จมูกเล็บเป็นภาษาพูดที่คนไทยใช้เรียกผิวหนังรอบโคนเล็บ (Cuticles) ซึ่งในทางการแพทย์ไม่ได้ระบุคำที่ใช้เรียกผิวหนังส่วนดังกล่าวชัดเจน หรือบางคนอาจใช้ว่าจมูกเล็บในการเรียกผิวหนังส่วนเกินบริเวณซอกเล็บด้วยเช่นกัน
เล็บ นิ้ว และมือเป็นอวัยวะที่มนุษย์เราใช้งานอยู่แทบจะตลอดเวลา ไม่ว่าจะใช้หยิบจับ เขียนหนังสือ และทำสิ่งต่าง ๆ มากมาย จมูกเล็บที่อยู่รอบเล็บและนิ้วจึงเสี่ยงต่อการได้บาดเจ็บหรือผลกระทบจากการใช้งานในชีวิตประจำวันได้ง่าย ซึ่งการดูแลจมูกเล็บอย่างเหมาะสมอาจลดปัญหานี้ได้
ปัญหาของจมูกเล็บที่พบบ่อย
ปฏิเสธไม่ได้ว่าปัญหาของจมูกเล็บที่ได้บ่อยที่จุด คือ จมูกเล็บลอก (Hangnail) เป็นปัญหาผิวหนังเหนือโคนเล็บหรือขอบเล็บลอกเป็นเส้นแนวตั้งเข้าหาตัว สามารถเกิดขึ้นกับนิ้วใดก็ได้หรือเกิดพร้อมกันหลายนิ้วในเวลาเดียวกัน และอาการลอกของผิวหนังพบได้ตั้งแต่ 1 จุดและหลาย ๆ พร้อมกัน
บางครั้งจมูกเล็บก็อาจหมายถึงเศษผิวหนังที่เกินออกมาตรงซอกเล็บ ซึ่งอาการจมูกเล็บลอกทั้งสองแบบนี้ มักสร้างความรำคาญให้กับผู้ที่เป็น และหลายคนก็อาจเลือกที่จะดึงเศษจมูกเล็บออกจนทำให้แผลขนาดใหญ่ขึ้น เจ็บมากขึ้น มีเลือดออก และเสี่ยงต่อการติดเชื้อมากขึ้น ทั้งบริเวณผิวหนังโคนเล็บและซอกเล็บ ซึ่งควรไปพบแพทย์และรักษาอย่างถูกต้อง
แม้ปัญหาเกี่ยวกับจะจมูกเล็บจะพบได้น้อย แต่บางปัจจัยก็อาจส่งผลต่อสุขภาพของจมูกเล็บได้ เช่น
- ผิวแห้งจากสาเหตุต่าง ๆ
- การสัมผัสกับอากาศเย็นจัดหรือร้อนจัด
- การสัมผัสกับสารเคมี อย่างน้ำยาล้างจานและผงซักฟอก
- มือเปียกหรือแช่น้ำนาน
- ล้างมือบ่อยเกินไปหรือใช้สบู่ที่มีฤทธิ์แรง
- พฤติกรรมแกะเล็บและพฤติกรรมดูดนิ้ว
- ขาดสารอาหารประเภทโปรตีน
- ตัดเล็บไม่ถูกวิธี ตัดขอบเล็บ
- ทำเล็บหรือตกแต่งเล็บมากเกินไป
วิธีดูแลจมูกเล็บให้สุขภาพดี
แม้จมูกเล็บจะเป็นผิวหนังส่วนเล็ก ๆ แต่ก็ไม่ควรละเลย ซึ่งวิธีต่อไปนี้อาจช่วยดูแลจมูกเล็บให้แข็งแรง สุขภาพดี และลอกน้อยลง
- ดูแลเล็บให้สะอาดอยู่เสมอ
- ทาครีมหรือสารให้ความชุ่มชื้นทุกครั้งหลังล้างมือหรืออาบน้ำ
- ตัดเล็บให้สั้นพอดี และไม่ตัดขอบเล็บเพื่ออาจเสี่ยงต่อการติดเชื้อได้
- สวมถุงมือเมื่อต้องล้างจาน ทำสวน หรือใช้สารเคมีเพื่อป้องกันจมูกเล็บและผิวหนังบริเวณมือระคายเคืองและแห้ง
- ไม่ควรดึงจมูกเล็บที่ลอกออกมา ให้ใช้วิธีในข้างต้นเพื่อดูแล
- ลดและงดพฤติกรรมดูดนิ้ว กัดเล็บ และแกะเล็บ
- ทำเล็บอย่างเหมาะสม ไม่บ่อยเกินไป และเลือกช่างทำเล็บที่มีความชำนาญ
เพียงเท่านี้ก็จะช่วยให้จมูกเล็บแข็งแรงและเสี่ยงต่อปัญหาเกี่ยวกับจมูกเล็บน้อยลงแล้ว อย่างไรก็ตาม หากจมูกเล็บบาดเจ็บ จมูกเล็บลอกรุนแรง เลือดออกมาก พบอาการติดเชื้อบริเวณจมูกเล็บ อย่างจมูกเล็บบวมแดง กดแล้วเจ็บ เป็นหนอง เล็บเปลี่ยนสี และเล็บเปราะ ควรไปพบแพทย์เพื่อป้องกันเชื้อโรคลามไปยังผิวหนังและเนื้อเยื่อภายในนิ้ว โดยเฉพาะคนที่เป็นโรคเบาหวานและคนที่มีภาวะภูมิคุ้มกันอ่อนแอจากสาเหตุต่าง ๆ
