หลายคนอาจไม่ทราบว่า การหยุดใช้ใบกระท่อมฉับพลันหลังใช้มาเป็นเวลานานอาจส่งผลให้เกิดอาการหลังเลิกใบกระท่อมหรือที่รู้จักกันในชื่อ อาการถอนยา (Withdrawal) ซึ่งหากผู้ป่วยรู้สึกทรมานหรือทนอาการที่เกิดขึ้นไม่ไหวก็มีโอกาสกลับไปใช้ใบกระท่อมอีกครั้ง
ผู้ที่พึ่งพาใบกระท่อมเป็นเวลานานนั้นมีจำนวนไม่น้อยเลยในสังคมไทย บางรายอาจเสพติดจนแทบขาดใบกระท่อมไม่ได้ เนื่องจากใบกระท่อมในปริมาณต่ำช่วยให้ร่างกายมีเรี่ยวแรง ทำงานได้นานขึ้น รู้สึกมีสมาธิ และกระปรี้กระเปร่า และหากเพิ่มปริมาณขึ้นจะมีฤทธิ์แก้ปวด ทว่าก็อาจมีอาการเคลิ้มสุข มึนเมา ง่วงซึม หรือผลข้างเคียงอื่น ๆ ร่วมด้วย โดยเฉพาะผู้ที่ใช้ใบกระท่อมอย่างผิดวิธี
อาการหลังเลิกใบกระท่อมมีอะไรบ้าง
อาการหลังเลิกใบกระท่อมหรืออาการถอนยาเป็นผลกระทบจากการใช้ใบกระท่อมต่อเนื่องมายาวนานแล้วหยุดใช้หรือลดปริมาณการใช้ใบกระท่อมอย่างกะทันหัน โดยอาจส่งผลต่อทั้งสุขภาพกายและจิตของผู้ใช้ใบกระท่อมเป็นเวลาหลายวันหรือหลายสัปดาห์ ตัวอย่างอาการที่พบได้หลังเลิกใบกระท่อมก็เช่น
- คลื่นไส้ อาเจียน
- คัดจมูก น้ำมูกไหล ไอ
- รู้สึกเบื่ออาหาร
- ท้องเสีย
- รู้สึกอ่อนเพลีย ไร้เรี่ยวแรง ทำงานไม่ได้
- เจ็บหรือปวดเมื่อยกล้ามเนื้อและกระดูก
- ตัวสั่น มีเหงื่อออกมาก มีไข้
- แขนขากระตุก
- มีพฤติกรรมก้าวร้าว
- มีปัญหาด้านการนอน
- มีปัญหาด้านอารมณ์อย่างหงุดหงิด กระวนกระวาย หรือซึมเศร้า
- ในกรณีรุนแรงอาจมีอาการหลอน ชัก หรือเพ้อ
ทั้งนี้ ไม่เพียงแค่ผลกระทบต่อตัวผู้ใช้หรือเสพติดใบกระท่อมเท่านั้น หากแม่ของเด็กใช้ใบกระท่อมในระหว่างการตั้งครรภ์ อาการถอนยายังอาจเกิดขึ้นกับทารกแรกคลอดได้ด้วย ซึ่งเด็กจำเป็นต้องได้รับการบำบัดหรือรักษาด้วยวิธีที่เหมาะสม
หากต้องการเลิกใบกระท่อมควรทำอย่างไร
เนื่องจากการเลิกใช้ใบกระท่อมด้วยตัวเองอย่างกะทันหันโดยไม่มีแบบแผนที่ดีอาจส่งผลเสียหรือเป็นอันตรายต่อร่างกายได้ ผู้ที่ต้องการเลิกใช้ใบกระท่อมสามารถติดต่อสายด่วน 1165 หรือไปปรึกษาแพทย์ในสถานพยาบาล คลินิกยาเสพติด หรือสถานบำบัดที่เกี่ยวข้องของภาครัฐบาลและภาคเอกชนในการบำบัดการเสพติดหรืออาการหลังเลิกใบกระท่อมอย่างปลอดภัย
ในระหว่างที่ผู้ป่วยเข้าสู่กระบวนการรักษาหรือการบำบัด สิ่งที่มีความสำคัญต่อจิตใจของผู้ป่วยเป็นอย่างมากคือ ครอบครัวและคนใกล้ชิดควรให้กำลังใจและแสดงให้ผู้ป่วยเห็นว่ายังมีคนที่พร้อมให้ความช่วยเหลืออยู่เสมอ เพื่อไม่ให้ผู้ป่วยรู้สึกสูญเสียคุณค่าในตัวเองหรือคิดว่าตัวเองนั้นเป็นภาระ
แม้ใบกระท่อมจะไม่นับเป็นยาเสพติดให้โทษแล้วในปัจจุบัน แต่พึงระลึกไว้เสมอว่า การใช้ใบกระท่อมหรือแม้กระทั่งการเลิกใช้เองก็ยังส่งผลกระทบต่อสุขภาพทั้งร่างกายและจิตใจ โดยเฉพาะเมื่อใช้อย่างผิดวิธี เช่น นำใบกระท่อมไปผสมกับยา สารเสพติด หรือสารอื่น ๆ ซึ่งในกรณีนี้จะผิดกฎหมายเช่นเดิม
นอกจากนี้ การศึกษาวิจัยเกี่ยวกับใบกระท่อมหรือผลิตภัณฑ์จากใบกระท่อมในการรักษาหรือป้องกันโรคต่าง ๆ นั้นมีน้อยมาก จึงไม่ควรหลงเชื่อการโฆษณาหรืออวดอ้างสรรพคุณต่าง ๆ ของใบกระท่อม
