรุนแรง

ยาฉีดเข้ากล้ามเนื้อ

ผู้ใหญ่ ฉีดยาเข้ากล้ามเนื้อปริมาณ 25-100 มิลลิกรัม และฉีดซ้ำอีกครั้งหลังผ่านไป 4 ชั่วโมง
เด็กอายุ 2 เดือนถึง 12 ปี ฉีดยาเข้ากล้ามเนื้อปริมาณ 0.5-2 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม
เด็กอายุ 12-18 ปี ฉีดยาเข้ากล้ามเนื้อใต้ผิวหนังปริมาณ 20-100 มิลลิกรัม โดยฉีดซ้ำทุก 4-6 ชั่วโมง หากมีความจำเป็น

ยาฉีดเข้าเส้นเลือด

ผู้ใหญ่ ฉีดยาเข้าเส้นเลือดอย่างช้า ๆ ปริมาณ 25-50 มิลลิกรัม และฉีดซ้ำอีกครั้งหลังผ่านไป 4 ชั่วโมง
เด็กทารกไปจนถึงอายุไม่เกิน 12 ปี ฉีดยาเข้าเส้นเลือดปริมาณ 0.5-1 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม โดยฉีดซ้ำทุก 10-12 ชั่วโมงในเด็กที่อายุไม่เกิน 2 เดือน และฉีดซ้ำทุก 4-6 ชั่วโมงในเด็กที่โตกว่า หากมีความจำเป็น
เด็กอายุ 1 เดือนขึ้นไป แพทย์อาจฉีดยาเข้าเส้นเลือดปริมาณ 1 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม ตามด้วยการให้ยาเข้าเส้นเลือดอย่างต่อเนื่องในอัตรา 100-400 ไมโครกรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัมต่อ 1 ชั่วโมง และปรับอัตราการให้ยาตามการตอบสนองของผู้ป่วย
เด็กอายุ 12-18 ปี ฉีดยาเข้าเส้นเลือดปริมาณ 25-50 มิลลิกรัม โดยฉีดซ้ำทุก 4-6 ชั่วโมง หากมีความจำเป็น
ผู้สูงอายุ ฉีดยาปริมาณ 25 มิลลิกรัม ทุก 4 ชั่วโมง

ป้องกันอาการปวดจากการผ่าตัด

ผู้ใหญ่ ฉีดยาเข้ากล้ามเนื้อปริมาณ 25-100 มิลลิกรัม โดยฉีดก่อนการผ่าตัด 1 ชั่วโมง

เด็ก ฉีดยาเข้ากล้ามเนื้อปริมาณ 1-2 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม โดยฉีดก่อนการผ่าตัด 1 ชั่วโมง

บรรเทาอาการปวดหลังการผ่าตัด

ผู้ใหญ่ ฉีดยาเข้ากล้ามเนื้อปริมาณ 25-100 มิลลิกรัม โดยฉีดทุก 2-3 ชั่วโมง หากมีความจำเป็น

เด็ก ฉีดยาเข้ากล้ามเนื้อปริมาณ 0.5-2 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม โดยฉีดทุก 2-3 ชั่วโมง หากมีความจำเป็น

บรรเทาอาการปวดจากการคลอดลูก

ผู้ใหญ่ ฉีดยาเข้ากล้ามเนื้อปริมาณ 50-100 มิลลิกรัม โดยฉีดทันทีที่มดลูกมีการหดรัดตัว และฉีดซ้ำหลังผ่านไป 1-3 ชั่วโมง หากมีความจำเป็น ปริมาณยาสูงสุดต้องไม่เกิน 400 มิลลิกรัมภายใน 24 ชั่วโมง

การใช้ยา Pethidine

ควรใช้ยาภายใต้คำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด
หากลืมใช้ยาตามเวลาที่กำหนด ให้ใช้ยาทันทีที่นึกขึ้นได้ แต่หากใกล้ถึงเวลาของยาในรอบถัดไป ให้ข้ามไปใช้ยารอบต่อไป โดยไม่ต้องเพิ่มปริมาณยาเพื่อทดแทน
หากรับประทานยาเกินปริมาณที่แพทย์กำหนด ควรรีบไปพบแพทย์ทันที โดยนำบรรจุภัณฑ์ของยาไปด้วย
ไม่ใช้ยาร่วมกับผู้อื่นและไม่แบ่งยาให้ผู้อื่นใช้
ควรเก็บยาให้ห่างจากความร้อนและแสงแดด โดยเก็บยาให้พ้นมือเด็ก

ผลข้างเคียงจากการใช้ยา Pethidine

การใช้ยา Pethidine อาจทำให้เกิดผลข้างเคียง เช่น ง่วงซึม คลื่นไส้ อาเจียน เวียนศีรษะ เป็นต้น

แต่หากพบผลข้างเคียงที่มีความรุนแรงดังต่อไปนี้ ควรรีบไปพบแพทย์