ตื่นมาเจ็บคอ คอแห้ง หรือคันคอ น่าจะเป็นหนึ่งในอาการที่สร้างความรำคาญใจและรบกวนการใช้ชีวิตประจำวันให้ใครหลาย ๆ คน โดยปัญหานี้เป็นปัญหาที่สามารถเกิดได้จากหลายสาเหตุ ในบางครั้งอาจเป็นเพียงการได้รับสารก่อการระคายเคือง หรือการหายใจทางปากขณะนอนหลับเท่านั้น ซึ่งทุกคนสามารถแก้ไขได้ด้วยตัวเอง
อย่างไรก็ตาม ในบางครั้ง หากอาการไม่ดีขึ้น หรือมีอาการอื่นเกิดขึ้นร่วมด้วย โดยเฉพาะอาการไอ ไอปนเลือด หรือเสียงหาย อาการตื่นมาเจ็บคอก็อาจเป็นสัญญาณของปัญหาทางสุขภาพบางอย่างได้เช่นกัน เช่น ภาวะขาดน้ำ กรดไหลย้อน และภาวะหยุดหายใจขณะหลับ ซึ่งผู้ที่ป่วยอาจต้องไปพบแพทย์เพื่อรับการรักษาที่ต้นเหตุอย่างเหมาะสม
สาเหตุที่ทำให้ตื่นมาเจ็บคอ
อาการตื่นมาเจ็บคอสามารถเกิดได้จากหลายสาเหตุ บางครั้งก็อาจเป็นเพียงการนอนหลับในที่ที่อากาศแห้ง แต่บางครั้งก็อาจเกิดจากสาเหตุอื่นที่เกี่ยวข้องกับปัญหาทางสุขภาพ เช่น
1. คอแห้ง
ผู้ที่มีภาวะคอแห้งอาจเสี่ยงเกิดอาการตื่นมาเจ็บคอได้ โดยสาเหตุของภาวะนี้ก็อาจเป็นได้ทั้งการสูดดมควันบุหรี่ การได้รับสารก่อภูมิแพ้หรือฝุ่นละออง การอยู่ในห้องที่เปิดเครื่องปรับอากาศนาน ๆ ไปจนถึงการติดเชื้อ
2. นอนกรน
นอนกรนเป็นปัญหาที่เกิดจากการที่กล้ามเนื้อคอคลายตัว อากาศที่เคลื่อนตัวผ่านหลอดลมจึงส่งผลให้เนื้อเยื่อคอเกิดการสั่น ซึ่งภาวะนี้จะส่งผลให้เกิดอาการเจ็บคอตามมาได้ นอกจากนี้ ผู้ที่นอนกรนยังมีการพฤติกรรมหายใจทางปาก ซึ่งเป็นอีกหนึ่งสาเหตุที่ส่งผลให้เกิดอาการเจ็บคอได้อีกด้วย
3. ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ
ในบางคน อาการตื่นมาเจ็บคออาจเป็นสัญญาณของภาวะหยุดหายใจขณะหลับได้ โดยอาการอื่นที่อาจพบได้ของภาวะนี้ก็เช่น รู้สึกง่วงระหว่างวัน นอนกรน สะดุ้งตื่นจากการสำลักตอนกลางคืน เหงื่อออกตอนกลางคืน และความต้องการทางเพศลดลง
4. การติดเชื้อไวรัส
อาการตื่นมาเจ็บคอถือเป็นหนึ่งในอาการที่พบได้บ่อยในผู้ที่ป่วยเป็นโรคเกี่ยวกับการติดเชื้อไวรัส เช่น ไข้หวัด หรือไข้หวัดใหญ่
ผู้ที่ป่วยเป็นโรคในกลุ่มนี้อาจพบอาการอื่น ๆ ในลักษณะดังต่อไปนี้ร่วมด้วย ได้แก่ มีไข้ คัดจมูก จาม เสียงแหบ ปวดศีรษะ และปวดตามร่างกาย
5. กรดไหลย้อน
กรดไหลย้อนเป็นภาวะที่เกิดจากกรดในกระเพาะอาหารไหลย้อนกลับขึ้นมาเนื่องจากหูรูดส่วนปลายของหลอดอาหารทำงานผิดปกติไป โดยอาการของผู้ป่วยกลุ่มนี้ก็เช่น แสบร้อนกลางอก หายใจมีเสียงหวีด เสียงแหบ ซึ่งอาการมักจะยิ่งแย่ลงเมื่อนอนราบไปกับพื้น
6. ภูมิแพ้
ภูมิแพ้เป็นภาวะที่เกิดจากการที่ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายตอบสนองต่อสารก่อภูมิแพ้บางชนิดผิดปกติไป ซึ่งสารก่อภูมิแพ้ก็ผู้ป่วยแพ้ก็จะแตกต่างกันไปในแต่ละคน เช่น ฝุ่นละออง เห็บหมัด หรืออาหารบางชนิด
โดยผู้ที่มีภาวะภูมิแพ้ จะเกิดอาการตื่นมาเจ็บคอเมื่อได้รับสารก่อภูมิแพ้เข้าร่างกาย นอกจากนี้ผู้ป่วยกลุ่มนี้มักมีอาการคัดจมูกและหายใจทางปาก ซึ่งเป็นสาเหตุที่อาจนำไปสู่อาการตื่นมาเจ็บคอได้
วิธีรับมือกับปัญหาตื่นมาเจ็บคอ
ผู้ที่มีปัญหาตื่นมาเจ็บคออาจลองนำวิธีดังต่อไปนี้ไปใช้
- อมน้ำแข็งเพื่อบรรเทาอาการเจ็บคอ
- พยายามหลีกเลี่ยงการหายใจทางปาก
- ดื่มน้ำให้เพียงพอ หรือประมาณ 6–8 แก้ว/วัน
- หลีกเลี่ยงการสัมผัสหรืออยู่ใกล้สารก่อภูมิแพ้
- ใช้เครื่องทำความชื้นขณะนอนหลับ
- หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารที่ร้อนจัดและอาหารที่มีรสเผ็ด
- หลีกเลี่ยงอาหารที่เป็นกรด อาหารที่มีน้ำตาลสูง เครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน การสูบบุหรี่ และเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์
- กลั้วคอด้วยน้ำเกลือ
ทั้งนี้ วิธีดังกล่าวเป็นเพียงวิธีที่ใช้สำหรับดูแลตัวเองในเบื้องต้นเท่านั้น หากเห็นอาการไม่ดีขึ้นใน 1–2 สัปดาห์ ผู้ที่มีปัญหาตื่นมาเจ็บคอควรไปพบแพทย์เพื่อรับการตรวจ โดยเฉพาะผู้ที่มีอาการดังต่อไปนี้ เช่น กลืนลำบาก หายใจลำบาก คลำพบก้อนในคอ เจ็บตามข้อ มีไข้ ปากแห้ง แสบลิ้น และพบคราบสีขาวบนลิ้น
