ฟันกรามผุ เป็นอาการที่ผิวฟันหรือชั้นเคลือบฟันเกิดความเสียหาย ซึ่งทำให้เกิดอาการต่าง ๆ เช่น ปวดฟัน จุดสีขาว น้ำตาล หรือดำบนผิวฟัน ฟันกรามเป็นรู โดยฟันกรามผุเป็นอาการควรได้รับการรักษาอย่างเหมาะสม เพราะอาจส่งผลต่อการเคี้ยวและการรับประทานอาหาร หากปล่อยทิ้งไว้โดยไม่ได้รับการรักษาอาจทำให้อาการรุนแรงขึ้นและเสี่ยงต่อฟันหลุดได้
ฟันผุสามารถเกิดได้กับฟันทุกซี่ แต่มักเกิดขึ้นบ่อยบริเวณฟันกราม เนื่องจากฟันกรามมีผิวฟันไม่เรียบ มีร่องหรือหลุมฟันเยอะกว่าฟันซี่อื่น ทำให้เศษอาหารสามารถเข้าไปสะสมอยู่ตามร่องดังกล่าวได้ อีกทั้งฟันกรามยังอยู่ลึกด้านในช่องปาก จึงอาจทำให้ยากต่อการทำความสะอาด
สาเหตุที่ทำให้เกิดฟันกรามผุ
ภายในช่องปากมีแบคทีเรียอยู่มากมาย ซึ่งแบคทีเรียเหล่านี้อาจย่อยแป้งและน้ำตาลจากเศษอาหารและเครื่องดื่มให้กลายเป็นกรด จากนั้นแบคทีเรีย กรด น้ำลาย และเศษอาหารอาจรวมตัวกันกลายเป็นคราบพลัคและสะสมอยู่ตามซอกฟันกราม หากไม่แปรงฟันหรือใช้ไหมขัดฟันเป็นประจำ กรดในคราบพลัคอาจทำลายชั้นเคลือบฟัน และทำให้เกิดฟันกรามผุตามมาได้
หากปล่อยฟันกรามผุทิ้งไว้ แบคทีเรียและกรดอาจเข้าสู่โพรงประสาทฟันผ่านรูฟันผุ ซึ่งอาจทำให้โพรงประสาทฟันเกิดการบวมและอักเสบ โดยในระยะนี้ ผู้ที่มีอาการฟันกรามผุอาจเริ่มรู้สึกปวดฟันกราม เนื่องจากเส้นประสาทถูกกดทับได้
นอกจากนี้ ฟันกรามผุยังอาจเกิดจากโรคเหงือกอักเสบ โดยโรคเหงือกอักเสบเป็นโรคที่เกิดจากการไม่รักษาความสะอาดภายในช่องปาก ทำให้คราบพลัคสะสมอยู่ตามบริเวณเหงือก ซึ่งอาจทำให้เหงือกเกิดการระคายเคือง บวม แดง และมีเลือดออกตามไรฟันได้ หากปล่อยทิ้งไว้ เหงือกอักเสบอาจทำให้เกิดฟันผุ รวมถึงฟันกรามผุตามมา
วิธีรักษาฟันกรามผุอย่างถูกวิธี
หากสังเกตเห็นอาการฟันกรามผุ เช่น ฟันกรามเป็นรู ปวดฟัน ควรไปพบทันตแพทย์เพื่อรักษาอาการฟันผุ โดยวิธีการรักษาฟันกรามผุอาจแตกต่างกันไปตามความรุนแรงของอาการ เช่น
- การเคลือบฟลูออไรด์ หากฟันกรามผุไม่รุนแรง แพทย์อาจใช้วิธีเคลือบฟลูออไรด์เพื่อช่วยซ่อมแซมและและเพิ่มความแข็งแรงให้แก่ชั้นเคลือบฟัน
- การอุดฟัน หากมีรูฟันผุบนฟันกราม แพทย์อาจกรอฟันส่วนที่ได้รับความเสียหายออก และอุดด้วยวัสดุอุดฟันเพื่อปิดรูฟันผุ
- การรักษารากฟัน หากฟันผุลามเข้าสู่โพรงประสาทฟัน แพทย์อาจกำจัดเนื้อเยื่อในโพรงฟันและครองรากฟันที่ได้รับความเสียหาย ทำความสะอาดรากฟัน จากนั้นแพทย์จะทำการครอบฟัน หรืออาจอุดคลองรากฟันด้วยวัสดุอุดคลองรากฟัน
- การถอนฟัน ในกรณีที่ฟันผุรุนแรงและไม่สามารถรักษาด้วยวิธีอื่นได้ แพทย์อาจถอนฟันที่ผุออก และอาจแนะนำให้ผู้ที่มีฟันกรามผุทำรากฟันเทียมเพื่อทดแทนฟันที่ถอนออกไป
ในระหว่างนี้ หากมีอาการปวดฟันกราม ผู้ที่มีอาการฟันกรามผุสามารถบรรเทาอาการปวดและอักเสบได้หลายวิธี เช่น ประคบเย็นบริเวณที่ปวด 10–20 นาที กลั้วปากด้วยน้ำเกลือ 30 วินาทีแบะบ้วนทิ้ง หรืออาจรับประทานยาแก้ปวด เช่น ยาพาราเซตามอล ยาไอบูโพรเฟน
นอกจากการรักษาฟันกรามผุแล้ว การรักษาสุขภาพของฟันและช่องปากก็เป็นสิ่งสำคัญ ซึ่งสามารถทำได้หลายวิธี เช่น แปรงฟันด้วยยาสีฟันฟลูออไรด์อย่างน้อยวันละ 2 ครั้งและหลังรับประทานอาหาร ใช้ไหมขัดฟันเพื่อกำจัดเศษอาหารที่ติดอยู่ตามซอกฟัน พบทันตแพทย์ทุก ๆ 6 เดือนเพื่อตรวจสุขภาพฟัน โดยวิธีเหล่านี้อาจช่วยป้องกันไม่ให้ฟันกรามผุกลับมาเป็นซ้ำได้
