หลายคนนิยมปลูกต้นไม้ในบ้านเพื่อตกแต่งบ้านให้สวยงามหรืออาศัยร่มเงาไว้คลายร้อน แต่ใครจะรู้ว่าการปลูกต้นไม้ในบ้านยังมีประโยชน์ด้านอื่น ๆ อีกมากมาย ทั้งช่วยปรับปรุงคุณภาพอากาศ ส่งผลดีต่อสุขภาพร่างกาย และช่วยปรับอารมณ์ให้ผ่อนคลายได้เช่นกัน
ปลูกต้นไม้ในบ้านดีอย่างไร ?
งานวิจัยหลายชิ้นได้ศึกษาเกี่ยวกับประโยชน์ของการปลูกต้นไม้ที่มีต่อมนุษย์ และยังไม่พบว่าส่งผลเสียต่อสุขภาพแต่อย่างใด ซึ่งการปลูกต้นไม้ในบ้านหรือในอาคารมีประโยชน์ ดังนี้
- ปรับปรุงคุณภาพอากาศ ในปัจจุบันคนอยู่อาศัยและใช้ชีวิตภายในอาคารกันมากขึ้น สภาพอากาศที่ไม่ถ่ายเทและมลภาวะต่าง ๆ ทำให้เสี่ยงต่อการเกิดปัญหาสุขภาพได้ เช่น โรคหลอดเลือดสมอง โรคหัวใจขาดเลือด โรคหลอดลมอุดกั้นเรื้อรัง โรคหืด การติดเชื้อที่ระบบทางเดินหายใจ โรคปอด เป็นต้น โดยต้นไม้เป็นเสมือนเครื่องฟอกอากาศตามธรรมชาติ ซึ่งมีการค้นคว้าที่ชี้ให้เห็นว่าต้นไม้สามารถกำจัดก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ในอากาศได้ถึง 10 เปอร์เซ็นต์ หากปลูกไว้ในบ้านก็อาจมีส่วนช่วยกำจัดสารเคมีที่เป็นอันตรายจากขั้นตอนการผลิตเฟอร์นิเจอร์ เสื้อผ้า พรมเช็ดเท้า เชื้อเพลิง หรือแม้แต่วัสดุที่ใช้สร้างตัวบ้านและอาคารด้วยเช่นกัน
- ลดความเสี่ยงการเจ็บป่วย ฝุ่น มลภาวะ และอากาศแห้ง อาจทำให้เกิดการระคายเคืองหรือมีอาการป่วยได้ สภาพอากาศรอบ ๆ ต้นไม้จะมีความชื้นเพิ่มขึ้น จึงช่วยกรองเชื้อโรคในอากาศที่เป็นต้นเหตุของการระคายเคืองและการติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจได้ ซึ่งการศึกษาพบว่าต้นไม้สามารถลดปริมาณฝุ่นละอองในอากาศได้ถึง 20 เปอร์เซ็นต์ นอกจากนี้ การใช้ต้นไม้สำหรับพืชสวนบำบัด (Horticulture Therapy) อาจช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะสมองเสื่อมได้ถึง 36 เปอร์เซ็นต์ รวมถึงโรคจิตเภท โรคซึมเศร้า และโรคมะเร็งในระยะสุดท้ายด้วย
- ช่วยให้อารมณ์ดี การปลูกต้นไม้ รวมถึงการดูแล รดน้ำ ใส่ปุ๋ย หรือแต่งกิ่ง อาจส่งผลต่อคุณภาพชีวิตและอารมณ์ได้ โดยช่วยให้ใจเย็น คิดบวก อารมณ์ไม่แปรปรวน ผ่อนคลายความเครียด ความวิตกกังวล และอารมณ์ซึมเศร้าต่าง ๆ ได้ ซึ่งมีส่วนช่วยให้สุขภาพดีขึ้นได้ทั้งกายใจ โดยมีการศึกษาแสดงให้เห็นว่า ดอกไม้อย่างดอกกุหลาบ ดอกลิลลี่ และดอกเดซี่ ช่วยให้ผู้ปลูกมีความสุขและยังส่งผลดีต่อความจำอีกด้วย
- กระตุ้นการคิดและการทำงาน การละสายตาจากหน้าจอสักพัก แล้วหันไปมองต้นไม้สักต้นที่อยู่บนโต๊ะทำงานหรือภายในบ้าน อาจช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานของสมอง ช่วยในด้านความจำ ความคิดสร้างสรรค์ และอาจช่วยให้ทำงานต่าง ๆ ได้ดีขึ้น
ต้นไม้ที่ควรปลูกในบ้าน
อากาศที่ไม่ถ่ายเท มลภาวะ สารอันตราย และสารปนเปื้อนที่ถูกปล่อยออกมาจากเครื่องใช้ภายในบ้านอาจส่งผลให้เกิดปัญหาสุขภาพได้ เช่น คาร์บอนมอนอกไซด์ ฟอร์มาลดีไฮด์ โทลูอีน ไซลีน เบนซีน แอมโมเนีย หรือไตรคลอโรเอทีลีน เป็นต้น ซึ่งต้นไม้บางชนิดสามารถปรับปรุงคุณภาพอากาศ และกำจัดสารอันตรายเหล่านั้นได้ ดังนี้
- ต้นพลูด่าง เป็นไม้เลื้อยที่มีรากสำหรับยึดเกาะ มีใบสีเขียวและมีรอยด่างสีขาวปนอยู่ ใบมีรูปทรงคล้ายหัวใจและมีปลายแหลม หากปลูกลงดินที่สมบูรณ์จะเจริญเติบโตได้ดี ส่งผลให้ลำต้นและใบมีขนาดใหญ่ แต่สามารถนำมาปลูกในแจกันหรือขวดที่ใส่น้ำไว้ได้เช่นกัน ซึ่งต้นพลูด่างจัดเป็นพืชที่ช่วยฟอกอากาศได้ดีที่สุดชนิดหนึ่ง
- ต้นวาสนา ไม้พุ่มลำต้นกลมตรง ไม่มีกิ่งก้าน มีใบสีเขียวลักษณะเรียวคล้ายหอก ปลายใบแหลมงุ้มลง ขอบใบเรียบหรือบิดเป็นลอน มีดอกสีขาวหรือสีชมพูอ่อนเป็นช่อขนาดใหญ่
- ต้นหมากเหลือง เป็นพืชที่เจริญเติบโตได้ดีในพื้นที่กลางแจ้ง ลำต้นสูง ใบรีปลายแหลมลักษณะคล้ายขนนก ไม่เพียงช่วยกำจัดสารอันตรายต่าง ๆ แล้ว ยังนิยมปลูกรอบรั้วบ้านเพื่อป้องกันฝุ่นละอองด้วย
- ต้นแก้วกาญจนา เป็นพืชพื้นเมืองในป่าแถบทวีปเอเชีย ใบมีสีเขียวแต่จะมีลวดลายและสีอื่น ๆ ปะปน เช่น สีชมพู เป็นต้น เป็นพืชที่ชอบความชื้นสูง ต้องรดน้ำพอประมาณเพื่อป้องกันดินแห้ง และรอให้ปุ๋ยละลายหมดก่อนจึงรดน้ำในครั้งถัดไปได้
- ต้นหน้าวัวไทย หรือต้นเดหลี นับเป็นพืชที่มีประสิทธิภาพในการกำจัดสารอันตรายในอากาศ โดยต้องรดน้ำพอประมาณเพื่อให้ดินชุ่มชื้นเล็กน้อย และปลูกในบริเวณที่แสงแดดเข้าถึง แต่หากโดนแสงแดดมากเกินไปอาจทำให้ต้นหน้าวัวไทยไม่ออกดอก
- ต้นเบญจมาศ โดยเฉพาะส่วนที่เป็นดอกนับเป็นเครื่องฟอกอากาศจากธรรมชาติที่ดีอีกชนิดหนึ่ง เพราะไม่เพียงช่วยทำให้อากาศบริสุทธิ์แล้ว สารไพรีทรัมและสารไพรีทรินที่พบได้ในพืชดอกตระกูลเบญจมาศยังช่วยไล่ยุงได้อีกด้วย
- ต้นปาล์มไผ่ เป็นพืชที่มีความทนทาน เจริญเติบโตได้ง่าย ชอบแสงแดด แต่ไม่จำเป็นต้องโดนแสงแดดโดยตรง ควรรดน้ำสม่ำเสมอเพื่อให้ดินชุ่มชื้น และวางไว้ในตำแหน่งที่อากาศถ่ายเทได้สะดวก เพื่อช่วยเพิ่มความชื้นในอากาศ
- ต้นตีนตุ๊กแกฝรั่ง เป็นไม้เลื้อยที่หลายคนนิยมปลูกตามกำแพงบ้าน แต่ก็สามารถนำมาปลูกในห้องเพื่อปรับอากาศให้ดีได้เช่นกัน
- ต้นยางอินเดีย เป็นพืชที่เขียวชะอุ่มตลอดทั้งปี ชอบแสงแดด ใบหนา มีผิวมัน รากงอกขึ้นด้านบนและพันรอบลำต้นจนเป็นรูปร่างที่แปลกตา แต่ควรรดน้ำพอประมาณ และสามารถตัดใบออกเพื่อจัดทรงให้สวยงามได้
- ต้นเศรษฐีเรือนใน หรือต้นแมงมุม เป็นพืชขนาดเล็ก ใบเรียวรีปลายแหลม ขอบใบมีสีเขียว กลางใบมีสีขาว และมีดอกสีขาวเช่นกัน เจริญเติบโตง่ายทั้งปลูกลงดินหรือปลูกใส่ตะกร้าแล้วแขวนตามจุดต่าง ๆ ของบ้านและที่ทำงาน
