ยาแก้ลมพิษ เป็นกลุ่มยาที่ใช้สำหรับรักษาผื่นนูนแดง อาการคัน และแสบร้อนจากโรคลมพิษ (Urticaria) ซึ่งเป็นอาการที่ทำให้เกิดความไม่สบายตัวและส่งผลต่อความมั่นใจผู้ที่มีอาการไม่น้อย อีกทั้งยาแก้ลมพิษยังมีส่วนช่วยป้องกันหรือลดความเสี่ยงต่อการเกิดแผลและการติดเชื้อจากการเกา ซึ่งเป็นสิ่งที่พบได้บ่อยในผู้ที่มีอาการคันจากโรคลมพิษได้อีกด้วย
ลมพิษคือโรคที่เกิดจากการที่ร่างกายหลั่งสารฮิสตามีน (Histamine) เข้าสู่กระแสเลือดเนื่องจากร่างกายเกิดอาการแพ้ต่อสารบางอย่าง เช่น อาหารบางชนิด สารก่อภูมิแพ้ แมลง ความร้อน หรือความเย็น ซึ่งกลไกนี้จะส่งผลให้เกิดอาการในลักษณะเป็นผื่นนูนแดง คันตามผื่น ร่วมกับอาการแสบร้อน
โดยการรักษาโรคลมพิษหลัก ๆ แล้วจะเป็นการใช้ยา ทั้งยาในกลุ่มยาแก้แพ้ (Antihistamines) ซึ่งเป็นกลุ่มยาที่จะออกฤทธิ์ช่วยยับยั้งกระบวนการทำงานของฮิสตามีน หรือสารที่เป็นสาเหตุของการเกิดลมพิษ ร่วมกับการใช้ยาชนิดทาที่มีส่วนผสมของเมนทอล เพื่อบรรเทาอาการคัน
ยาแก้ลมพิษที่สามารถหาซื้อได้ที่ร้านขายยา
ยาแก้ลมพิษเป็นยาที่มีหลายชนิด โดยตัวอย่างยาแก้ลมพิษที่ผู้ป่วยลมพิษสามารถหาซื้อได้ที่ร้านขายยาก็เช่น
1. ยาลอเรสซ์ (Loreze) ชนิดแคปซูล
ยาลอเรสซ์ เป็นยาแก้ลมพิษชนิดแคปซูลชนิดนิ่ม (Soft Gelatin Capsules) ที่มีสารสำคัญคือ ลอราทาดีน (Loratadine) ซึ่งเป็นยาที่ถูกจัดอยู่ในกลุ่มยาแก้แพ้ชนิดที่ไม่ทำไม่ง่วง เนื่องจากตัวยาอาจดูดซึมเข้าสู่สมองได้น้อย อีกทั้งยังออกฤทธิ์ได้นาน อย่างไรก็ตาม ผู้ใช้ยาบางคนก็ยังอาจมีอาการง่วงได้บ้าง นอกจากนี้ ด้วยความที่ยานี้เป็นยาชนิดแคปซูลชนิดนิ่ม ร่างกายจึงอาจดูดซึมยานี้ได้ไวขึ้นอีกด้วย
โดยตัวยาจะออกฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของสารฮิสตามีน เพื่อช่วยบรรเทาอาการจากโรคลมพิษ ไม่ว่าจะเป็นอาการผื่น แดง หรือแสบร้อน รวมถึงอาการแพ้ต่าง ๆ ด้วย เช่น คัดจมูก จาม และน้ำมูกไหล
สำหรับปริมาณการรับประทานยา ผู้รับประทานยาที่เป็นผู้ใหญ่ หรือเด็กที่อายุมากกว่า 12 ปี ให้รับประทานยาในปริมาณ 1 แคปซูล วันละ 1 ครั้ง
2. ยาซีริน (Zirin) ชนิดแคปซูล
ยาซีริน เป็นยาแก้ลมพิษชนิดแคปซูลชนิดนิ่มที่มีสารสำคัญคือ เซทิริซีน ไฮโดรคลอไรด์ (Cetirizine Hydrochloride) ซึ่งเป็นยาในกลุ่มยาแก้แพ้ชนิดออกฤทธิ์นานที่จะทำงานโดยการไปยับยังการผลิตสารฮิสตามีนที่เป็นสาเหตุของลมพิษในร่างกาย เพื่อช่วยบรรเทาอาการคัน และผื่นนูนแดงจากโรคลมพิษ และอาการแพ้ต่าง ๆ เช่น จาม คันตา มีน้ำตาไหลมาก หรือคันจมูก
นอกจากนี้ ยานี้ยังเป็นยาชนิดแคปซูลชนิดนิ่ม ซึ่งเป็นรูปแบบที่ร่างกายสามารถดูดซึมได้ไวอีกด้วย
สำหรับปริมาณการรับประทานยา ผู้รับประทานยาที่เป็นผู้ใหญ่ หรือเด็กที่อายุมากกว่า 12 ปี ให้รับประทานยาในปริมาณ 1 แคปซูล วันละ 1 ครั้ง
3. ยาเซ็ทเทค (Cettec) ชนิดเม็ด
ยาเซ็ทเทค เป็นยาแก้ลมพิษที่สามาถหาซื้อได้ง่าย และมีราคาไม่แพง โดยยาชนิดนี้จะเป็นยาชนิดเม็ดที่มีสารสำคัญคือ เซทิริซีน ไฮโดรคลอไรด์ ซึ่งเป็นยาแก้แพ้ชนิดออกฤทธิ์นาน เพื่อช่วยบรรเทาอาการทางผิวหนังจากโรคลมพิษ และอาการแพ้ต่าง ๆ เช่น คันจมูก จาม น้ำมูกไหล คันตา หรือคันคอ ด้วยการไปยับยั้งการผลิตสารฮิสตามีนเข้าสู่กระแสเลือดเช่นกัน
ในด้านปริมาณการใช้ยา สำหรับผู้ป่วยผู้ใหญ่ ให้รับประทานครั้งละ 1 เม็ด วันละ 1 ครั้ง และสำหรับเด็กที่อายุต่ำกว่า 12 ปี ให้รับประทานครั้งละครึ่งเม็ด วันละ 1 ครั้ง
4. ยาเม็ดแก้แพ้ ลดน้ำมูก คลอร์เฟนิรามีน (Chlorpheniramine Maleate Tablets) BL HUA ฺฺชนิดเม็ด
ยาเม็ดยาเม็ดแก้แพ้ ลดน้ำมูก คลอร์เฟนิรามีน BL HUA เป็นยาแก้ลมพิษชนิดเม็ดที่หาซื้อได้ง่าย และราคาไม่แพง โดยสารสำคัญของยานี้คือ คลอร์เฟนิรามีนมาลีเอต (Chlorpheniramine Maleate) ซึ่งเป็นสารที่ออกฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของฮิสตามีน เพื่อช่วยบรรเทาอาการจากโรคลมพิษ เช่น ผื่นแดง คัน และแสบร้อน และอาการแพ้ อย่างน้ำมูกไหล น้ำตาไหล หรือคันตา
สำหรับการใช้ยา ผู้ใหญ่ที่ใช้ยานี้ให้รับประทานครั้งละ 1–2 เม็ด ทุก 4–6 ชั่วโมง แต่ไม่ควรเกินวันละ 12 เม็ด ส่วนเด็กอายุ 6–12 ปี ให้รับประทานครั้งละ 1 เม็ด ทุก 4–6 ชั่วโมง แต่ไม่ควรเกินวันละ 6 เม็ด
5. ยาเทลฟาสต์ 180 มก. (Telfast 180 mg) ชนิดเม็ด
ยาเทลฟาสต์ เป็นยาแก้ลมพิษชนิดที่ไม่ทำให้ง่วง หรือในบางคนอาจง่วงน้อย ในรูปแบบเม็ดที่มีสารสำคัญคือ เฟกโซเฟนาดีน (Fexofenadine) ซึ่งเป็นยาแก้แพ้ที่ออกฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของสารฮิสตามีน เพื่อช่วยบรรเทาอาการผื่นคันจากโรคลมพิษ และโรคภูมิแพ้อากาศนาน 24 ชั่วโมง
สำหรับการใช้ยา ผู้ป่วยผู้ใหญ่และเด็กที่อายุ 12 ปีขึ้นไป ให้รับประทานยาครั้งละ 1 เม็ด วันละ 1 ครั้ง โดยให้รับประทานช่วงตอนท้องว่าง เช่น อาจจะเป็น 1 ชั่วโมงก่อนรับประทานอาหาร หรือหลังอาหาร 2 ชั่วโมง
6. ยาทาแก้ผดผื่นคัน คาลาไมน์ (Edwards Calamine Lotion) ชนิดโลชัน
ยาทาแก้ผดผื่นคัน คาลาไมน์ เป็นยาแก้ลมพิษแบบที่ไม่รุนแรงชนิดทาหรือใช้ภายนอกที่มีสารสำคัญคือ คาลาไมน์ (Calamine) และซิงค์ ออกไซด์ (Zinc Oxide) ที่จะช่วยบรรเทาอาการคันเนื่องจากผดผื่นคันลมพิษ
เนื่องจากยาชนิดนี้เป็นยาชนิดทาภายนอก การออกฤทธิ์ของยาจึงเกิดที่ผิวหนังบริเวณที่ทาโดยตรง และลดการเกิดผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์ที่อาจเกิดขึ้นบริเวณอื่นของร่างกายได้
สำหรับการใช้ยานี้ ให้ผู้ป่วยเขย่าขวดก่อนใช้ยาทุกครั้ง และทายาบริเวณที่เกิดอาการวันละ 3–4 ครั้ง และหลังอาบน้ำ แต่ผู้ใช้ยานี้ควรหลีกเลี่ยงการทายาในบริเวณที่มีแผลเปิด และที่สำคัญ ผู้ใช้ยาไม่ควรรับประทานยานี้ เนื่องจากอาจก่อให้เกิดอันตรายต่อร่างกายได้
ทั้งนี้ สำหรับยาในกลุ่มยาแก้แพ้ ผู้ใช้ยากลุ่มนี้บางคนอาจเกิดอาการง่วงซึมหลังใช้ยาได้ ดังนั้น หากใช้ยาแล้วเกิดอาการง่วงซึม ผู้ใช้ยาก็ควรหลีกเลี่ยงการทำกิจกรรมที่จำเป็นต้องตื่นตัวอยู่ตลอดเวลา เช่น การขับขี่ยานพาหนะ การใช้เครื่องจักรต่าง ๆ และการขึ้นที่สูง เพื่อความปลอดภัยต่อผู้ใช้ยา
สุดท้ายนี้ นอกจากการใช้ยาแก้ลมพิษแล้ว การดูแลตัวเองบางอย่างควบคู่ไปด้วยกับการใช้ยาก็เป็นสิ่งสำคัญต่อการจัดการกับโรคลมพิษเช่นกัน ไม่ว่าจะเป็นการหลีกเลี่ยงการเกาผื่น การหลีกเลี่ยงการอาบน้ำอุ่นหรือน้ำร้อน การประคบเย็นที่ผื่นบ่อย ๆ ดื่มน้ำให้เพียงพอ และการจัดการกับความเครียดอย่างเหมาะสม
และแม้การใช้ยาจะช่วยบรรเทาอาการจากโรคลมพิษได้ แต่หากใช้ยาแล้วอาการยังไม่ดีขึ้น ผู้ใช้ยาควรไปพบแพทย์เพื่อรับการตรวจตั้งแต่เนิ่น ๆ แต่หากเกิดอาการดังต่อไปนี้ ผู้ที่มีลมพิษควรรีบไปพบแพทย์ทัน เนื่องจากอาการเหล่านี้อาจเป็นสัญญาณของภาวะผิดปกติที่รุนแรงได้ ได้แก่ ผื่นลมพิษขึ้นทั่วร่างกาย คอบวม หายใจไม่ออก รู้สึกคล้ายจะเป็นลม
