คันหัวยิบ ๆ เป็นอาการระคายเคืองบนหนังศีรษะที่อาจสร้างความรำคาญใจให้แก่ใครหลายคน ซึ่งคันหัวยิบ ๆ มักเกิดร่วมกับอาการอื่น ๆ เช่น หนังศีรษะแห้ง แดง แผลบนหนังศีรษะ โดยวิธีการรักษาอาการคันหัวยิบ ๆ มีหลายวิธี ซึ่งจะช่วยบรรเทาอาการคันและอาการอื่น ๆ ที่เกิดขึ้นได้
คันหัวยิบ ๆ เป็นปัญหาทางผิวหนังที่อาจเกิดขึ้นได้จากหลากหลายสาเหตุ เช่น การไม่สระผมนานหลายวัน รังแค เหา กลากหรือเชื้อราบนหนังศีรษะ โดยการทราบสาเหตุของอาการคันศีรษะเป็นสิ่งสำคัญ เพราะจะช่วยให้ได้รับการรักษาอย่างถูกต้องและเหมาะสมตามสาเหตุ
สาเหตุของอาการคันหัวยิบ ๆ
คันหัวยิบ ๆ อาจเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่น
1. การไม่สระผมนานหลายวัน
ต่อมไขมันบนหนังศีรษะมีการผลิตน้ำมันเพื่อป้องกันไม่ให้หนังศีรษะแห้งเกินไป หากไม่สระผมเป็นเวลานานหลายวัน น้ำมัน รวมถึงสิ่งสกปรกต่าง ๆ อาจสะสมตัวอยู่บนหนังศีรษะ และอาจเป็นสาเหตุให้เกิดอาการคันหัวยิบ ๆ ได้
2. ผื่นระคายสัมผัส
ผื่นระคายสัมผัสคือผื่นที่อาจเกิดขึ้นเมื่อผิวหนังสัมผัสสารที่ก่อให้เกิดอาการแพ้หรืออาการระคายเคือง โดยคันหัวยิบ ๆ อาจเกิดจากการแพ้ยาสระผม ครีมนวด น้ำยาย้อมผม หรือผลิตภัณฑ์อื่น ๆ ที่สัมผัสกับหนังศีรษะ ซึ่งอาจทำให้เกิดอาการระคายเคืองบนหนังศีรษะและอาการคันตามมาได้
3. รังแค
รังแคคือสะเก็ดสีเหลืองหรือสีขาวขนาดเล็กที่มักร่วงหล่นจากหนังศีรษะ และทำให้เกิดอาการคันหัวยิบ ๆ ตามมา โดยรังแคมักเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่น หนังศีรษะแห้ง อาการระคายเคืองจากผลิตภัณฑ์ดูแลผม รวมถึงโรคหรือปัญหาทางผิวหนังอื่น ๆ เช่น เชื้อราบนหนังศีรษะ สะเก็ดเงิน เซ็บเดิร์ม (Seborrheic dermatitis)
4. เซ็บเดิร์ม (Seborrheic dermatitis)
เซ็บเดิร์มเป็นโรคผิวหนังอักเสบชนิดหนึ่งที่ทำให้เกิดสะเก็ดสีขาวหรือสีเหลืองบริเวณที่มีความมันมาก เช่น หนังศีรษะ หู ใบหน้า โดยสาเหตุยังไม่ทราบแน่ชัด แต่อาจเกิดขึ้นได้จากหลายปัจจัย เช่น ต่อมไขมันทำงานผิดปกติ เชื้อราที่อยู่บนหนังศีรษะ พันธุกรรม ซึ่งนอกจากสะเก็ดผิวหนังแล้ว เซ็บเดิร์มยังอาจทำให้เกิดอาการคันหัวยิบ ๆ อีกด้วย
5. เหา
เหาเป็นแมลงขนาดเล็กที่เข้ามาอาศัยอยู่บนหนังศีรษะผ่านการสัมผัสอย่างใกล้ชิด เช่น การใช้หมวก หวี หรือหมอนร่วมกับผู้ที่เป็นเหา โดยอาการที่สังเกตได้ชัดคืออาการคันหัวยิบ ๆ ซึ่งอาจเกิดจากอาการแพ้เมื่อถูกเหากัด ทั้งนี้ เหามักพบได้บ่อยในเด็กแต่ก็สามารถพบได้ในผู้ใหญ่เช่นกัน
6. กลากบนหนังศีรษะ
กลากบนหนังศีรษะเกิดจากการติดเชื้อรา โดยอาจติดต่อผ่านการสัมผัสบริเวณติดเชื้อของผู้ติดเชื้อ หรือสัมผัสสิ่งของที่มีเชื้อปนเปื้อนอยู่ ซึ่งจะทำให้เกิดอาการต่าง ๆ ตามมา เช่น ผื่นวงกลมที่ศีรษะ คันหัวยิบ ๆ หนังศีรษะลอกเป็นขุย ผมร่วงเป็นหย่อมในบริเวณที่เป็นผื่น
7. สะเก็ดเงิน
สะเก็ดเงินเป็นโรคผิวหนังอักเสบเรื้อรังที่เกิดจากภูมิคุ้มกันทำงานผิดปกติ โดยโรคสะเก็ดเงินสามารถพบได้บ่อยบริเวณไรผม ข้อศอก ข้อเข่า เล็บ รวมถึงบริเวณหนังศีรษะ ซึ่งอาจเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการคันหัวยิบ ๆ ไปจนถึงอาการคันหัวอย่างรุนแรง นอกจากอาการคันแล้ว สะเก็ดเงินยังอาจทำให้เกิดอาการอื่น ๆ เช่น ผิวหนังแดง ผิวหนังลอกเป็นขุยสีเงินหรือสีขาว
วิธีบรรเทาอาการคันหัวยิบ ๆ ด้วยตนเอง
อาการคันหัวยิบ ๆ มักไม่เป็นอันตรายแต่อาจสร้างความรำคาญให้แก่ผู้ที่มีอาการ โดยคันหัวยิบ ๆ สามารถรักษาได้หลายวิธีขึ้นอยู่กับสาเหตุ เช่น
- ควรสระผมเมื่อผมเริ่มมันหรือสกปรก เพื่อป้องกันการสะสมตัวของความมันหรือสิ่งสกปรกบนหนังศีรษะที่อาจทำให้เกิดอาการคันหัวยิบ ๆ ตามมา โดยควรเลือกใช้ยาสระผมสูตรอ่อนโยนและไม่ผสมน้ำหอมเพื่อป้องกันการระคายเคือง
- หยุดใช้ยาสระผม หรือผลิตภัณฑ์ดูแลผมใด ๆ ที่อาจเป็นสาเหตุให้เกิดอาการระคายเคืองหรืออาการแพ้
- ใช้ยาสระผมที่มีส่วนผสมของกรดซาลิไซลิก เนื่องจากกรดซาลิไซลิกอาจมีคุณสมบัติช่วยลดอาการคัน อาการอักเสบ และต้านแบคทีเรีย ซึ่งอาจช่วยลดอาการคันหัวยิบ ๆ ได้
- ใช้ยาสระผมสูตรขจัดรังแคเพื่อกำจัดรังแคบนหนังศีรษะที่อาจเป็นสาเหตุของอาการคันหัวยิบ ๆ
- ใช้ยาสระผมหรือน้ำยากำจัดเหาเพื่อรักษาอาการคันหัวยิบ ๆ จากเหา และใช้หวีเสนียดหรือหวีสางเหาเพื่อกำจัดเหาออกจากศีรษะ
- ทาน้ำมันมะพร้าวลงบนหนังศีรษะเพื่อรักษาอาการคันหัวยิบ ๆ ที่เกิดจากเชื้อรา โดยน้ำมันมะพร้าวอาจมีคุณสมบัติช่วยต้านเชื้อรา จึงอาจนำมาใช้รักษาโรคกลากหรือเชื้อราบนหนังศีรษะได้
หากอาการคันหัวยิบ ๆ ยังคงไม่ดีขึ้นภายใน 2–3 สัปดาห์ มีอาการคันหัวยิบ ๆ โดยไม่ทราบสาเหตุ หรืออาการคันรุนแรงขึ้น ควรไปพบแพทย์ตั้งแต่เนิ่น ๆ เพื่อรักษาอาการคันหัวยิบ ๆ อย่างถูกต้อง
