วิธีเลิกการพนันคือแนวทางต่าง ๆ ในการลดหรือหยุดเล่นการพนัน ซึ่งอาจเป็นสิ่งสำคัญสำหรับผู้ที่กำลังติดการพนัน เพราะนอกจากจะช่วยให้เลิกเล่นการพนันได้แล้ว ยังอาจช่วยลดความเครียด และช่วยให้ผ่านพ้นจากปัญหาต่าง ๆ ที่เป็นผลกระทบจากการเล่นพนันได้อีกด้วย เช่น ปัญหาด้านความสัมพันธ์ ปัญหาด้านการเงิน
การติดการพนันถือเป็นโรคทางจิตเวชชนิดหนึ่ง โดยการพนันอาจกระตุ้นให้ร่างกายปล่อยสารโดปามีน ซึ่งเป็นสารที่ช่วยให้รู้สึกดี จึงอาจทำให้ผู้ที่เล่นพนันรู้สึกเพลิดเพลิน แต่เมื่อมีการเล่นพนันหลาย ๆ ครั้งเข้า ก็อาจทำให้ผู้เล่นขาดความยับยั้งชั่งใจและนำไปสู่การติดการพนันได้ หากมีสัญญาณของการติดการพนัน ควรลองใช้วิธีเลิกการพนันต่าง ๆ หรืออาจขอความช่วยเหลือจากจิตแพทย์เพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมให้ดีขึ้น
5 วิธีเลิกการพนันอย่างเหมาะสม
การติดการพนันมักส่งผลเสียต่อผู้ที่เล่นพนันในหลาย ๆ ด้าน เช่น หนี้สิน ความเครียด ประสิทธิภาพการทำงานลดลง รวมไปถึงปัญหาความสัมพันธ์กับเพื่อน ครอบครัว หรือคนรัก ซึ่งวิธีเลิกการพนันหลายวิธีอาจช่วยลดปัญหาเหล่านี้ได้ เช่น
1. หลีกเลี่ยงหรือลดการเล่นพนัน
ควรหลีกเลี่ยงสถานการณ์ใด ๆ ก็ตามที่เกี่ยวข้องกับการพนัน เพื่อช่วยให้การหยุดเล่นพนันเป็นไปได้ง่ายยิ่งขึ้น หากไม่สามารถเลิกเล่นการพนันได้ทันที อาจเริ่มต้นจากการลดความถี่ในการเล่นพนัน หรือจำกัดจำนวนเงินและเวลาในการเล่นพนัน จากนั้นค่อย ๆ ลดปริมาณลงจนสามารถเลิกเล่นการพนันได้
2. มองหากิจกรรมทดแทน
การทำกิจกรรมอื่น ๆ แทนการเล่นพนัน เป็นอีกหนึ่งวิธีเลิกการพนันที่สามารถช่วยเบี่ยงเบนความสนใจจากการพนันไปที่สิ่งอื่น และอาจช่วยให้ความรู้สึกอยากเล่นการพนันลดลง โดยอาจมองหากิจกรรมอื่นทดแทน เช่น ออกกำลังกาย อ่านหนังสือ วาดรูป ท่องเที่ยว
3. ปรึกษาคนรอบตัวที่ไว้ใจ
ผู้ที่กำลังติดการพนันไม่จำเป็นต้องปลีกตัวออกจากผู้อื่นหรือพยายามแก้ปัญหาด้วยตัวเองคนเดียว การขอความช่วยเหลือ พูดคุย หรือปรึกษาบุคคลที่ไว้ใจอาจช่วยเพิ่มกำลังใจในการเลิกเล่นพนัน ช่วยลดความรู้สึกอยากเล่นการพนัน และช่วยจัดการปัญหาต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นจากการพนันได้
นอกจากนี้ ยังสามารถโทรหาสายด่วน 1323 เพื่อพูดคุยและปรึกษานักจิตวิทยาจากกรมสุขภาพจิต โดยสายด่วนนี้สามารถขอคำปรึกษาเกี่ยวกับปัญหาสุขภาพจิต ความเครียด และรวมไปถึงปัญหาต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการพนัน
4. จัดการกับความเครียด
ความเครียดอาจเป็นจุดเริ่มต้นที่ทำให้ใครหลายคนหันมาเล่นการพนัน ดังนั้น วิธีเลิกการพนันที่อาจช่วยได้ คือการหาวิธีคลายความเครียดอย่างถูกวิธีแทนการเล่นพนัน เช่น การนั่งสมาธิ การเล่นโยคะ การฟังเพลง การดูหนัง หรือการทำงานอดิเรกใหม่ ๆ ซึ่งอาจช่วยลดความเครียดและไม่ทำให้เกิดผลเสียตามมาได้
5. พบจิตแพทย์
วิธีเลิกการพนันอีกหนึ่งวิธีคือการพบจิตแพทย์ เพื่อรักษาอาการติดการพนันให้ดีขึ้น โดยการรักษาจะเน้นไปที่การทำจิตบำบัดต่าง ๆ เพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เช่น
- การบำบัดความคิดและพฤติกรรม (Cognitive behavioral therapy: CBT) ซึ่งเป็นการบำบัดที่จะให้ผู้ที่ต้องการเลิกพนันเข้าใจความคิดและพฤติกรรมตนเอง และปรับความคิดและพฤติกรรมเหล่านั้นให้ดีขึ้น
- การบำบัดเพื่อเสริมสร้างแรงจูงใจ (Motivational interviewing) เป็นการบำบัดเพื่อเสริมสร้างแรงจูงใจ และผลักดันให้ผู้ที่เข้ารับการบำบัดเลิกเล่นการพนัน
- ครอบครัวบำบัด เป็นการบำบัดที่จะช่วยให้บุคคลในครอบครัวเข้าใจเกี่ยวกับพฤติกรรมการติดการพนันและวิธีรับมือต่าง ๆ เพื่อช่วยให้ผู้ที่ต้องการเลิกพนันสามารถเลิกการพนันได้สำเร็จ
นอกจากนี้ จิตแพทย์ยังอาจจ่ายยาบางชนิด เช่น ยาต้านเศร้า ยาควบคุมอารมณ์(Mood stabilizer) เพื่อรักษาปัญหาสุขภาพต่าง ๆ เช่น โรควิตกกังวล โรคซึมเศร้า ที่อาจมาพร้อมกับการติดพนัน
การพนันอาจส่งผลกระทบต่อผู้ที่ติดพนันในหลายด้าน โดยเฉพาะปัญหาด้านการเงินหรือหนี้สิน ซึ่งอาจไม่ได้ส่งผลกระทบต่อผู้ที่ติดพนันแค่ผู้เดียว แต่อาจส่งผลกระทบต่อบุคคลใกล้ชิดด้วย เช่น คนรัก ครอบครัว ดังนั้น วิธีเลิกการพนันต่าง ๆ จึงอาจเป็นทางออกของปัญหานี้ได้
ถึงแม้ว่าวิธีเลิกการพนันต่าง ๆ จะช่วยให้เลิกติดการพนันแล้ว แต่อีกหนึ่งสิ่งที่ขาดไม่ได้ คือความตั้งใจในการเลิกพนัน เนื่องจากการเลิกพนันอาจเป็นเรื่องท้าทายและไม่ใช่เรื่องที่ง่ายสำหรับบางคน ดังนั้น การมีความตั้งใจและมีความมุ่งมั่นในการเลิกพนันอาจเป็นกุญแจสำคัญที่ช่วยให้การเลิกพนันสำเร็จได้
